Vững vàng bước vào kỷ nguyên mới: Dấu ấn 'ba trụ cột' ngành Công Thương

Năm 2025 và giai đoạn 2021- 2025, trong điều kiện khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi; nhiều vấn đề chưa có tiền lệ, vượt dự báo, Việt Nam vẫn giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Trong đó, có những dấu ấn đặc biệt của ngành Công Thương đóng góp quan trọng, tích cực vào sự phát triển của kinh tế đất nước, mà người đứng đầu là Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên.

Với một bộ đa ngành, đa lĩnh vực như Công Thương, hiệu quả điều hành không chỉ nằm ở xử lý công việc thường nhật, mà nằm ở khả năng “dựng hệ thống”: chọn đúng người, đặt đúng luật chơi và kiến tạo đúng nền tảng nhân lực. Ở góc nhìn đó, dấu ấn của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên có thể được nhìn nhận rõ qua ba phương diện: công tác tổ chức cán bộ; hoàn thiện thể chế, pháp chế; và phát triển lực lượng lao động của ngành theo hướng hiện đại hóa.

Cán bộ - lực đẩy cho toàn hệ thống

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm tới việc rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, nâng cao năng lực trong công việc của mỗi cán bộ, đảng viên. Theo Người, khi đã có đường lối cách mạng đúng đắn thì công tác cán bộ là khâu quyết định. Do đó, "muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém". Trong suốt chặng đường 5 năm qua, tư lệnh ngành Công Thương - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên luôn khắc ghi lời dạy của Bác, coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng vững mạnh toàn diện, nhất là xây dựng, chỉnh đốn Đảng về tổ chức, cán bộ.

Trong bối cảnh hiện nay, cán bộ còn là “điểm tựa của cải cách”. Nếu bộ máy chọn người theo thói quen, ngại đổi mới, thì dù chiến lược hay đến đâu cũng dễ rơi vào hình thức. Bộ trưởng thực hiện công tác cán bộ theo tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch; đồng thời mạnh dạn sử dụng người có năng lực, có hoài bão và khát vọng cống hiến.

Ở tầng quản trị, điều đáng chú ý không chỉ là “bổ nhiệm ai”, mà là “tạo được một đội ngũ chịu trách nhiệm và dám chịu trách nhiệm”. Khi các Cục, Vụ, Viện, trường học thuộc Bộ Công Thương có những người đứng đầu xả thân vì công việc, quyết liệt trong điều hành và gắn lợi ích cá nhân với kết quả công vụ, thì chất lượng công tác của từng đơn vị có điều kiện bứt lên. Từ đó, nguồn lực của toàn Bộ Công Thương được quy tụ tốt hơn - không phải bằng khẩu hiệu, mà bằng kỷ luật thực thi và hiệu quả phối hợp liên thông.

Nói cách khác, công tác cán bộ ở đây không chỉ là “sắp xếp nhân sự”, mà là “kiến trúc năng lực”: tạo một lớp lãnh đạo cấp cục, vụ, viện, trường đủ mạnh để biến chủ trương thành kết quả, biến kế hoạch thành tiến độ, biến mục tiêu thành sản phẩm cụ thể; qua đó tập hợp được sức mạnh đội ngũ, tạo đột phá cho chất lượng công tác của từng đơn vị.

Động lực chính sách và sức mạnh tổng hợp ngành Công Thương

Một trong những dấu ấn nổi bật của ngành Công Thương có thể thấy đó là đột phá trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế. Giai đoạn 2021 - 2025, Bộ đã chủ trì xây dựng và trình ban hành 6 luật, gồm Luật Dầu khí, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Điện lực, Luật Hóa chất (sửa đổi), Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (sửa đổi), Luật Thương mại điện tử. Bên cạnh đó là 65 nghị định, 216 thông tư và hơn 20 chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đề án quan trọng, tạo nền tảng pháp lý cho phát triển công nghiệp, thương mại trong trung và dài hạn.

Bên cạnh đó, các cân đối lớn của nền kinh tế, đặc biệt là an ninh năng lượng và cung cầu các mặt hàng thiết yếu, được bảo đảm trong suốt giai đoạn 2021 - 2025. Nhiều dự án nguồn và lưới điện trọng điểm được triển khai, trong đó có các công trình truyền tải 500 kV và 220 kV. Đến hết năm 2025, hệ thống điện Việt Nam đạt quy mô khoảng 90.000 MW, đứng đầu Đông Nam Á và nằm trong nhóm 20 hệ thống điện lớn nhất thế giới...

Với ngành Công Thương, thể chế không chỉ là khung pháp lý quản lý nhà nước; thể chế còn là “đòn bẩy phát triển” cho công nghiệp, thương mại, năng lượng, hội nhập… Nếu quy định phân mảnh, chồng chéo hoặc lạc nhịp với thực tiễn, thị trường sẽ trả giá bằng chi phí tuân thủ cao, cơ hội bị bỏ lỡ và rủi ro chính sách.

Bộ trưởng đã tập trung hoàn thiện và hệ thống hóa lại các quy định pháp luật theo từng lĩnh vực để trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền. Cách làm này mang lại hai giá trị lớn:

Thứ nhất, tạo động lực thể chế và chính sách cho từng mảng chuyên ngành, giúp hoạt động quản lý và phát triển có hành lang rõ ràng, ổn định.

Thứ hai, kết nối sức mạnh của các lĩnh vực để hình thành sức mạnh tổng hợp của ngành: công nghiệp gắn thương mại; năng lượng gắn sản xuất; thị trường trong nước gắn xuất khẩu; quản lý nhà nước gắn với chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Một bộ mạnh không chỉ vì có nhiều “đầu việc”, mà vì có một “hệ quy chiếu pháp lý” đồng bộ để các đơn vị cùng vận hành trên một đường ray. Trọng tâm thể chế, vì vậy, chính là nền móng nâng cao năng lực điều hành dài hạn của ngành Công Thương.

Chủ động tái cấu trúc đào tạo bắt kịp và dẫn dắt hiện đại hóa

Nếu cán bộ là “tay lái”, thể chế là “đường”, thì nhân lực là “động cơ”. Hiện đại hóa và công nghiệp hóa muốn đi nhanh thì phải có nguồn nhân lực đủ mạnh, đủ chuẩn, đủ quy mô - không chỉ cho hôm nay mà cho 5-10 năm tới.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chú trọng phát triển lực lượng lao động của ngành bắt kịp và từng bước dẫn dắt xu thế phát triển hiện đại hóa, công nghiệp hóa. Theo đó, các cơ sở đào tạo được kiện toàn, sắp xếp lại tổ chức theo hướng tinh gọn, tập trung nguồn lực. Đồng thời, tăng cường đầu tư về chương trình, đội ngũ, cơ sở vật chất và chuẩn chất lượng để trở thành các trung tâm đào tạo nguồn nhân lực mạnh.

Điểm quan trọng không chỉ là “sắp xếp cho gọn”, mà là “tái cấu trúc để mạnh”: tập trung đầu tư theo trọng điểm, chuẩn hóa quản trị nhà trường, tăng năng lực đào tạo theo nhu cầu mới của công nghiệp hiện đại, thương mại quốc tế, logistics, năng lượng và chuyển đổi số. Khi mạng lưới đào tạo được tổ chức lại theo hướng chuyên nghiệp, ngành Công Thương có cơ sở vững chắc để đảm đương nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong từng lĩnh vực.

Mới đây (chiều 19/12/2025), Hội nghị tổng kết công tác ngành Công Thương năm 2025, giai đoạn 2021 - 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận và đánh giá cao dấu ấn phát triển của ngành Công Thương. Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, năm 2025 và giai đoạn 2021 - 2025, trong điều kiện khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi; nhiều vấn đề chưa có tiền lệ, vượt dự báo, Việt Nam vẫn giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Đặc biệt, khái quát lại những thành tựu, kết quả của ngành Công Thương, Thủ tướng nhận định, Ngành Công Thương đã trưởng thành hơn trong 5 năm qua. Theo đó, công nghiệp tăng trưởng có chiều sâu; thương mại được mở rộng và nâng cao; thị trường đa dạng và bền vững; nội bộ đoàn kết, thống nhất cao; tổ chức cán bộ tinh - gọn - mạnh.

Với trục điều hành "cán bộ làm then chốt - thể chế làm đòn bẩy - nhân lực làm nền tảng dài hạn", ba trụ cột được triển khai nhất quán, năng lực tổ chức thực thi của Bộ Công Thương được củng cố, chất lượng công tác của từng đơn vị có điều kiện tạo đột phá, và sức mạnh tổng hợp được phát huy. Chặng đường 5 năm 2021 - 2025 đã qua, năm mới - 2026 đã về, với những dấu ấn nổi bật của ngành Công Thương sẽ tạo nền tảng vững chắc cho đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.