Xung đột thương mại Mỹ - Trung với một nền kinh tế nhỏ và mở cửa: Xem xét trường hợp Malaysia

Đã hơn một năm kể từ khi đợt thuế quan đầu tiên của Mỹ được áp dụng đối với hàng nhập khẩu trị giá 34 tỷ USD của Trung Quốc. Đến nay, Mỹ đã áp dụng hai đợt thuế quan bổ sung đối với Trung Quốc, hiện bao trùm tổng số hàng hóa trị giá 250 tỷ USD của Trung Quốc. Trung Quốc đã trả đũa bằng cách đánh thuế đối với hàng hóa trị giá 110 tỷ USD của Mỹ.

Thuế quan mới của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 300 tỷ USD nữa sẽ có hiệu lực vào tháng 9 tới. Có rất ít nghi ngờ cho rằng, các cuộc xung đột thương mại Mỹ - Trung đang có tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu. Các mô hình cho thấy một cuộc chiến thương mại có cả tác động trực tiếp và gián tiếp. Trực tiếp là nó làm giảm hoạt động kinh tế toàn cầu thông qua dòng chảy thương mại toàn cầu thấp hơn cũng như tăng chi phí cho các hộ gia đình và nhà sản xuất. Một cách gián tiếp là gia tăng sự không chắc chắn trong đầu tư kinh doanh, làm tăng chi phí tài chính cho các doanh nghiệp và làm giảm năng suất toàn cầu khi chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn.

xung dot thuong mai my trung voi mot nen kinh te nho va mo cua xem xet truong hop malaysia

Đối với các nền kinh tế nhỏ và mở cửa thì điều này còn có thể bất lợi hơn, mà Malaysia là một trường hợp như vậy. Malaysia không chỉ là một nền kinh tế nhỏ, mở cửa mà còn có sự phụ thuộc tương đối cao vào thương mại, phần lớn thương mại đó cũng được tích hợp sâu với các chuỗi cung ứng toàn cầu. Hơn 82% các doanh nghiệp lớn ở Malaysia và gần một nửa số doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Bên cạnh đó, Malaysia có mức độ tiếp xúc cao với nền kinh tế Trung Quốc, khi Trung Quốc vừa là đối tác thương mại lớn nhất vừa là nguồn khách du lịch hàng đầu của Malaysia. Điều này có nghĩa là sự gián đoạn đối với chuỗi cung ứng của Trung Quốc sẽ có tác động mạnh đáng kể đối với hàng xuất khẩu của Malaysia.

Có ý kiến ​​cho rằng có thể có cơ hội về thương mại và đầu tư được chuyển hướng. Khi các nhà nhập khẩu Mỹ tìm nơi khác để thay thế hàng hóa Trung Quốc, các nhà xuất khẩu khác trong khu vực sẽ được hưởng lợi. Một ước tính về tổng giá trị thương mại toàn cầu sẽ được chuyển hướng mỗi năm để tránh tỷ lệ thuế quan là khoảng 165 tỷ USD. Ngoài ra, hai đợt thuế quan đầu tiên của Mỹ tập trung chủ yếu vào các linh kiện điện và điện tử - những sản phẩm mà Malaysia có lợi thế so sánh trong xuất khẩu.

Có thể dự đoán rằng, các nhà hoạch định chính sách và các quan chức chính phủ đã nhấn mạnh các cơ hội để Malaysia được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Nhưng liệu thương mại và đầu tư chuyển hướng có thể bù đắp tác động tiêu cực chung của cuộc chiến thương mại đối với Malaysia? Thực tế là cho đến nay, cơ hội đó không thực sự xảy ra. Có thể đánh giá mức độ thương mại chuyển hướng bằng cách so sánh hiệu suất xuất khẩu trước thuế quan và sau thuế quan bằng dữ liệu của Mỹ về hàng nhập khẩu của Mỹ từ các nền kinh tế xuất khẩu lớn trong khu vực.

Kết hợp dữ liệu nhập khẩu của Mỹ với 7.339 sản phẩm được liệt kê trong cả ba đợt thuế quan của Mỹ cho thấy, đến nay, Malaysia vẫn chưa được hưởng lợi về mặt vật chất từ ​​bất kỳ giao dịch thương mại nào. Trên thực tế, xuất khẩu của Malaysia về cả sản phẩm bị ảnh hưởng thuế quan và phi thuế quan đã giảm trên tổng số, với tổng xuất khẩu sang Mỹ giảm trung bình khoảng 90 triệu USD mỗi tháng.

Thay vào đó, dữ liệu cho thấy các nước láng giềng trong khu vực của Malaysia là những người đã gặt hái được hầu hết các lợi ích từ cuộc xung đột thương mại Mỹ - Trung. Các nền kinh tế Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan dường như là những người hưởng lợi lớn nhất từ ​​lợi nhuận xuất khẩu của các sản phẩm bị ảnh hưởng thuế quan, đặc biệt là xuất khẩu linh kiện điện tử và xe cơ giới. Việt Nam cũng được hưởng lợi từ lợi nhuận lớn trong xuất khẩu các sản phẩm không bị tác động thuế quan, cũng như xuất khẩu đồ gỗ và thực phẩm.

Tương tự, các dấu hiệu của đầu tư chuyển hướng sang Malaysia bị hạn chế. Các cơ sở dữ liệu đầu tư chính thức đã phê duyệt các dự án mở rộng hoặc đa dạng hóa đã tăng lên trong năm 2018 trong lĩnh vực sản xuất điện và điện tử, máy móc và thiết bị. Nhưng dữ liệu đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chính thức cho thấy trong ba quý vừa qua, tăng trưởng FDI của khu vực sản xuất đã giảm ngay cả khi tăng trưởng vốn đầu tư tăng tốc - không phải là bằng chứng rõ ràng về chuyển hướng đầu tư mà các nhà hoạch định chính sách đang hy vọng.

Tất cả các yếu tố đó là bằng chứng cho thấy sự lạc quan về tiềm năng của Malaysia đối với chuyển hướng đầu tư và thương mại có lợi là không đúng chỗ. Điều này cho thấy chính phủ nên đóng vai trò chủ động hơn nhiều trong việc đối phó với các rủi ro của chủ nghĩa bảo hộ thương mại đang gia tăng. Một nghiên cứu gần đây cho thấy phản ứng tốt nhất đối với cuộc chiến thương mại là dành cho các nước đang phát triển theo đuổi hội nhập thương mại và đầu tư sâu sắc hơn giữa các nước này. Điều này phù hợp với những bình luận được đưa ra vào năm ngoái bởi bà Mari Pangestu, cựu Bộ trưởng Thương mại Indonesia, khuyến nghị châu Á ứng phó với chủ nghĩa bảo hộ thương mại đang gia tăng bằng cách tăng cường hội nhập kinh tế khu vực, theo đuổi cải cách đơn phương và duy trì hệ thống thương mại đa phương.

Ở Malaysia, các chuyên gia cho rằng điều này đòi hỏi phải thúc đẩy các nỗ lực cải cách cơ cấu đang diễn ra và tăng cường xúc tiến đầu tư ra nước ngoài - đồng thời thúc đẩy các nỗ lực tự do hóa và hội nhập đang diễn ra trong khu vực bao gồm Cộng đồng kinh tế ASEAN, Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Hy vọng về một thỏa thuận thương mại toàn diện Mỹ - Trung trở nên bị thu hẹp và các mối đe dọa về thuế quan của Mỹ đối với nhiều quốc gia hơn, sự không chắc chắn toàn cầu sẽ chỉ tiếp tục gia tăng. Trong khi các yếu tố mơ hồ, bất ổn về thương mại quốc tế là rất khó lường, các nhà hoạch định chính sách ở Malaysia và các nước có nền kinh tế nhỏ, mở cửa nên có sự quan sát kỹ lưỡng hơn trong bối cảnh các xung đột thương mại đang gia tăng ở khu vực và thế giới, để có các hành động phù hợp.

Việt Dũng
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Chính sách thuế quan tác động gì tới người tiêu dùng Mỹ?

Chính sách thuế quan tác động gì tới người tiêu dùng Mỹ?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ đang tạo ra những biến động đáng kể trong thị trường tiêu dùng Mỹ, ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả của nhiều mặt hàng.
Xuất khẩu sang EU: Đừng để thói quen làm mất thị trường

Xuất khẩu sang EU: Đừng để thói quen làm mất thị trường

Quy định của EU rất rõ ràng và hướng đến bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Tuy nhiên, đôi khi doanh nghiệp Việt ‘lơ đễnh’ có thể dẫn đến việc bị cấm nhập khẩu.
Nhìn lại những lần doanh nghiệp Việt vượt

Nhìn lại những lần doanh nghiệp Việt vượt 'bão' thuế quan: Bộ Công Thương luôn sát cánh

Dù nhiều lần bị điều tra, áp thuế song doanh nghiệp Việt luôn chủ động, linh hoạt các giải pháp bên cạnh sự hỗ trợ của Chính phủ, Bộ Công Thương để vượt bão.
Giá gạo xuất khẩu tăng, doanh nghiệp chưa vội chốt đơn hàng

Giá gạo xuất khẩu tăng, doanh nghiệp chưa vội chốt đơn hàng

Vụ Đông Xuân gần kết thúc, lượng lúa trong dân không còn nhiều, giá gạo xuất khẩu tăng trở lại, dù vậy, doanh nghiệp chưa vội chốt đơn.
Thức ăn cá tra cần một chiến lược công thương trước sóng thuế quan

Thức ăn cá tra cần một chiến lược công thương trước sóng thuế quan

Giá thức ăn chạm trần, thuế phòng vệ tăng cao, ngành cá tra đứng trước sóng gió kép – đã đến lúc cần một chiến lược công thương đủ tầm và đủ sâu.

Tin cùng chuyên mục

TS Võ Trí Thành: Từ thách thức thuế quan đến cơ hội cải cách kinh tế

TS Võ Trí Thành: Từ thách thức thuế quan đến cơ hội cải cách kinh tế

“Trong nguy có cơ”, TS. Võ Trí Thành cho rằng, việc Hoa Kỳ áp thuế là cơ hội để tái cấu trúc nền kinh tế, là dịp để doanh nghiệp xuất khẩu nhìn lại chính mình.
Các lô hàng đang trên đường đến Mỹ bị áp thuế ra sao?

Các lô hàng đang trên đường đến Mỹ bị áp thuế ra sao?

Hàng hóa đang trên đường đến Mỹ sẽ không bị áp thuế đối ứng, theo thông báo mới từ Cơ quan Hải quan Mỹ, giúp doanh nghiệp xuất khẩu giảm lo ngại về chi phí.
Bí quyết đưa mật ong Tam Đảo vươn tầm quốc tế

Bí quyết đưa mật ong Tam Đảo vươn tầm quốc tế

Hành trình 20 năm phát triển của mật ong Tam Đảo vươn ra thế giới không chỉ khẳng định chất lượng mà còn là nỗ lực xúc tiến, đưa nông sản Việt Nam "cất cánh".
Argentina tuyên bố thoả thuận thuế 0%, Campuchia đề nghị 5% với Mỹ

Argentina tuyên bố thoả thuận thuế 0%, Campuchia đề nghị 5% với Mỹ

Ngày 2/4/2025, Mỹ công bố chính sách thuế quan mới. Trong đó, Argentina bị áp mức thuế 10%, trong khi Campuchia phải đối mặt với mức thuế lên tới 49%.
Kiểm soát thương mại chiến lược: Đòn bẩy tái cân bằng xuất nhập khẩu

Kiểm soát thương mại chiến lược: Đòn bẩy tái cân bằng xuất nhập khẩu

Dự thảo Nghị định về thương mại chiến lược là một bước đi quan trọng nhằm định hình lại chính sách xuất nhập khẩu theo hướng chủ động, có định hướng...
Bộ trưởng Bộ Tài chính cập nhật kịch bản tăng trưởng mới

Bộ trưởng Bộ Tài chính cập nhật kịch bản tăng trưởng mới

Để đạt mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên thì 9 tháng cuối năm cần tăng khoảng 8,3%; tăng trưởng quý II là 8,2%, quý III và quý IV lần lượt là 8,3% và 8,4%.
Xuất nhập khẩu 3 tháng đầu năm đạt 202,52 tỷ USD

Xuất nhập khẩu 3 tháng đầu năm đạt 202,52 tỷ USD

Theo Cục Thống kê – Bộ Tài chính, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá 3 tháng đầu năm 2025 đạt 202,52 tỷ USD, tăng 13,7% so với cùng kỳ năm trước.
Giảm thuế nhập khẩu với Hoa Kỳ: Mở cửa thị trường, giữ chắc nền móng

Giảm thuế nhập khẩu với Hoa Kỳ: Mở cửa thị trường, giữ chắc nền móng

Tổng Bí thư Tô Lâm chủ động đề xuất mức thuế nhập khẩu 0% với hàng hóa từ Hoa Kỳ trong cuộc điện đàm quan trọng với Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Shopee - người bán: Cuộc đối thoại chính thức quanh phí PiShip

Shopee - người bán: Cuộc đối thoại chính thức quanh phí PiShip

Cuộc tranh luận giữa Shopee và người bán đang nóng chưa từng có. Phí PiShip có thực sự “bảo vệ” hay đang làm “ngạt thở” các shop nhỏ?
Việt Nam cập nhật về quy tắc xuất xứ tại WTO

Việt Nam cập nhật về quy tắc xuất xứ tại WTO

Từ ngày 3 - 4/4/2025, Ủy ban Quy tắc xuất xứ của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) tổ chức phiên họp thường kỳ tại Geneva, Thụy Sỹ.
Cầu đối thoại đã bắc qua biển thuế

Cầu đối thoại đã bắc qua biển thuế

Cuộc điện đàm Việt - Mỹ mở lối thoát giữa sóng gió thuế quan, tái định vị Việt Nam như người kiến tạo cây cầu thương mại bằng bản lĩnh và đối thoại.
Đàm phán thuế quan Việt - Mỹ trên bàn cờ lớn: Một vài khuyến nghị

Đàm phán thuế quan Việt - Mỹ trên bàn cờ lớn: Một vài khuyến nghị

Trong môi trường địa kinh tế đầy biến động, thuế quan hiện không chỉ là rào cản thương mại, mà còn là bàn đạp chiến lược trong bàn cờ quyền lực kinh tế toàn cầu
Hiệp hội Logistics Việt Nam thành lập tổ phản ứng nhanh tiếp nhận ý kiến doanh nghiệp

Hiệp hội Logistics Việt Nam thành lập tổ phản ứng nhanh tiếp nhận ý kiến doanh nghiệp

Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics Việt Nam quyết định thành lập Tổ phản ứng nhanh của hiệp hội để xử lý với những biến động trên thị trường.
Thấy gì từ các ‘ông lớn’ làm chủ cánh buồm trong bão thương mại?

Thấy gì từ các ‘ông lớn’ làm chủ cánh buồm trong bão thương mại?

Nhiều quốc gia đã chủ động “làm chủ cánh buồm” giữa bão thương mại toàn cầu. Việt Nam cần chọn hướng đi để không trôi theo sóng, mà dẫn dắt dòng chảy mới.
Bộ Công Thương sẽ xây dựng website riêng về xuất xứ hàng hóa

Bộ Công Thương sẽ xây dựng website riêng về xuất xứ hàng hóa

Lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết, sẽ có website về xuất xứ hàng hóa để giúp doanh nghiệp tiếp cận FTA dễ hơn và góp phần phòng chống gian lận thương mại.
Chưa vội điều chỉnh mục tiêu xuất khẩu: Bình tĩnh nhìn tổng thể

Chưa vội điều chỉnh mục tiêu xuất khẩu: Bình tĩnh nhìn tổng thể

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, chưa bàn đến điều chỉnh chỉ tiêu xuất khẩu, theo tinh thần “bình tĩnh, nhìn tổng thể và toàn diện”.
Tick xanh trách nhiệm: Bước tiến mới cho nông sản Đà Lạt

Tick xanh trách nhiệm: Bước tiến mới cho nông sản Đà Lạt

Chương trình 'Tick xanh trách nhiệm' của Bách Hóa Xanh được ký kết với các doanh nghiệp sẽ đem lại chuỗi cung ứng an toàn, minh bạch cho nông sản Lâm Đồng.
Hàng Việt xuất khẩu vào Bắc Âu trước thách thức có thêm cơ hội mới

Hàng Việt xuất khẩu vào Bắc Âu trước thách thức có thêm cơ hội mới

Mức thuế đối ứng mà Hoa Kỳ áp cho hàng hoá nhập khẩu đã và đang mang lại cả cơ hội và thách thức đối với hàng Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Bắc Âu.
Thương vụ hiến kế doanh nghiệp Việt chinh phục thị trường Halal

Thương vụ hiến kế doanh nghiệp Việt chinh phục thị trường Halal

Doanh nghiệp Việt Nam cần xác định chiến lược dài hạn, đầu tư nghiêm túc cho nghiên cứu thị trường, điều chỉnh sản phẩm để tiến sâu vào thị trường Halal.
Giao ban xúc tiến thương mại với thương vụ tháng 3/2025: Cơ hội từ thị trường Halal

Giao ban xúc tiến thương mại với thương vụ tháng 3/2025: Cơ hội từ thị trường Halal

Sáng 4/4, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 3/2025.
Mobile VerionPhiên bản di động