Việt Nam - Ấn Độ: Còn nhiều dư địa hợp tác

Sự biến động to lớn trong môi trường thương mại toàn cầu đã thúc đẩy các doanh nghiệp đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc, điều này đã nâng cao tầm quan trọng của tuyến thương mại Việt Nam - Ấn Độ đối với hoạt động kinh doanh quốc tế. Ấn Độ, một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất trên thế giới, hiện đứng thứ 5 toàn cầu về GDP. Khu vực Thương mại tự do ASEAN - Ấn Độ (AIFTA) mà Việt Nam là thành viên, được thành lập vào năm 2009 là kết quả của sự hội tụ lợi ích của tất cả các bên trong việc thúc đẩy quan hệ kinh tế trên khắp châu Á - Thái Bình Dương.

Ngành sản xuất của Việt Nam đã nhanh chóng nổi lên như một địa điểm có hiệu quả cao cho các nhà sản xuất điện tử và viễn thông di dời khỏi Trung Quốc do chi phí gia tăng và cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Việt Nam đã củng cố niềm tin của các nhà đầu tư với việc ngăn chặn đại dịch Covid-19. Việt Nam đang trở thành lựa chọn hàng đầu cho các công ty lớn muốn thiết lập các trung tâm sản xuất mới và đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Ấn Độ có chuyên môn đáng kể về dịch vụ công nghệ thông tin, dược phẩm và dầu khí, tất cả đều có thể mang lại lợi ích đáng kể cho Việt Nam. Ngoài ra, có cơ hội xuất khẩu kẽm, sắt, thép và sợi chủ yếu nhân tạo từ Ấn Độ sang Việt Nam. Tầng lớp trung lưu lớn trong dân số 1,3 tỷ dân của Ấn Độ và việc được miễn thuế hải quan đối với các sản phẩm ASEAN khiến nước này trở thành điểm đến sinh lợi cho hàng xuất khẩu của Việt Nam. Có một phạm vi đáng chú ý là phát triển các dịch vụ liên quan đến thương mại bán buôn và bán lẻ, vận chuyển và lưu kho, hỗ trợ kinh doanh cùng với các cơ hội thương mại về vải bông và quần áo dệt kim.

Thương mại song phương

Trong hai thập kỷ qua, thương mại song phương giữa Việt Nam và Ấn Độ đã tăng trưởng đều đặn từ 200 triệu USD năm 2000 lên 12,3 tỷ USD trong năm tài chính 2019-2020. Hai nước đặt mục tiêu nâng thương mại song phương lên 15 tỷ USD vào năm 2020, nhưng sự gián đoạn thương mại liên quan đến Covid-19 đã dẫn đến sự suy giảm thương mại 9,9% xuống còn 12,3 tỷ USD trong năm tài chính vừa qua. Việt Nam đã nổi lên là đối tác thương mại lớn thứ 18 của Ấn Độ, còn Ấn Độ là đối tác thương mại lớn thứ bảy của Việt Nam. Các mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Ấn Độ bao gồm điện thoại di động, linh kiện điện tử, máy móc, công nghệ máy tính, cao su thiên nhiên, hóa chất và cà phê. Mặt khác, các mặt hàng nhập khẩu chính của Ấn Độ bao gồm thịt và các sản phẩm thủy sản, ngô, thép, dược phẩm, bông và máy móc. Sau khi Ấn Độ công bố quyết định không tham gia Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), FTA ASEAN - Ấn Độ được xem xét lại để bù đắp tổn thất thương mại tiềm tàng.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài

Vị trí chiến lược của Việt Nam gần các trung tâm sản xuất hiện có, vị trí thuận lợi trong việc tiếp cận các thị trường Đông Nam Á khác và cách tiếp cận chủ động mở cửa thị trường ra thế giới đã giúp Việt Nam trở thành một địa điểm sản xuất và tìm nguồn cung ứng hấp dẫn. Tầm quan trọng ngày càng tăng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu có khả năng tăng cường quan hệ Việt Nam - Ấn Độ hơn nữa. Ấn Độ ước tính đã đầu tư gần 2 tỷ USD vào Việt Nam bao gồm cả nguồn vốn được chuyển qua các quốc gia khác. Hơn 200 dự án đầu tư của Ấn Độ tại Việt Nam chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực bao gồm năng lượng, thăm dò khoáng sản, hóa chất nông nghiệp, sản xuất đường, chè, cà phê, công nghệ thông tin và linh kiện ô tô. Một số doanh nghiệp lớn của Ấn Độ như Adani Group, Mahindra, Công ty Hóa chất SRF và Tập đoàn Năng lượng tái tạo khổng lồ Suzlon đã thể hiện sự quan tâm đến việc đầu tư vào Việt Nam.

Việt Nam đưa ra một số lý do hấp dẫn để đầu tư như tăng khả năng tiếp cận thị trường, chính sách đầu tư thuận lợi, hiệp định thương mại tự do, tăng trưởng kinh tế, ổn định chính trị, chi phí lao động thấp và lực lượng lao động trẻ. Theo báo cáo của Standard Chartered về các cơ hội thương mại, xuất khẩu của Việt Nam sang Ấn Độ có tiềm năng tăng 10% hàng năm, tương đương khoảng 633 triệu đôla Mỹ. Dự báo tăng trưởng này chủ yếu tập trung vào xuất khẩu hàng hóa (53%) và dịch vụ (46%). Ngành công nghiệp dược phẩm trong nước của Việt Nam hiện chỉ có thể đáp ứng 53% nhu cầu của cả nước, tạo cơ hội đáng kể cho các nhà đầu tư Ấn Độ vì Ấn Độ là một trong những nhà sản xuất thuốc biệt dược toàn cầu hàng đầu cung cấp 20% tổng nhu cầu toàn cầu theo khối lượng. Việt Nam có tiềm năng rất lớn để nhập khẩu từ Ấn Độ, nhưng trước đây, Việt Nam đang tích cực cố gắng để các công ty dược phẩm của Ấn Độ sản xuất tại Việt Nam thay vì nhập khẩu.

Với tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Việt Nam trong vài năm qua, việc rà soát hiệp định thương mại tự do ASEAN - Ấn Độ là cần thiết để thúc đẩy thương mại hơn nữa trong các lĩnh vực mới nổi đầy hứa hẹn giữa cả hai nước. Theo Cục Đầu tư nước ngoài, Ấn Độ có gần 300 dự án tại Việt Nam, trị giá gần 900 triệu đôla Mỹ tính đến tháng 12/2020. Ấn Độ và Việt Nam còn biên độ lớn để tăng cường thương mại nếu hai bên có cách tiếp cận chủ động đối với thương mại và đầu tư để khai thác tiềm năng này.