Xếp hàng mua nhiên liệu tại Anh: Câu chuyện không mới, nguyên nhân từ đâu?

Kể từ khi xảy ra cuộc chiến Ukraine, khủng hoảng năng lượng đã trở thành mối quan tâm lớn của các quốc gia trên thế giới, đặc biệt ở châu Âu. Cảnh tượng xếp hàng mua nhiên liệu tại các trạm xăng dầu đã trở nên quen thuộc ở cả những nơi là “kinh đô” của thế giới. Đó là câu chuyện của năm nay, nhưng với Vương quốc Anh, câu chuyện xếp hàng như này không phải là mới, ngay từ năm 2021, hiện tượng xếp hàng đã diễn ra khi một số trạm xăng dầu đã buộc phải tạm thời đóng cửa do thiếu tài xế giao hàng.

Cảnh tượng xếp hàng tại trạm xăng dầu ở Anh (Reuters)

Các bộ trưởng cấp cao của Anh đã tổ chức nhiêu cuộc họp để cố gắng tìm ra giải pháp và đã đồng ý cấp 5.000 thị thực tạm thời cho tài xế xe chở nhiên liệu và xe tải chở thực phẩm nước ngoài, có nghĩa là họ sẽ có thể làm việc ở Anh trong ba tháng, cho đến đêm Giáng sinh năm 2021. Trong một tuyên bố chung từ các công ty xăng dầu bao gồm Shell, ExxonMobile và Greenergy, ngành công nghiệp này cho biết tình trạng này là do "nhu cầu của khách hàng tăng đột biến tạm thời - không phải do thiếu nhiên liệu quốc gia".

Hiệp hội các nhà bán lẻ xăng dầu (PRA) của Anh, cho biết tình trạng thiếu hụt giảm xuống mức gây tâm lý hoảng loạn, trong đó các công ty dầu mỏ ưu tiên duy trì bơm trạm dịch vụ đường cao tốc. Chính phủ Anh đã bắt đầu triển khai đội tàu chở xăng dự trữ để giúp thúc đẩy việc cung cấp nhiên liệu. Các tàu chở dầu chủ yếu được điều khiển bởi những người dân thường, nhưng các bộ trưởng Anh đã quyết định huy động binh lính để vận chuyển xăng dầu. Khoảng 150 tài xế quân đội đã tham gia lái các tàu chở nhiên liệu, và 150 thành viên khác trong quân đội hỗ trợ họ. Ngành công nghiệp nhiên liệu cho biết tình hình tại các trạm bơm xăng đã bắt đầu được cải thiện và họ đã làm việc với chính phủ để duy trì việc giao hàng thường xuyên.

Một số nhà cung cấp và bán lẻ nhiên liệu, bao gồm Shell UK, BP và Esso, cho biết trong một tuyên bố do Bộ Kinh doanh, Năng lượng và Chiến lược Công nghiệp của chính phủ đưa ra, tin tưởng rằng tình hình được ổn định hơn. Nhưng vẫn còn những hàng dài xếp hàng dài ở nhiều khu vực, mặc dù Hiệp hội các nhà bán lẻ xăng dầu (PRA) - đại diện cho gần 5.500 trong số 8.380 trạm xăng dầu của Vương quốc Anh - cho biết có "dấu hiệu ban đầu" áp lực bắt đầu giảm bớt tại các trặm bơm xăng. Số lượng cây xăng cạn kiệt đã giảm hơn một nửa.

Chính phủ cho biết ở Anh không thiếu xăng hoặc dầu diesel. Bộ trưởng Giao thông Grant Shapps cho biết các nhà máy lọc dầu có "rất nhiều xăng" và chính phủ có thể điều động quân đội để hỗ trợ điều khiển các tàu chở nhiên liệu nếu cần. Tuy nhiên, có một tỷ lệ nhỏ các trạm có nguồn cung cấp nhiên liệu hạn chế và những trạm khác đã phải đóng cửa hoàn toàn chỉ với một số vấn đề tạm thời của chuỗi cung ứng. Người lái xe chở hàng nặng (HGV) vận chuyển các mặt hàng giữa các địa điểm khác nhau. Họ di chuyển hàng hóa bằng xe tải lớn và dành nhiều thời gian trên đường - nhưng hiện tại không có đủ số lượng đó để tiếp tục giao hàng. Tại sao điều này lại xảy ra?

Bất chấp việc chính quyền yêu cầu người dân đi lại bình thường, tình trạng thiếu tài xế HGV vẫn là mối lo ngại của nhiều người. Người ta ước tính rằng Vương quốc Anh trong năm 2021 cần thêm khoảng 100.000 tài xế HGV để đáp ứng nhu cầu. Tình trạng thiếu tài xế cũng ảnh hưởng đến nguồn cung ở các ngành khác, bao gồm cả siêu thị. Có những lo lắng rằng rất nhiều tài xế lớn tuổi hiện đang tìm cách nghỉ hưu và ngành công nghiệp này không thu hút được những người trẻ tuổi vì tính chất của công việc.

Ngoài ra, đại dịch Covid-19 có nghĩa là rất nhiều người lái xe từ châu Âu đã trở về nhà do hạn chế đi lại, và rất ít người đã quay trở lại. Điều này một phần là do những thay đổi mới do Brexit mang lại, có nghĩa là việc đi lại qua biên giới Vương quốc Anh trở nên khó khăn hơn và mất nhiều thời gian hơn đối với người lái xe. Sự sụt giảm giá trị của đồng bảng Anh so với đồng Euro cũng có nghĩa là việc được trả bằng bảng Anh kém hấp dẫn hơn đối với người lao động châu Âu. Đại dịch cũng đã tạo ra một lượng tồn đọng lớn trong sát hạch các lái xe HGV, vì vậy rất khó để có đủ lái xe mới.