Xóa kinh doanh vàng miếng tự do: Băn khoăn tính khả thi

CôngThương - Cần quản lý thị trường vàng

Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước trong quý 2-2011 phải trình chính phủ nghị định về quản lý hoạt động kinh doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do và ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới.

Theo bà Nguyễn Ngọc Quế Chi, Tổng giám đốc Công ty Vàng bạc đá quý Sacombank-SBJ, những nội dung này đã có trong dự thảo được đưa ra lấy ý kiến của doanh nghiệp trước đây. Bà Chi cho rằng, quản lý hoạt động kinh doanh vàng là một chủ trương đúng và cần để xây dựng thị trường vàng theo thông lệ quốc tế.

Bà Chi cho biết, trong thực tế, các tiệm vàng tự do đang bán vàng cho người dân mà không xuất hóa đơn, gây thiệt hại cho người tiêu dùng; nếu tập trung việc mua bán vàng vào các công ty kinh doanh hay ngân hàng thì có thể tránh được việc này. Ngoài ra nếu nhà nước quản lý được hoạt động kinh doanh vàng trên thị trường tự do thì có thể tránh được hiện tượng các tiệm vàng lớn đầu cơ đẩy giá, gây các đợt sốt vàng trước đây.

“Người dân ở vùng sâu, vùng xa muốn mua vàng vẫn có thể liên hệ với phòng giao dịch của các ngân hàng hay cửa hàng chính thức của các công ty vàng tại các tỉnh vì mạng lưới này nay đã phủ khắp các phường, xã, không lo mua phải vàng thiếu tuổi hay không có hóa đơn…”, bà Chi nói thêm.

Ông Lê Thẩm Dương, Trưởng khoa quản trị kinh doanh, Đại học Ngân hàng cho rằng, trong thời gian qua những biến động của giá vàng đã tác động không nhỏ đến lạm phát, tỷ giá, đến việc ổn định vĩ mô, vì vậy việc quản lý hoạt động kinh doanh vàng là rất cần thiết. Trước nay, để điều tiết thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước thường chỉ dùng biện pháp cấp phép xuất, nhập vàng theo thời gian cụ thể, nhưng biện pháp này xem ra vô hiệu vì nguồn ngoại tệ có hạn, và nếu các tiệm vàng phối hợp đẩy giá thì không lượng cung nào có thể chặn đà tăng của giá vàng.

Ngoài ra, các tiệm vàng ngoài thị trường hoàn toàn không chịu sự quản lý của Ngân hàng Nhà nước hay Bộ Công thương nên nhà nước khó biết được ai đẩy giá và xử phạt thế nào.

Theo ông Dương, nên xem vàng như một loại hàng hóa đặc biệt, người dân có thể mua bán thông qua ngân hàng, có thể mua vàng vật chất, có thể mua chứng chỉ vàng. Từ việc quản lý này, Ngân hàng Nhà nước có thể kiểm soát được tổng cung, tổng cầu vàng trên thị trường, lượng vàng trong dân để cân đối cung cầu và dễ dàng phát hiện ra hiện tượng buôn lậu vàng để hưởng chênh lệch giữa giá vàng trong nước và nước ngoài. Việc đầu cơ nâng giá, hạ giá vàng cũng khó diễn ra vì theo quy chế quản lý mới các tiệm vàng tư nhân, dù lớn, cũng không còn khả năng chi phối thị trường.Một hiệu ứng khác là giá đô la Mỹ trên thị trường tự do sẽ khó “nhảy múa” theo giá vàng như hiện nay do không còn hiện tượng thương nhân gom đô la Mỹ để nhập lậu vàng.

Nhưng cần tính toán tính khả thi

Những người kinh doanh vàng tư nhân thì có ý nghĩ khác. Ông Nguyễn Hữu Nhơn, chủ một tiệm vàng gần chợ Bến Thành, TPHCM nói rằng các tiệm vàng không mấy lo ngại trước chủ trương này của Ngân hàng Nhà nước. Ông ví dụ: “Lệnh cấm bán đô la Mỹ tại các cửa hàng đã có từ lâu mà có thực hiện được đâu. Việc mua bán ngoại tệ vẫn đang diễn ra, hình thành cơ chế hai tỷ giá. Các cửa hàng chỉ thu hẹp hoạt động khi có kiểm tra, rồi thì đâu lại vào đó. Nếu nhà nước cấm kinh doanh vàng miếng thì các tiệm vàng vẫn có thể giao dịch chui”.

Chị Bùi Thị Yến, chủ cửa hàng Bảo Trân, gần chợ An Đông, quận 5, TPHCM cho biết, chị cũng băn khoăn khi nghe thông tin này, vì có thể người dân sẽ vào các ngân hàng hay công ty vàng lớn để mua vàng. Nhưng chị tin rằng, các tiệm vàng vẫn sẽ có đất sống do thói quen giao dịch vàng của người dân khó mà thay đổi được. Theo chi Yến, rất nhiều người dân vẫn quen trữ vàng bằng nhẫn, tính bằng chỉ, chứ không phải là trữ vàng miếng nên các tiệm vàng vẫn có thị trường riêng.

Bà Chi của công ty SBJ cũng cho rằng, Nhà nước cần cân nhắc kỹ tính khả thi khi ban hành cơ chế mới. Theo bà Chi, hiện trên thị trường có rất nhiều mặt hàng vàng, nếu Nhà nước cấm vàng miếng, các tiệm vàng có thể dùng vàng dạng nhẫn hay các loại nữ trang thô để giao dịch. Ngoài ra, hiện nay các tiệm vàng vẫn mua bán chứng chỉ vàng: người mua vàng chỉ cần lấy giấy biên nhận của tiệm rồi khi tiệm vàng bán cho người khác thì chỉ cần đưa lại giấy và hưởng chênh lệch; không cần đụng đến miếng vàng nào.

Còn ông Dương thì băn khoăn, đâu là đầu mối quản lý hoạt động kinh doanh vàng, Bộ Công thương, Ngân hàng Nhà nước, hay các ngân hàng thương mại? Theo ông Dương, nếu tính toán không đến nơi đến chốn thì khi xảy ra sự cố sẽ không ai chịu trách nhiệm. Xóa bỏ kinh doanh vàng miếng, còn các loại vàng khác, vàng tồn tại dưới dạng nữ trang thô thì sao? Hệ thống quản lý thị trường vàng được tổ chức như thế nào? Tiến độ thực hiện của các phương án này ra sao? Kiểm tra cửa hàng vàng như thế nào? Làm sao để ổn định tâm lý người dân khi có nhiều thay đổi lớn như vậy?... “Quản lý thị trường vàng là cần thiết, nhưng những câu hỏi trên cần đuợc giải đáp đến nơi đến chốn để khi thực hiện không gặp quá nhiều rào cản dẫn đến việc quản lý còn khó khăn hơn trước khi ra quy định”, ông Dương nói thêm.

Trong khi đó, theo đại diện một doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn, Ngân hàng Nhà nước nên xem xét thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia để việc đầu tư vàng đi vào quy củ và dễ kiểm soát.

TBKTSG