Vũ khí quân sự: Nga để ‘lộ mánh’ đối phó UAV cho lực lượng Ukraine

Ngày 9/10, trang tin quân sự Armyrecognition cho biết, lực lượng Ukraine đã thu giữ một hệ thống tác chiến điện tử chống máy bay không người lái (UAS) mang tên Volnorez do Nga sản xuất, tại vùng Kursk của Nga. Sự kiện này được công khai qua một video đăng tải trên Facebook bởi Yuriy Butusov. Trong đoạn video, hệ thống này còn nguyên trong bao bì nhà máy cùng với tài liệu kỹ thuật, cho thấy đây là một công nghệ hiện đại và quan trọng trong kho vũ khí của Nga.

Volnorez lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 2023 tại Triển lãm Quân đội Nga và đã trở thành một phần quan trọng trong chiến lược phòng thủ của Nga trước mối đe dọa ngày càng tăng từ máy bay không người lái (UAV) Ukraine. Những bài đăng trên mạng xã hội từ tháng 9 cho thấy hệ thống này đã được lắp đặt trên xe tăng chiến đấu chủ lực T-80BVM của Nga hoạt động tại Ukraine. Điều này cho thấy Nga đang tăng cường sử dụng công nghệ tác chiến điện tử để bảo vệ các đơn vị thiết giáp khỏi các cuộc tấn công từ UAV, đặc biệt là những cuộc tấn công Kamikaze – một chiến thuật mà Ukraine đã sử dụng hiệu quả.

Hệ thống Volnorez hoạt động trong dải tần số từ 390-510 MHz và 750-1050 MHz, có khả năng làm gián đoạn tín hiệu điều khiển của UAV, khiến chúng mất kiểm soát và gặp sự cố. Cách tiếp cận này đặc biệt hiệu quả đối với các UAV tạm thời, dù còn tồn tại hạn chế khi đối đầu với các mẫu UAV hiện đại hơn. Điều này cho thấy Nga đang tập trung vào việc bảo vệ các thiết bị quân sự quan trọng, đặc biệt là xe tăng, khỏi mối đe dọa từ UAV của Ukraine, vốn ngày càng trở thành vũ khí chủ lực trong cuộc xung đột.

Với khối lượng chỉ 13 kg, Volnorez rất nhỏ gọn, dễ dàng lắp đặt trên nhiều phương tiện quân sự khác nhau. Hệ thống này phát ra công suất đầu ra 30 watt và có thể hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt từ -40 đến +60 độ C, với thời gian lắp đặt chỉ mất 10 phút nhờ giá đỡ từ tính. Điều này giúp tăng tính cơ động của hệ thống, không cần phải thay đổi cấu trúc phương tiện để lắp đặt.

Việc hệ thống Volnorez được tích hợp trên các xe tăng T-80BVM cùng với lồng bảo vệ chống UAV cho thấy tính hiệu quả của nó trong chiến tranh hiện đại, nơi các UAV ngày càng trở nên phổ biến và nguy hiểm hơn. Ngoài ra, hệ thống này còn được thiết kế để sử dụng trên các phương tiện mặt đất không người lái (UGV) có nhiệm vụ sơ tán thương vong hoặc bảo vệ các tài sản quân sự trong các khu vực có nguy cơ cao.

Sự phát triển của Volnorez không chỉ là một bước tiến quan trọng trong công nghệ tác chiến điện tử của Nga mà còn đánh dấu sự tham gia của hệ thống này vào cuộc chạy đua vũ khí chống UAV toàn cầu. Các quốc gia như Mỹ, Anh và Pháp đều đã phát triển các hệ thống gây nhiễu tương tự, nhằm đối phó với sự gia tăng của UAV trên chiến trường hiện đại. Tại Mỹ, các hệ thống như DroneDefender và Dronebuster đã được sử dụng để làm gián đoạn tín hiệu điều khiển UAV thù địch, trong khi tại Anh, hệ thống AUDS được thiết kế để vô hiệu hóa UAV thông qua nhiễu sóng. Pháp cũng đã phát triển các hệ thống tương tự như Boreades và Raytheon C-UAS nhằm bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng và quân đội khỏi các mối đe dọa từ UAV.

Dù Volnorez là một công nghệ tiên tiến, nhưng nó vẫn gặp hạn chế khi đối phó với các UAV dân sự hiện đại hơn như Mavic 3, vốn có khả năng tự điều hướng nhờ vào GPS và con quay hồi chuyển. Các UAV này có thể duy trì sự ổn định hoặc quay trở lại căn cứ khi bị gián đoạn tín hiệu điều khiển, làm giảm hiệu quả của Volnorez. Đây là một thách thức lớn đối với các hệ thống tác chiến điện tử, khi mà nhiều UAV hiện đại có khả năng tự vận hành mà không cần liên kết điều khiển trực tiếp.

Việc phát hiện ra Volnorez bởi lực lượng Ukraine không chỉ mang ý nghĩa về mặt kỹ thuật mà còn có thể tạo ra những thay đổi chiến lược trong cuộc xung đột. Đối với Nga, đây là một vi phạm an ninh nghiêm trọng khi một trong những công nghệ tác chiến điện tử tiên tiến nhất của họ bị rơi vào tay đối phương. Còn với Ukraine, việc nghiên cứu hệ thống này có thể giúp họ phát triển các biện pháp đối phó hiệu quả hoặc thậm chí tái sử dụng công nghệ, điều này có thể làm thay đổi cục diện cuộc chiến và tác động đến các chiến lược tương lai của cả hai bên.