Xây dựng ngành công nghiệp hỗ trợ có một vị trí xứng đáng trong nền kinh tế

Công nghiệp hỗ trợ đã có bước chuyển mình ấn tượng trong hơn 10 năm qua, tuy nhiên cần thúc đẩy xây dựng để ngành này có một vị trí xứng đáng trong nền kinh tế.
Hiệu quả từ chương trình tư vấn cải tiến cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Tăng liên kết để thúc đẩy ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển

Bà Đỗ Thị Thúy Hương - Ủy Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam - Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) đã có cuộc trao đổi với Báo Công Thương xung quanh nội dung này.

Xây dựng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có vị trí xứng đáng trong nền kinh tế

Thời gian qua, công nghiệp hỗ trợ cũng được quan tâm thúc đẩy, tăng cường liên kết, đặc biệt là trong những ngành sản xuất chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày, điện tử, công nghiệp chế biến nông sản ... Bước đầu hình thành hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ và gia tăng tỷ lệ nội địa hóa. Bà có thể nêu rõ hơn vai trò của ngành công nghiệp hỗ trợ?

Trải qua 10 năm phát triển, trong giai đoạn 2011 – 2020 ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đã có bước phát triển khá ấn tượng. Thành quả này trước hết là nhờ sự quan tâm của Quốc hội, Chính phủ, đặc biệt năm 2011 trên diễn đàn của Quốc hội đã đề cập “nóng” về cơ chế, chính sách cho các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ và sự cần thiết phải hình thành một ngành công nghiệp hỗ trợ để tạo ra một hệ sinh thái như chúng ta từng nói là “xây tổ đón đại bàng”.

Năm 2015 Chính phủ đã banh hành Nghị định 111/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ và Nghị định chính thức có hiệu lực từ 1/1/2016. Với chính sách này, đã góp phần thúc đẩy cho công nghiệp chế biến, chế tạo, đặc biệt là ngành công nghiệp hỗ trợ “cất cánh”. Vào thời điểm đó số lượng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ chỉ có hơn 300 doanh nghiệp nhưng sau 5 năm phát triển chúng ta đã có trên 1.000 doanh nghiệp, dù con số này còn khiêm tốn so với các nước song cũng cho thấy tốc độ tăng trưởng về mở rộng sản xuất, cũng như sức phát triển của doanh nghiệp rất lớn.

Bên cạnh đó, với các cam kết quốc tế của Việt Nam trong các FTA thế hệ mới cũng tạo đà cho doanh nghiệp nước ngoài (FDI) đầu tư vào Việt Nam. Đây cũng là tiền đề cho phát triển, mở rộng một loạt các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ mà chúng tôi gọi là mở rộng chuỗi cung ứng, có nhiều "ông lớn" đầu chuỗi tại Việt Nam.

Từ các thành quả đó, hiện tại vấn đề đặt ra đó là chúng ta làm sao tạo được giá trị gia tăng nhiều hơn trong chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp hỗ trợ cũng như phát triển ngành bền vững chứ không phải tăng trưởng nhanh về số lượng.

Việc phụ thuộc lớn vào linh kiện và phụ tùng nhập khẩu đã làm cho giá trị gia tăng tạo ra trong nước của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo thấp hơn so với các quốc gia trong khu vực. Bà có đánh giá như thế nào về thực trạng này?

Trước hết, theo tôi chúng ta cần nhìn nhận và xem xét lại quan điểm về giá trị nhập khẩu. Hiện chúng ta cố gắng giảm giá trị nhập khẩu nhưng có một số nguyên liệu các quốc gia phát triển đều dựa trên các lợi thế cạnh tranh, đặc biệt là công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp điện tử thì tính liên kết toàn cầu được thiết lập ngay từ khi hình thành. Theo đó, việc các quốc gia phải nhập khẩu nguyên liệu là điều hết sức bình thường. Do vậy, trong quá trình thúc đẩy ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển, phải tìm lợi thế cạnh tranh của mình là gì hoặc phải chuyển đổi những ưu điểm ra sao để biến thành lợi thế cạnh tranh.

Qua đây chúng ta phải nhìn nhận, câu chuyện giá trị gia tăng nội địa đang thấp so với khu vực cũng cần xem xét lại bởi trong vòng 10 năm trở lại đây giá trị gia tăng nội địa của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đã và đang tăng trưởng nhiều hơn đặc biệt là ngành công nghiệp điện tử. Đơn cử trong vòng 5 năm trở lại đây, ngành công nghiệp điện tử có giá trị xuất khẩu là trên 30% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cả nước. Đồng thời, lĩnh vực này luôn thuộc top xuất khẩu dẫn đầu. Ngoài ra, trong 5 năm trở lại đây điện tử cũng là ngành xuất siêu. Trong đó, năm 2018-2019 trước khi dịch Covid-19 xuất hiện, xuất siêu của ngành công nghiệp điện tử đạt trên 20 tỷ USD. Trong giai đoạn đại dịch Covid-19 xuất siêu của ngành công nghiệp điện tử đạt từ 4 đến 11 tỷ USD. Đáng chú ý, năm 2021, khi Việt Nam xuất siêu 4 tỷ USD nhưng riêng ngành công nghiệp điện tử xuất siêu là 11 tỷ USD. Điều này cho thấy, nếu không có ngành công nghiệp điện tử thì Việt Nam đã thành nhập siêu.

Bên cạnh đó, thời gian qua, chưa có số liệu thống kê cụ thể phản ánh năng lực sản xuất của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp hỗ trợ và giá trị gia tăng thực tế vì chúng ta chỉ nhìn vào khai báo xuất khẩu của doanh nghiệp đầu chuỗi khi xuất hàng ra nước ngoài mà không có tính toán, đóng góp giá trị của doanh nghiệp nội địa trong giá trị xuất khẩu. Đến nay, trong báo cáo xuất khẩu có hơn 90% giá trị xuất khẩu rơi vào doanh nghiệp FDI. Vì thế, những đóng góp của doanh nghiệp nội địa trong chuỗi cung ứng lớn nhưng chưa được ghi nhận và chỉ gọi là xuất khẩu gián tiếp.

Thời gian tới, để xây dựng hệ sinh thái ngành công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp chế biến, chế tạo là tiền đề để thu hút công nghệ hiện đại chất lượng vào Việt Nam thì chúng ta phải có hệ sinh thái ngành công nghiệp đầy đủ, được quan tâm đúng mức. Đây cũng là một trong các mong muốn, đề nghị từ Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam tới các cơ quan quản lý trong đó có Bộ Công Thương trong việc xây dựng dự thảo Luật Công nghiệp làm sao để ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp hỗ trợ có một chỗ đứng, có một vị trí xứng đáng trong nền kinh tế.

Xây dựng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có vị trí xứng đáng trong nền kinh tế
Bà Đỗ Thị Thúy Hương - Ủy Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam - Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI)

Việc Việt Nam đã ký cam kết tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) có thể mang lại lợi ích và cơ hội gì cho ngành công nghiệp hỗ trợ đẩy mạnh liên kết tham gia chuỗi cung ứng. Lời khuyên nào đối với doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ để nắm bắt cơ hội này, thưa bà?

Vốn, công nghệ, nhân lực là 3 yếu tố quan trọng để doanh nghiệp phát triển, tạo động lực để doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu một cách bền vững. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực chế biến, chế tạo hầu hết là doanh nghiệp vừa và nhỏ đang thiếu và yếu về vốn, công nghệ, nhân lực.

Vì vậy, cần có chính sách để hỗ trợ tháo gỡ điểm nghẽn cho doanh nghiệp. Trước hết về vốn, tự thân doanh nghiệp rất khó, nên các chính sách cần tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận một cách thuận lợi, phù hợp ngay khi doanh nghiệp có cơ hội kinh doanh.

Về công nghệ, ngoài nội lực của doanh nghiệp cũng cần sự hỗ trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước, liên kết hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển giao công nghệ.

Đối với nhân lực, mô hình liên kết đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp cần phải đẩy mạnh hơn nữa, để tạo động lực và cung cấp cho thị trường lao động đội ngũ nhân lực có tay nghề, đáp ứng đúng nhu cầu của doanh nghiệp.

Ngoài ra, để nắm bắt cơ hội này, trước hết phải có cơ chế, chính sách theo kịp, đáp ứng các lợi thế của thị trường. Thực tế, so với các nước lân cận chính sách chúng ta không thiếu, nhưng tính thực thi, thời điểm thực thi chưa phù hợp với sức phát triển của doanh nghiệp; làm cho doanh nghiệp thiệt thòi, thua kém so với doanh nghiệp cùng điều kiện, cùng hoàn cảnh trong khu vực. Do đó, chúng tôi mong muốn những chính sách ban hành cần kịp thời và có tính thực thi cao.

Bên cạnh đó, hiện Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi so với các nước trong khu vực, nhưng cách chuẩn bị tâm thế sẵn sàng để đón bắt cũng như biến cơ hội thành lợi thế hoàn toàn phụ thuộc vào sự sẵn sàng của doanh nghiệp và cách điều hành nền kinh tế của Chính phủ thông qua các quy định và luật.

Xin cảm ơn bà!

Bảo Thoa
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Công nghiệp hỗ trợ

Tin mới nhất

Chuyển đổi số hướng tới sản xuất thông minh: Cơ hội cho doanh nghiệp Việt

Chuyển đổi số hướng tới sản xuất thông minh: Cơ hội cho doanh nghiệp Việt

Ngày 25/11, tại Hà Nội đã diễn ra Tọa đàm "Chuyển đổi số hướng tới sản xuất thông minh: Cơ hội cho doanh nghiệp Việt" do Tạp chí Công Thương tổ chức.
Quảng Bình: Tỷ lệ lấp đầy cụm công nghiệp đạt 73%

Quảng Bình: Tỷ lệ lấp đầy cụm công nghiệp đạt 73%

Các cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Bình đã thu hút được 130 dự án đầu tư, tỷ lệ lấp đẩy bình quân đạt 73%, tổng số vốn đăng ký hơn 550 tỷ đồng.
Đà Nẵng: Công bố 51 doanh nghiệp đủ điều kiện đầu tư sản xuất trong Cụm công nghiệp Cẩm Lệ

Đà Nẵng: Công bố 51 doanh nghiệp đủ điều kiện đầu tư sản xuất trong Cụm công nghiệp Cẩm Lệ

51/99 doanh nghiệp nộp hồ sơ đăng ký đủ điều kiện vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong Cụm Công nghiệp Cẩm Lệ (quận Cẩm Lệ, TP. Đà Nẵng).
Gia tăng tỷ lệ nội địa hóa 40%, công nghiệp ô tô thêm động lực từ tân binh Omoda & Jaecoo

Gia tăng tỷ lệ nội địa hóa 40%, công nghiệp ô tô thêm động lực từ tân binh Omoda & Jaecoo

Với mục tiêu đạt tỷ lệ nội địa hoá 40% trong năm đầu nhà máy đi vào hoạt động- tân binh Omoda & Jaecoo tạo ra động lực mới cho ngành công nghiệp ô tô trong nước
Sản xuất thép ray cho đường sắt tốc độ cao: Doanh nghiệp trong nước sẵn sàng vào cuộc

Sản xuất thép ray cho đường sắt tốc độ cao: Doanh nghiệp trong nước sẵn sàng vào cuộc

Là nhà sản xuất thép Việt Nam duy nhất làm được thép công nghệ cao, Hòa Phát đảm bảo đầu tư thiết bị, chuyển giao công nghệ để sản xuất thép ray.

Tin cùng chuyên mục

Sửa đổi Luật Hóa chất thúc đẩy phát triển bền vững, hướng tới kinh tế xanh

Sửa đổi Luật Hóa chất thúc đẩy phát triển bền vững, hướng tới kinh tế xanh

Góp ý dự án Luật Hóa chất (sửa đổi), ĐBQH kiến nghị bổ sung thêm lĩnh vực đầu tư tổ hợp sản xuất hóa chất từ nguyên liệu tái chế, nhằm hướng đến kinh tế xanh.
Hội thảo khoa học "Phục hồi và phát triển ngành đóng tàu TP. Hải Phòng"

Hội thảo khoa học "Phục hồi và phát triển ngành đóng tàu TP. Hải Phòng"

Ngành đóng tàu TP. Hải Phòng tiếp tục khẳng định vai trò là một trong những ngành công nghiệp chủ lực của thành phố và đất nước.
Gợi ý cho Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu

Gợi ý cho Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu

Báo cáo Việt Nam 2045 của Ngân hàng Thế giới đưa ra lộ trình giúp Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, trở thành quốc gia thu nhập cao.
Doanh nghiệp Hàn Quốc muốn hợp tác chuyển giao công nghệ với doanh nghiệp Việt

Doanh nghiệp Hàn Quốc muốn hợp tác chuyển giao công nghệ với doanh nghiệp Việt

Không chỉ đầu tư xây dựng nhà máy một các đơn thuần, các doanh nghiệp Hàn Quốc mong muốn hợp tác liên doanh, chuyển giao công nghệ với doanh nghiệp Việt Nam.
Chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Trấn Yên

Chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Trấn Yên

Chính phủ đã ban hành quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
Khuyến công Bình Định hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp thiết kế bao bì, xây dựng điểm giới thiệu sản phẩm

Khuyến công Bình Định hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp thiết kế bao bì, xây dựng điểm giới thiệu sản phẩm

Chương trình khuyến công của tỉnh Bình Định đã hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp thiết kế bao bì đóng gói, xây dựng điểm trưng bày, giới thiệu sản phẩm.
Bài 4: Kỳ vọng thổi

Bài 4: Kỳ vọng thổi 'luồng sinh khí' mới vào nền kinh tế

Đại biểu Quốc hội cho rằng, tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam như "con rồng" hiện thân, vươn lên để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
Năm 2024, sản xuất công nghiệp của Nam Định dự kiến tăng 14,5%

Năm 2024, sản xuất công nghiệp của Nam Định dự kiến tăng 14,5%

Năm 2024, kinh tế của Nam Định duy trì tốc độ tăng trưởng khá, trong đó chỉ số sản xuất công nghiệp ước tăng 14,5%, kim ngạch xuất khẩu tăng ước 30,8%.
Chấp thuận đầu tư gần 3.000 tỷ đồng vào khu công nghiệp Đồng Văn VI

Chấp thuận đầu tư gần 3.000 tỷ đồng vào khu công nghiệp Đồng Văn VI

Ngày 19/11 Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định 1426/QĐ-TTg về chủ trương đầu tư dự án xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Đồng VI.
Chấp thuận đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Thanh Bình II, Hà Nam

Chấp thuận đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Thanh Bình II, Hà Nam

Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Thanh Bình II - Giai đoạn I có diện tích 226,6ha, với vốn đầu tư 2.610,423 tỷ đồng.
Khai giảng khóa đào tạo chuyên gia trong lĩnh vực thiết kế và sản xuất khuôn mẫu tại Hàn Quốc

Khai giảng khóa đào tạo chuyên gia trong lĩnh vực thiết kế và sản xuất khuôn mẫu tại Hàn Quốc

Trung tâm IDCS cùng Samsung Electronics Việt Nam tổ chức khai giảng khóa đào tạo chuyên gia trong lĩnh vực thiết kế và sản xuất khuôn mẫu tại Hàn Quốc.
Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024: Quy mô cực lớn, nhiều bất ngờ chờ đón

Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024: Quy mô cực lớn, nhiều bất ngờ chờ đón

Sáng 19/11, tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng tổ chức họp báo công bố thông tin về Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024.
Hiệp hội Dệt may Việt Nam thông tin về lễ kỷ niệm 25 năm thành lập và hội nghị tổng kết 2024

Hiệp hội Dệt may Việt Nam thông tin về lễ kỷ niệm 25 năm thành lập và hội nghị tổng kết 2024

Sáng 19/11, Hiệp hội Dệt may Việt Nam đã tổ chức họp báo thông tin về Lễ kỷ niệm 25 thành lập Vitas và Hội nghị Tổng kết 2024.
Bài 3: Đại biểu Quốc hội

Bài 3: Đại biểu Quốc hội 'hiến kế' để dự án về đích thành công

Để phát huy hiệu quả cao nhất trong triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, theo ĐBQH ngoài cơ chế đặc thù, cần quan tâm vấn đề công nghệ, nhân lực...
Bài 2: Bệ phóng để ngành công nghiệp chế tạo trong nước

Bài 2: Bệ phóng để ngành công nghiệp chế tạo trong nước 'vươn tầm'

Đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ tạo đòn bẩy cho công nghiệp đường sắt, từ đó lan tỏa, tạo động lực thúc đẩy phát triển công nghiệp cơ khí chế tạo.
Tập đoàn Hoá chất Việt Nam mong muốn mở rộng thị trường tại Brazil

Tập đoàn Hoá chất Việt Nam mong muốn mở rộng thị trường tại Brazil

Tập đoàn Hoá chất Việt Nam mong muốn hợp tác với các đối tác Brazil để phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường.
Tăng liên kết giữa FDI và doanh nghiệp nội địa để phát triển công nghiệp hỗ trợ

Tăng liên kết giữa FDI và doanh nghiệp nội địa để phát triển công nghiệp hỗ trợ

Một trong những giải pháp phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ được đề cập thời gian gần đây là đẩy mạnh liên kết giữa khu vực FDI và doanh nghiệp trong nước.
Bài 1: Công trình có tính biểu tượng, ý nghĩa chiến lược

Bài 1: Công trình có tính biểu tượng, ý nghĩa chiến lược

Tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam là công trình có tính biểu tượng, ý nghĩa chiến lược, đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội.
AP Saigon Petro ra mắt máy thay nhớt tự động 3R dành cho xe máy

AP Saigon Petro ra mắt máy thay nhớt tự động 3R dành cho xe máy

Ngày 14/11, Công ty Cổ phần AP Saigon Petro cho ra mắt máy thay nhớt tự động 3R, một giải pháp công nghệ tiên tiến dành cho dầu nhớt và bảo dưỡng xe máy.
10 tháng năm 2024, nhà máy Z183 (Bộ Quốc phòng) đạt doanh thu gần 1.000 tỷ đồng

10 tháng năm 2024, nhà máy Z183 (Bộ Quốc phòng) đạt doanh thu gần 1.000 tỷ đồng

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Thượng tướng Phạm Hoài Nam đã có buổi làm việc với lãnh đạo chủ chốt Nhà máy Z183 thuộc Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động