Xung đột thương mại Mỹ - Trung với một nền kinh tế nhỏ và mở cửa: Xem xét trường hợp Malaysia

Đã hơn một năm kể từ khi đợt thuế quan đầu tiên của Mỹ được áp dụng đối với hàng nhập khẩu trị giá 34 tỷ USD của Trung Quốc. Đến nay, Mỹ đã áp dụng hai đợt thuế quan bổ sung đối với Trung Quốc, hiện bao trùm tổng số hàng hóa trị giá 250 tỷ USD của Trung Quốc. Trung Quốc đã trả đũa bằng cách đánh thuế đối với hàng hóa trị giá 110 tỷ USD của Mỹ.

Thuế quan mới của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 300 tỷ USD nữa sẽ có hiệu lực vào tháng 9 tới. Có rất ít nghi ngờ cho rằng, các cuộc xung đột thương mại Mỹ - Trung đang có tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu. Các mô hình cho thấy một cuộc chiến thương mại có cả tác động trực tiếp và gián tiếp. Trực tiếp là nó làm giảm hoạt động kinh tế toàn cầu thông qua dòng chảy thương mại toàn cầu thấp hơn cũng như tăng chi phí cho các hộ gia đình và nhà sản xuất. Một cách gián tiếp là gia tăng sự không chắc chắn trong đầu tư kinh doanh, làm tăng chi phí tài chính cho các doanh nghiệp và làm giảm năng suất toàn cầu khi chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn.

xung dot thuong mai my trung voi mot nen kinh te nho va mo cua xem xet truong hop malaysia

Đối với các nền kinh tế nhỏ và mở cửa thì điều này còn có thể bất lợi hơn, mà Malaysia là một trường hợp như vậy. Malaysia không chỉ là một nền kinh tế nhỏ, mở cửa mà còn có sự phụ thuộc tương đối cao vào thương mại, phần lớn thương mại đó cũng được tích hợp sâu với các chuỗi cung ứng toàn cầu. Hơn 82% các doanh nghiệp lớn ở Malaysia và gần một nửa số doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Bên cạnh đó, Malaysia có mức độ tiếp xúc cao với nền kinh tế Trung Quốc, khi Trung Quốc vừa là đối tác thương mại lớn nhất vừa là nguồn khách du lịch hàng đầu của Malaysia. Điều này có nghĩa là sự gián đoạn đối với chuỗi cung ứng của Trung Quốc sẽ có tác động mạnh đáng kể đối với hàng xuất khẩu của Malaysia.

Có ý kiến ​​cho rằng có thể có cơ hội về thương mại và đầu tư được chuyển hướng. Khi các nhà nhập khẩu Mỹ tìm nơi khác để thay thế hàng hóa Trung Quốc, các nhà xuất khẩu khác trong khu vực sẽ được hưởng lợi. Một ước tính về tổng giá trị thương mại toàn cầu sẽ được chuyển hướng mỗi năm để tránh tỷ lệ thuế quan là khoảng 165 tỷ USD. Ngoài ra, hai đợt thuế quan đầu tiên của Mỹ tập trung chủ yếu vào các linh kiện điện và điện tử - những sản phẩm mà Malaysia có lợi thế so sánh trong xuất khẩu.

Có thể dự đoán rằng, các nhà hoạch định chính sách và các quan chức chính phủ đã nhấn mạnh các cơ hội để Malaysia được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Nhưng liệu thương mại và đầu tư chuyển hướng có thể bù đắp tác động tiêu cực chung của cuộc chiến thương mại đối với Malaysia? Thực tế là cho đến nay, cơ hội đó không thực sự xảy ra. Có thể đánh giá mức độ thương mại chuyển hướng bằng cách so sánh hiệu suất xuất khẩu trước thuế quan và sau thuế quan bằng dữ liệu của Mỹ về hàng nhập khẩu của Mỹ từ các nền kinh tế xuất khẩu lớn trong khu vực.

Kết hợp dữ liệu nhập khẩu của Mỹ với 7.339 sản phẩm được liệt kê trong cả ba đợt thuế quan của Mỹ cho thấy, đến nay, Malaysia vẫn chưa được hưởng lợi về mặt vật chất từ ​​bất kỳ giao dịch thương mại nào. Trên thực tế, xuất khẩu của Malaysia về cả sản phẩm bị ảnh hưởng thuế quan và phi thuế quan đã giảm trên tổng số, với tổng xuất khẩu sang Mỹ giảm trung bình khoảng 90 triệu USD mỗi tháng.

Thay vào đó, dữ liệu cho thấy các nước láng giềng trong khu vực của Malaysia là những người đã gặt hái được hầu hết các lợi ích từ cuộc xung đột thương mại Mỹ - Trung. Các nền kinh tế Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan dường như là những người hưởng lợi lớn nhất từ ​​lợi nhuận xuất khẩu của các sản phẩm bị ảnh hưởng thuế quan, đặc biệt là xuất khẩu linh kiện điện tử và xe cơ giới. Việt Nam cũng được hưởng lợi từ lợi nhuận lớn trong xuất khẩu các sản phẩm không bị tác động thuế quan, cũng như xuất khẩu đồ gỗ và thực phẩm.

Tương tự, các dấu hiệu của đầu tư chuyển hướng sang Malaysia bị hạn chế. Các cơ sở dữ liệu đầu tư chính thức đã phê duyệt các dự án mở rộng hoặc đa dạng hóa đã tăng lên trong năm 2018 trong lĩnh vực sản xuất điện và điện tử, máy móc và thiết bị. Nhưng dữ liệu đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chính thức cho thấy trong ba quý vừa qua, tăng trưởng FDI của khu vực sản xuất đã giảm ngay cả khi tăng trưởng vốn đầu tư tăng tốc - không phải là bằng chứng rõ ràng về chuyển hướng đầu tư mà các nhà hoạch định chính sách đang hy vọng.

Tất cả các yếu tố đó là bằng chứng cho thấy sự lạc quan về tiềm năng của Malaysia đối với chuyển hướng đầu tư và thương mại có lợi là không đúng chỗ. Điều này cho thấy chính phủ nên đóng vai trò chủ động hơn nhiều trong việc đối phó với các rủi ro của chủ nghĩa bảo hộ thương mại đang gia tăng. Một nghiên cứu gần đây cho thấy phản ứng tốt nhất đối với cuộc chiến thương mại là dành cho các nước đang phát triển theo đuổi hội nhập thương mại và đầu tư sâu sắc hơn giữa các nước này. Điều này phù hợp với những bình luận được đưa ra vào năm ngoái bởi bà Mari Pangestu, cựu Bộ trưởng Thương mại Indonesia, khuyến nghị châu Á ứng phó với chủ nghĩa bảo hộ thương mại đang gia tăng bằng cách tăng cường hội nhập kinh tế khu vực, theo đuổi cải cách đơn phương và duy trì hệ thống thương mại đa phương.

Ở Malaysia, các chuyên gia cho rằng điều này đòi hỏi phải thúc đẩy các nỗ lực cải cách cơ cấu đang diễn ra và tăng cường xúc tiến đầu tư ra nước ngoài - đồng thời thúc đẩy các nỗ lực tự do hóa và hội nhập đang diễn ra trong khu vực bao gồm Cộng đồng kinh tế ASEAN, Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Hy vọng về một thỏa thuận thương mại toàn diện Mỹ - Trung trở nên bị thu hẹp và các mối đe dọa về thuế quan của Mỹ đối với nhiều quốc gia hơn, sự không chắc chắn toàn cầu sẽ chỉ tiếp tục gia tăng. Trong khi các yếu tố mơ hồ, bất ổn về thương mại quốc tế là rất khó lường, các nhà hoạch định chính sách ở Malaysia và các nước có nền kinh tế nhỏ, mở cửa nên có sự quan sát kỹ lưỡng hơn trong bối cảnh các xung đột thương mại đang gia tăng ở khu vực và thế giới, để có các hành động phù hợp.

Việt Dũng
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Tân Cảng Container khẳng định vị thế M&R Isotank tại Việt Nam

Tân Cảng Container khẳng định vị thế M&R Isotank tại Việt Nam

Tân Cảng Container chính thức trở thành thành viên của TCDA - tổ chức uy tín trong lĩnh vực khai thác dịch vụ logistics, Isotank tại Trung Quốc.
Danh sách thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo tính đến 28/4/2025

Danh sách thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo tính đến 28/4/2025

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), tính đến 28/4/2025, cả nước có 152 thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo.
Thương vụ khuyến nghị doanh nghiệp xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Thương vụ khuyến nghị doanh nghiệp xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ, doanh nghiệp sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh, từ đó củng cố xuất khẩu, đầu tư vào các ngành công nghiệp nền tảng, mũi nhọn.
Giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ tháng 4/2025

Giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ tháng 4/2025

Chiều 28/4, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 4/2025.
Thị trường Halal Indonesia: Còn nhiều dư địa cho doanh nghiệp Việt

Thị trường Halal Indonesia: Còn nhiều dư địa cho doanh nghiệp Việt

Tăng xuất khẩu sản phẩm Halal vào thị trường Indonesia mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt, nhưng cũng yêu cầu phải tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn chất lượng

Tin cùng chuyên mục

Xuất khẩu sầu riêng: Gắn với vùng trồng an toàn

Xuất khẩu sầu riêng: Gắn với vùng trồng an toàn

Ngành sầu riêng cần tập trung khoanh vùng các khu vực trồng an toàn, đảm bảo chất lượng sản phẩm để khôi phục vị thế tại thị trường Trung Quốc.
Hải Dương: Xúc tiến thương mại, mở lối thị trường năm 2025

Hải Dương: Xúc tiến thương mại, mở lối thị trường năm 2025

Gần 500 doanh nghiệp Hải Dương và lân cận đã tìm kiếm cơ hội hợp tác tại Ngày hội kết nối giao thương 2025, thúc đẩy xúc tiến thương mại đầu năm.
Xuất khẩu tôm: Cần xây dựng thương hiệu gắn với chất lượng

Xuất khẩu tôm: Cần xây dựng thương hiệu gắn với chất lượng

Quý I/2025, xuất khẩu tôm vượt mốc 900 triệu USD. Trong bối cảnh năng suất đạt ngưỡng, việc xây dựng thương hiệu gắn với chất lượng sẽ tăng kim ngạch xuất khẩu.
Xuất khẩu gạo, cơ hội từ thị trường châu Phi

Xuất khẩu gạo, cơ hội từ thị trường châu Phi

Dự báo, châu Phi trở thành thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, với nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo, đây là thị trường rộng nhưng không dễ.
Để nông sản Việt vươn xa trên trường quốc tế

Để nông sản Việt vươn xa trên trường quốc tế

Chia sẻ của doanh nhân Việt về khát vọng đưa nông sản vươn tầm thế giới, kết nối nông dân với thị trường quốc tế, lan tỏa giá trị văn hóa qua từng sản phẩm.
AI giúp doanh nghiệp thương mại điện tử bứt phá

AI giúp doanh nghiệp thương mại điện tử bứt phá

Các doanh nghiệp thương mại điện tử có thể khai thác trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao năng lực cạnh tranh, bứt phá trong kỷ nguyên số.
Hải Phòng: Tìm giải pháp gỡ khó cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Hải Phòng: Tìm giải pháp gỡ khó cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Ngày 26/4, Hải quan Khu chế xuất và Khu công nghiệp Hải Phòng tổ chức hội nghị doanh nghiệp năm 2025, thu hút hơn 60 doanh nghiệp xuất nhập khẩu tham gia.
Xuất khẩu yến thô: Thêm cơ hội từ thị trường Trung Quốc

Xuất khẩu yến thô: Thêm cơ hội từ thị trường Trung Quốc

Việt Nam vừa ký Nghị định thư xuất khẩu yến thô sang thị trường Trung Quốc, mở thêm cơ hội cho ngành yến tại thị trường tỷ dân này.
Hải Phòng: Phát triển quan hệ đối tác hải quan - doanh nghiệp

Hải Phòng: Phát triển quan hệ đối tác hải quan - doanh nghiệp

Sáng 26/4, Hải quan Khu chế xuất và Khu công nghiệp Hải Phòng tổ chức hội nghị doanh nghiệp năm 2025, nhằm tiếp tục đồng hành, phát triển cùng doanh nghiệp.
Dây thép carbon bị điều tra chống bán phá giá tại Canada

Dây thép carbon bị điều tra chống bán phá giá tại Canada

Canada khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với dây thép carbon và hợp kim thép nhập khẩu từ một số quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Quản chặt chất lượng hàng hóa trên sàn thương mại điện tử

Quản chặt chất lượng hàng hóa trên sàn thương mại điện tử

Thời gian qua, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bên liên quan có giải pháp quản lý chặt việc phân phối, đảm bảo chất lượng hàng hóa trên thương mại điện tử.
Xuất khẩu Gia Lai: Bứt tốc với những con số ấn tượng

Xuất khẩu Gia Lai: Bứt tốc với những con số ấn tượng

Gia Lai – vùng đất đỏ bazan giàu tiềm năng nông nghiệp đang cho thấy bước chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu.
Vì sao AI là trợ thủ đắc lực của doanh nghiệp thương mại điện tử?

Vì sao AI là trợ thủ đắc lực của doanh nghiệp thương mại điện tử?

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành trợ thủ đắc lực giúp doanh nghiệp tiếp cận người dùng nhanh hơn trong thương mại điện tử.
Cà phê, trà và trái cây Việt đón cơ hội từ Kazakhstan

Cà phê, trà và trái cây Việt đón cơ hội từ Kazakhstan

Đại sứ Kazakhastan tại Việt Nam Kanat Tumysh cho biết, thị trường Kazakhastan yêu thích và đang có nhu cầu lớn với gạo, trà, cà phê và trái cây Việt Nam.

'Cách mạng' logistics: AI, IoT, blockchain đang 'viết' lại chuỗi cung ứng

AI, IoT và blockchain đang định hình lại ngành logistics, thúc đẩy kết nối dữ liệu, tối ưu vận hành và nâng cao năng lực chuỗi cung ứng
Tiềm năng rộng mở cho doanh nghiệp Việt tại thị trường Nga

Tiềm năng rộng mở cho doanh nghiệp Việt tại thị trường Nga

Hội thảo quốc tế “Việt Nam và Liên bang Nga: Quá khứ - Hiện tại - Tương lai” đánh giá chặng đường hợp tác song phương, định hướng phát triển trong tương lai.
Vận tải thủy -

Vận tải thủy - 'lực đẩy' âm thầm của logistics xanh

Tại Việt Nam, vận tải thủy - phương thức vận tải từng bị lãng quên đang âm thầm trở thành “át chủ bài” cho cuộc chuyển mình xanh hóa chuỗi cung ứng.
Infographic |Xuất khẩu hồ tiêu cả nước quý 1/2025 tăng trưởng mạnh

Infographic |Xuất khẩu hồ tiêu cả nước quý 1/2025 tăng trưởng mạnh

Quý 1/2025, Việt Nam đã xuất khẩu 47.660 tấn hồ tiêu các loại, trong đó tiêu đen chiếm 39.853 tấn và tiêu trắng đạt 7.807 tấn
Ấn Độ áp thuế tự vệ tạm thời với thép cán phẳng hợp kim

Ấn Độ áp thuế tự vệ tạm thời với thép cán phẳng hợp kim

Theo Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương, Ấn Độ thực hiện áp thuế tự vệ tạm thời đối với mặt hàng thép cán phẳng hợp kim và không hợp kim nhập khẩu.
Không còn

Không còn 'hậu cần', logistics giờ là dịch vụ công nghệ cao

Trong kỷ nguyên số 4.0, logistics không còn là hoạt động hậu cần truyền thống, mà đang chuyển mình thành ngành dịch vụ công nghệ cao.
Mobile VerionPhiên bản di động