Vương quốc Anh hoàn tất FTA với Việt Nam: Bước đệm quan trọng để gia nhập CPTPP

Vương quốc Anh và Việt Nam có quan hệ ngoại giao tốt đẹp, ngày càng có mục tiêu chung. Điều này được thể hiện qua việc làm mới mối quan hệ Đối tác Chiến lược Anh - Việt thêm 10 năm vào tháng 9 năm nay. Điều này tạo khuôn khổ cho mối quan hệ song phương bền chặt và đặt ra các ưu tiên chính, bao gồm cả chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy thương mại. Trong năm Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam, Vương quốc Anh đã thực hiện một bước quan trọng trong việc trở thành Đối tác Đối thoại của ASEAN. Anh và Việt Nam chia sẻ cam kết chiến lược đối với thương mại toàn cầu, dòng vốn và đầu tư tự do. FTA song phương này mang lại sự liên tục của dòng chảy thương mại năng động, phát triển nhanh chóng giữa hai nước. Năm 2019, các doanh nghiệp Anh đã xuất khẩu hàng hóa sang Việt Nam trị giá hơn 600 triệu bảng. Trong cùng năm, các doanh nghiệp Việt Nam đã xuất khẩu hàng hóa sang Vương quốc Anh trị giá khoảng 4,6 tỷ bảng.

Thủy sản là một trong những mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Anh

FTA song phương mang lại lợi ích cho mối quan hệ thương mại hiện có giữa hai nước trên cơ sở kế thừa FTA Việt Nam - EU (EVFTA). Thương mại hàng hóa đối với các mặt hàng từ quần áo, giày dép đến hải sản và dược phẩm có thể tiếp tục không bị gián đoạn. Thương mại dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ tài chính và thương mại điện tử, có thể tiếp tục phát triển mạnh. Các doanh nghiệp có thể tiếp tục hưởng lợi từ việc giảm thuế nhập khẩu và xuất khẩu, từ việc tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ, bảo hộ sản phẩm chủ chốt của Anh và Việt Nam. Hiệp định cam kết 65% thuế quan đã được xóa bỏ đối với thương mại Việt Nam – Anh và sẽ tăng lên 99% thuế quan vào thời điểm thực thi đầy đủ. Việt Nam sẽ hưởng lợi từ việc tiết kiệm được 114 triệu bảng Anh thuế đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Đối với xuất khẩu của Anh, con số này sẽ là 36 triệu bảng.

Hiệp định sẽ có hiệu lực vào ngày 1/1 năm tới. Kể từ khi rời EU vào tháng 1 năm nay, Anh đang đàm phán các thỏa thuận thương mại mới với các nước để thay thế những thỏa thuận mà khối liên minh đã đàm phán trước đây. Ngày 10/12, Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Anh Liz Truss cũng đã ký một thỏa thuận thương mại tự do với người đồng cấp Singapore Chan Chun-Sing, khi các nhà lãnh đạo EU và Anh cố gắng đạt được thỏa thuận thương mại mới và ngăn chặn điều mà một số người lo ngại sẽ là kết cục hỗn loạn cho tiến trình Brexit kéo dài 5 năm.

FTA song phương với Việt Nam thể hiện sự khởi đầu của một giai đoạn mới trong quan hệ giữa hai nước trong việc phát triển các lĩnh vực thương mại chính. FTA không chỉ tự do hóa thương mại hàng hóa, dịch vụ mà còn kết hợp nhiều yếu tố quan trọng khác như hướng tới tăng trưởng sạch và phát triển bền vững. Hiệp định này cũng là bước tiến quan trọng để Anh gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Với tư cách là thành viên sáng lập của CPTPP, Việt Nam hoan nghênh sự quan tâm và ủng hộ Vương quốc Anh gia nhập hiệp định trong tương lai. Việc gia nhập CPTPP là một ưu tiên của Chính phủ Vương quốc Anh với kế hoạch dự kiến vào đầu năm 2021.

Vào tháng 9/2020, Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Anh đã có cuộc thảo luận với các quan chức thương mại cấp cao của Vương quốc Anh và Trưởng đoàn đàm phán từ 11 thành viên của CPTPP về khả năng gia nhập của Vương quốc Anh. Đây là lần đầu tiên Vương quốc Anh gặp Trưởng đoàn đàm phán của tất cả các thành viên CPTPP để thảo luận về việc Vương quốc Anh gia nhập, cũng là lần đầu tiên các thành viên CPTPP có cuộc thảo luận như vậy với một quốc gia đang muốn trở thành thành viên của hiệp định kể từ khi CPTPP được ký kết, và hiệu lực vào cuối năm 2018. Vương quốc Anh đã tổ chức các cuộc đối thoại chuẩn bị với tất cả các thành viên CPTPP. Nếu Vương quốc Anh quyết định nộp đơn gia nhập, nước này sẽ tham gia đàm phán gia nhập chính thức với tất cả các quốc gia thành viên.

Anh muốn tập trung vào thương mại với khu vực châu Á - Thái Bình Dương năng động. Việc trở thành thành viên của CPTPP cũng mang đến cơ hội mở rộng liên kết thương mại với các đối tác quan trọng khác ở châu Mỹ. Việc tham gia CPTPP sẽ gửi tín hiệu mạnh mẽ đến phần còn lại của thế giới rằng, Anh sẵn sàng làm việc với các quốc gia ủng hộ thương mại tự do và công bằng. Tư cách thành viên sẽ mang lại cơ hội mới cho các doanh nghiệp đang phát triển, nhiều sự lựa chọn hơn cho người tiêu dùng, và mang lại cho Anh sự an toàn kinh tế cao hơn. Về mặt chiến lược, CPTPP sẽ giúp Anh gắn bó hơn với khu vực Thái Bình Dương rộng lớn, đưa Anh vào vị trí mạnh mẽ hơn để định hình lại các quy tắc thương mại toàn cầu bên cạnh các quốc gia chia sẻ các giá trị chung. CPTPP cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 95% hàng hóa trao đổi giữa các thành viên. Điều này có thể giảm chi phí cho doanh nghiệp và tạo cơ hội kinh tế mới cho các nhà xuất khẩu của Vương quốc Anh. Kể từ năm 2009, thương mại giữa Vương quốc Anh và các nước CPTPP đã tăng trưởng trung bình 6% mỗi năm và trị giá hơn 112 tỷ bảng Anh vào năm 2019. Tham vọng gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh như một phần trong chiến lược rộng lớn hơn, nhằm mở ra cơ hội đầu tư và thương mại quốc tế cho các doanh nghiệp Anh.

Anh là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam ở châu Âu. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Anh bao gồm hàng may mặc, thủy sản và đồ gỗ. Các mặt hàng nhập khẩu chính từ Anh là dược phẩm, thiết bị sản xuất. Với vị trí đắc địa cả về địa lý tự nhiên và tăng trưởng kinh tế, Việt Nam được đánh giá là thị trường hấp dẫn, cửa ngõ để các nhà đầu tư nước ngoài thâm nhập vào thị trường ASEAN rộng lớn với trên 630 triệu dân, GDP của khu vực 2.560 tỷ USD. Kinh tế vĩ mô Việt Nam thời gian qua được duy trì phát triển ổn định, GDP tăng trưởng 6 - 8%/năm, tăng trưởng xuất nhập khẩu trung bình 12%/năm, môi trường đầu tư tương đối tốt, đứng thứ 9 về mức độ hấp dẫn đầu tư. Dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam tăng trưởng ổn định; môi trường đầu tư kinh doanh và năng lực cạnh tranh quốc gia có nhiều tiến bộ, xếp thứ 77/140 quốc gia. Do đó, FTA song phương với Việt Nam cũng mở ra kỷ nguyên thương mại mới cho Vương quốc Anh ở ASEAN và châu Á.