Việt Nam – Ireland: Phát triển hệ thống nông nghiệp, thực phẩm bền vững

Sự kiện do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Đại sứ quán Ireland tại Việt Nam tổ chức, đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ hợp tác nông nghiệp giữa hai nước, đồng thời mở ra hướng đi cụ thể cho quá trình chuyển đổi hệ thống nông nghiệp, thực phẩm bền vững, gắn với các Mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs) 2030.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Nguyễn Đỗ Anh Tuấn nhấn mạnh, Việt Nam đang nỗ lực xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, có trách nhiệm thông qua các chương trình như Đề án “1 triệu ha lúa chất lượng cao phát thải thấp”, nông nghiệp tuần hoàn và chuyển đổi số.

Ireland là quốc gia có nhiều kinh nghiệm quý báu mà Việt Nam có thể học hỏi trong tiến trình này. Thông qua các chương trình “Food Harvest 2020”, “Food Wise 2025” và hiện nay là “Food Vision 2030”, Chính phủ Ireland đã vạch ra lộ trình toàn diện cho nền kinh tế nông nghiệp - thực phẩm xanh, thông minh và phát thải thấp.

Ba đặc điểm nổi bật của mô hình Ireland, mang ý nghĩa tham khảo quan trọng cho Việt Nam, gồm: Tiếp cận hệ thống (systems approach), liên kết đa tác nhân, và đo lường minh bạch dựa trên bằng chứng. Nhờ vậy, dù chỉ có hơn 5 triệu dân, Ireland xuất khẩu thực phẩm tới hơn 180 quốc gia, với giá trị trên 18 tỷ euro mỗi năm, đồng thời duy trì các tiêu chuẩn môi trường và phúc lợi động vật hàng đầu châu Âu.

Trong hơn 10 năm qua, Chương trình Đối tác nông nghiệp, thực phẩm Việt Nam - Ireland (IVAP) đã củng cố hợp tác song phương qua các hoạt động đào tạo hàng trăm cán bộ kỹ thuật, thí điểm mô hình hợp tác xã kiểu mới, hỗ trợ hệ thống giám sát an toàn sinh học, nghiên cứu giảm kháng sinh trong chăn nuôi và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Theo Vụ trưởng Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, trong giai đoạn tới, hai bên sẽ chuyển từ “hợp tác dự án” sang “đối tác chiến lược chính sách”, tập trung vào hoàn thiện thể chế hệ thống lương thực, thực phẩm, thúc đẩy khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, đào tạo nhân lực và kết nối doanh nghiệp trong mô hình hợp tác Nam - Nam.

Đại sứ Ireland tại Việt Nam, bà Deirdre Ní Fhallúin, nhận định, Ireland hiện đứng thứ hai thế giới về Chỉ số An ninh lương thực toàn cầu 2023, với 90% sản phẩm thịt và sữa xuất khẩu được chứng nhận bền vững thông qua chương trình Origin Green.

Bà cũng đánh giá Việt Nam đã trở thành một trong những nhà sản xuất lương thực hàng đầu, một “vựa lúa” lớn của thế giới, đồng thời là nguồn cung quan trọng các mặt hàng như cà phê, thủy sản và gia vị. Dù còn nhiều thách thức, Chính phủ Việt Nam đã thể hiện quyết tâm xây dựng hệ thống lương thực, thực phẩm minh bạch, có trách nhiệm và bền vững.

Trên cơ sở những điểm mạnh và tầm nhìn chung, Việt Nam và Ireland nhất trí tăng cường hợp tác song phương trong chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm. Ngày 4/10/2024, trong chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Ireland, hai bên đã ký Biên bản ghi nhớ thúc đẩy Quan hệ Đối tác nông nghiệp và thực phẩm Ireland - Việt Nam (IVAP).

IVAP được triển khai bởi Cơ quan Hệ thống thực phẩm bền vững Ireland (SFSI) - liên minh các cơ quan chính phủ do Bộ Nông nghiệp, Thực phẩm và Hàng hải Ireland chủ trì. SFSI cung cấp hỗ trợ kỹ thuật dựa trên đổi mới, thực hành tốt và tri thức tích lũy, nhằm xây dựng chuỗi giá trị nông nghiệp, thực phẩm bền vững, an toàn và hiệu quả.

Chương trình IVAP được kỳ vọng trở thành mô hình hợp tác tiêu biểu, là hình mẫu đổi mới trong chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm, góp phần thiết thực vào các cam kết toàn cầu và Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên hợp quốc đến năm 2030.