Việt Nam từng bước mở rộng độ bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân

Sẽ kết nối toàn bộ hệ thống quản lý của các cơ sở y tế

Trả lời chất vấn của các đại biểu ngày 9/11 tại Kỳ họp thứ X, Quốc hội khóa XIV về một bộ phận người lao động về hưu có mức lương thấp, tình trạng người tham gia BHYT nhưng khi đi khám chữa bệnh vẫn phải bỏ tiền mua thuốc... Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, đã có rất nhiều ý kiến phản ánh các bệnh nhân chữa bằng BHYT nhưng vẫn phải ra hiệu thuốc mua theo đơn của bác sĩ điều trị.

BHYT đang là trụ cột quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội của Việt Nam

Theo Phó Thủ tướng, có hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, nhiều ý kiến, kể cả các bác sĩ, nói rằng chính sách thanh toán của BHYT không phù hợp. Điều đó đúng sự thực nhưng có căn nguyên. Hiện nay, mệnh giá một người đóng trung bình BHYT, có tăng lên nhưng mới đạt 1,1 triệu đồng/người/năm, so với các nước trong khu vực như Philippines chúng ta chỉ bằng 1/3, so với Thái Lan chỉ bằng 1/4. Trong khi giá thuốc, chúng ta sản xuất được nhiều thuốc nhưng hơn 90% nguyên liệu vẫn phải nhập từ nước ngoài nên giá thuốc theo mặt bằng quốc tế. Chúng ta đã cố gắng giảm giá thuốc rẻ hơn các nước trong ASEAN nhưng cũng chỉ rẻ hơn 10-15%.

Vì vậy, BHYT không thể thanh toán tất cả các loại thuốc, mà thường xu thế chỉ thanh toán những loại thuốc tạm gọi là thông thường, còn những loại thuốc đắt tiền, thuốc phát minh (thường gọi là biệt dược gốc), nhiều loại người bệnh phải bỏ tiền túi. Hiện nay, hàng năm chúng ta chi phí khoảng 120.000 tỷ đồng tiền thuốc thì BHYT thanh toán khoảng 36-37%. “Để khắc phục vấn đề này, chúng ta phải duy trì, tăng tỷ lệ bao phủ BHYT, hiện là 90,7%, và phải tăng mệnh giá. Muốn vậy, thu nhập người dân phải tăng lên, phần ngân sách nhà nước hỗ trợ cũng phải có nguồn thu nhiều hơn. Đây là một quá trình dài hơi, liên tục, chúng ta phải tiếp tục cố gắng” - Phó Thủ tướng nêu.

Thứ hai, rất nhiều bệnh nhân phản ánh và đánh giá rằng do có tiêu cực, sự móc nối giữa bác sĩ điều trị và các trình dược viên, các công ty thuốc, nhà thuốc, kê đơn ra để ăn hoa hồng. Việc này trong nhiều năm ngành y tế đã chỉ đạo rất quyết liệt và có thể nói rằng có hiện tượng đó nhưng không phải là tất cả. Để khắc phục nguyên nhân này chỉ có một cách là công khai, minh bạch hết bằng công nghệ thông tin. Chúng ta có đến hơn 20.000 loại thuốc và dịch vụ, hàng triệu lượt khám, chữa bệnh một năm thì không thể nào kiểm soát được nếu không tin học hóa. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Y tế, những năm vừa rồi đã làm rất tốt.

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, trong thời gian được phân công trực tiếp điều hành Bộ Y tế, cùng với việc chỉ đạo chống dịch Covid-19, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và lãnh đạo Bộ Y tế cũng đã tập trung quyết liệt thực hiện tin học hóa để đẩy nhanh hơn tiến độ rất nhiều lần. Một số việc đã hoàn thành như cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp 4, nền tảng khám chữa bệnh từ xa, từng bước công bố tất cả những thông tin liên quan đến quản lý ngành y tế,… “Tới đây, Bộ Y tế sẽ kết nối toàn bộ hệ thống quản lý của các cơ sở y tế, nhà thuốc, làm hóa đơn điện tử, bệnh án điện tử thì mới kiểm soát tốt. Chúng ta cũng phải đẩy mạnh liên thông xét nghiệm để giảm lãng phí” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Cần kiểm soát tình trạng thương mại hóa

Tại phiên giải trình và trả lời chất vấn ngày 10/11 của Kỳ họp thứ X, Quốc hội khóa XIV, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - nhấn mạnh, thành quả chống dịch Covid-19 đã cho thấy tính ưu việt của hệ thống y tế công lập nước ta, chúng ta đã kiểm soát được sự lây lan và giảm thiểu tác hại của Covid-19. Đến nay, sau nhiều nỗ lực, chúng ta đã bao phủ được mạng lưới BHYT toàn dân lên gần 91% so với 75% cách đây hơn 4 năm, BHXH cũng được mở rộng chiếm 30% lực lượng lao động, tăng gấp 1,3 lần so với năm 2015.

Tuy nhiên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - cho hay, chắc chắn ngành y tế vẫn còn nhiều việc phải làm, nhiều hạn chế, bất cập; chúng ta cần kiểm soát tình trạng thương mại hóa quá mức, “tiền nào của nấy” về chất lượng điều trị, chăm sóc sức khỏe y tế cho nhân dân. Chính phủ sẽ nỗ lực tăng cường khả năng đáp ứng của hệ thống y tế dự phòng, đưa y tế đến gần người dân hơn ở khắp mọi miền đất nước nhưng với một chi phí thấp hơn, thúc đẩy hệ thống y tế từ xa.

“Như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã có ý kiến, chúng ta sẽ từng bước mở rộng độ bao phủ của BHYT toàn dân, đồng thời mở rộng phạm vi thanh toán BHYT, nhất là đối tượng trẻ em, người già, người có hoàn cảnh khó khăn. Người già phải được chăm sóc y tế tốt hơn; trẻ em, đặc biệt là trẻ em từ 6 - 11 tuổi, tiếp đến là trẻ em dưới 16 tuổi theo quy định của Luật Trẻ em sẽ cần được nhà nước chi trả BHYT hoàn toàn” - Thủ tướng nói.

Khẳng định, Chính phủ quyết tâm cải thiện tình trạng quá tải bệnh viện, chất lượng dịch vụ y tế gắn với cơ chế tiền lương, viện phí, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị ngành y tế phải có trách nhiệm đảm bảo tính minh bạch về viện phí hơn nữa, kiểm soát tốt hơn chi phí dược phẩm, phác đồ và thuốc chữa bệnh cũng như vật tư, thiết bị y tế. Chính phủ sẽ nỗ lực để không ai bị bỏ rơi do chi phí vaccine cao vượt khả năng chi trả của người dân, hướng đến những người mắc các bệnh hiểm nghèo như ung thư, HIV/AID… sẽ được chăm sóc y tế hợp lý hoặc được BHYT chi trả, trước mắt là bệnh nhi ung thư.

Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, cùng với giáo dục và y tế, chúng ta cũng đang xây dựng mạng lưới an sinh xã hội rộng lớn. Chúng ta phải có trách nhiệm hơn nữa chăm lo cho những người có công với đất nước; người nghèo, người tàn tật, người già trước xu hướng già hóa dân số; bảo vệ phụ nữ và trẻ em, nhất là trẻ em gái trước vấn nạn xâm hại và tăng cường các giải pháp bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em. Chúng ta cần phải chung tay hành động một cách đầy trách nhiệm hơn nữa để phát triển trẻ thơ toàn diện, được an toàn, khỏe mạnh, được học tập và phát huy tối đa tiềm năng.

Nhấn mạnh thêm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - cho rằng, những con số thống kê, dù phong phú cũng không thể lột tả hết được những thành tựu kinh tế và những tiến bộ trong đời sống xã hội. Đó là cả một chặng đường đầy khó khăn, không phải chỉ cải cách một lần mà phải nhiều lần của các thế hệ đi trước trong nhiều giai đoạn. Điều quan trọng là chúng ta đã biết tận dụng tốt hơn các cơ hội, khơi dậy trong nhân dân niềm tin cũng như khát vọng về một Việt Nam độc lập, tự cường và thịnh vượng, sánh vai với cường quốc năm châu như mong muốn của Bác Hồ.