Việt Nam - Châu Phi: Tiềm năng hợp tác kinh tế - thương mại

CôngThương - Châu Phi có nhu cầu lớn đối với hàng nông sản, công nghiệp mà Việt Nam có thế mạnh như: Gạo, cà phê, hạt tiêu, dệt may, da giày, thủy sản, điện thoại, linh kiện điện tử, máy móc thiết bị phụ tùng, linh kiện xe gắn máy… Ngược lại, Việt Nam cần nhập khẩu những mặt hàng nguyên liệu đầu vào quan trọng như hạt điều, bông, gỗ, dầu thô, khoáng sản, sắt thép phế liệu… từ châu Phi để phục vụ ngành công nghiệp chế biến trong nước.

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang châu Phi đã không ngừng tăng từ 127 triệu USD năm 2002 lên 683 triệu USD năm 2007 rồi 2,87 tỷ USD năm 2013, với tốc độ trung bình là 38%/năm. Việt Nam đã có quan hệ thương mại với tất cả 55 nước trong khu vực. Diện mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang châu Phi ngày càng đa dạng. Bên cạnh hàng nông sản như gạo, cà phê, hạt tiêu, cơm dừa... đã có thêm những mặt hàng công nghiệp có giá trị gia tăng cao như máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, điện thoại di động, máy móc thiết bị phụ tùng, đá quý và kim loại quý. Những năm gần đây, mặt hàng giày dép, dệt may, thủy sản như cá tra, tôm cũng đã xuất hiện ngày một nhiều tại các nước châu Phi.

Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ châu Phi cũng tăng liên tục từ 69,3 triệu USD năm 2002 lên 1,24 tỷ USD năm 2011 và 1,42 tỷ USD năm 2013, tăng trung bình 62%/năm. Ngoài các mặt hàng xuất khẩu truyền thống như bông, gỗ, điều, sắt thép phế liệu thì Việt Nam đã nhập khẩu thêm các mặt hàng mới như đồng từ Dămbia, thức ăn gia súc từ Tandania, dầu thô từ Libi, khí đốt hóa lỏng từ Nigiêria.

Về đầu tư của Việt Nam sang châu Phi, tính đến hết năm 2012, đã có 18 dự án đầu tư tại 11 quốc gia và vùng lãnh thổ châu Phi với tổng số vốn 1,1 tỷ USD với các lĩnh vực đầu tư đa dạng như: Viễn thông, xây dựng, sản xuất tấm lợp, xe gắn máy, hàng may mặc, điện tử, điện lạnh, đồ uống đóng chai, khai thác và chế biến gỗ, vàng, khoáng sản, nông nghiệp…

Về tình hình đầu tư của châu Phi vào Việt Nam, tính đến năm 2012 đã có 7 quốc gia châu Phi đầu tư vào Việt Nam. Các lĩnh vực đầu tư chính gồm: Công nghiệp chế biến, chế tạo, bán buôn, bán lẻ, sửa chữa, lĩnh vực hoạt động khoa học công nghệ, dịch vụ lưu trú và tư vấn. Đứng đầu trong danh sách đầu tư vào Việt Nam là Cộng hòa Xây-sen với 7 dự án, tổng số vốn là 28,63 triệu USD. Tiếp đến là Môrixơ với 10 dự án, tổng số vốn đạt 19,5 triệu USD. Kênya có 1 dự án đầu tư với số vốn 16 triệu USD. Ngoài ra còn có các dự án nhỏ của doanh nghiệp các nước Nigiêria, Marốc, Ai Cập và Xiêra Lêôn.

Hoàng Đức Nhuận