Yêu cầu xử lý triệt để ô nhiễm do tro, xỉ nhiệt điện

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo các bộ, ngành cần quyết liệt trong các phương án xử lý tro, xỉ

Báo động ô nhiễm từ tro xỉ nhiệt điện

Theo số liệu thống kê của Bộ Công Thương, hiện cả nước có 19 nhà máy nhiệt điện đang vận hành với tổng công suất phát điện 14.480 MW và thải ra khoảng 15 triệu tấn tro, xỉ hàng năm. Trong đó, lượng tro bay chiếm khoảng 75%, còn lại là xỉ. Dự kiến sau năm 2020, con số này sẽ là 43 nhà máy với tổng công suất 39.020 MW, lượng tro, xỉ thải ra dự kiến hơn 30 triệu tấn/năm.

Đặt ra các yêu cầu nghiêm ngặt về xử lý, đảm bảo môi trường đối với rác thải từ các nhà máy nhiệt điện, Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành Quyết định số 1696/QĐ-TTg chỉ đạo triển khai một số giải pháp thực hiện xử lý tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất phân bón để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng. Các bộ, ngành, đơn vị liên quan cũng đã tiến hành kiểm tra tình hình xử lý tro, xỉ của các nhà máy, các cơ sở công nghiệp phát thải khác và ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn về tro, xỉ để tái sử dụng vào các mục đích khác.

Trên thực tế, hiện nay, lượng xỉ đáy lò được tái sử dụng khá triệt để trong sản xuất vật liệu xây dựng. Trong khi đó, lượng tro bay cũng được sử dụng làm phụ gia cho xi măng, bê tông đầm lăn, gạch không nung nhưng khối lượng không lớn, khoảng 0,5-1 triệu tấn/năm. Sở dĩ tro bay chưa được tái sử dụng rộng rãi do đặc tính kỹ thuật không phù hợp, độ ẩm và lượng than chưa cháy hết còn nhiều, chi phí vận chuyển cao dẫn tới giá thành lớn.

Tình trạng ô nhiễm của Dự án Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 do Ban quản lý Dự án Nhiệt điện Vĩnh Tân làm chủ đầu tư đã đặt ra yêu cầu về giải pháp cấp thiết và căn cơ về xử lý, sử dụng một tỷ lệ nhất định tro, xỉ từ các nhà máy nhiệt điện. Theo đó, công trình này bắt đầu xây dựng từ ngày 8/8/2010, do Công ty Shanghai Electric (Trung Quốc) làm tổng thầu. Đến nay, công trình nhà máy đã xây dựng xong các hạng mục cơ bản để phát điện, còn các hạng mục phụ trợ khác đang trong giai đoạn hoàn thiện. Nhà máy có hai tổ máy với công suất 622 MW/tổ, trong đó, tổ máy số 1 đã lắp đặt xong thiết bị, vận hành thử nghiệm để hiệu chỉnh kỹ thuật và hòa mạng lưới điện quốc gia từ ngày 15/1/2014; tổ máy số 2 bắt đầu từ ngày 7/9/2014.

Từ đầu năm 2014 đến nay, khi tổ máy số 1 vận hành đã xả ra khói thải, bụi khiến người dân địa phương phản ánh lên các cơ quan chức năng của tỉnh Bình Thuận. Trước thực trạng này, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đưa ra hàng loạt giải pháp để giải quyết tình hình phát tán tro, bụi, xỉ của nhà máy, tuy nhiên tình trạng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Tình trạng ô nhiễm do tro, xỉ ở các nhà máy nhiệt điện vẫn chưa được xử lý triệt để

Hoàn thiện các tiêu chuẩn về tro, xỉ để tái sử dụng

Bộ Xây dựng cho biết, nếu được xử lý đạt yêu cầu chất lượng thì tiềm năng sử dụng tro, xỉ cho sản xuất xi măng, bê tông và vật liệu xây dựng là khá lớn. Theo tính toán, các nhà máy xi măng có thể tiêu thụ khoảng 2-3 triệu tấn tro bay/năm, các công trình bê tông đầm lăn có thể sử dụng 1 triệu tấn tro bay/năm. Vật liệu không nung cũng có thể sử dụng 1 triệu tấn và cùng các nhu cầu khác, sẽ đảm bảo tiêu thụ 6-8 triệu tấn trong số 11 triệu tấn tro bay mỗi năm hiện nay.

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu các bộ, ngành liên qua cần quyết liệt hơn nữa trong các giải pháp thực hiện xử lý tro, xỉ nhằm đảm bảo tiết kiệm năng lượng, giải quyết bài toán tài nguyên, đảm bảo môi trường. Theo đó, Phó Thủ tướng chỉ đạo: Tiếp tục làm việc với các chủ đầu tư, nhà máy nhiệt điện từng khu vực để xem xét, tính toán các điều kiện, phương án cụ thể và mức độ tiêu thụ lượng tro, xỉ; các phương pháp xử lý môi trường. Trong đó, tập trung vào các dự án nhiệt điện như: Vĩnh Tân, An Khánh, Sông Hậu, Vũng Áng…Các nhà máy nhiệt điện đang trong quá trình đầu tư, xây dựng sẽ chỉ được triển khai khi có phương án rõ ràng về xử lý tro xỉ, hoặc có hợp đồng với các đơn vị có nhu cầu.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu bổ sung, hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn về chất lượng đối với tro, xỉ, làm rõ các chỉ tiêu chất lượng cụ thể ứng với từng lĩnh vực sử dụng để đẩy mạnh việc tái sử dụng tro, xỉ trong sản xuất xi măng, vật liệu xây dựng, bê tông hiện nay.

Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu để mở rộng các phương án sử dụng, tiêu thụ sản phẩm tro, xỉ, đơn cử như kết hợp làm nền đường thay cho cát, làm vật liệu san lấp ở các công trình phù hợp, làm đường giao thông nông thôn…