Vì sao ngày Cá tháng Tư 1/4 lại được coi là ngày nói dối?

Những lời "nói dối" vào ngày Cá tháng Tư (ngày 1/4) sẽ được thoải mái nói ra, miễn là trò đùa không đi quá xa, chủ nhân của những câu nói dối này sẽ không bị trách phạt.

Ngày nay, người dân ở mỗi quốc gia tiếp nhận truyền thống này theo những cách riêng để trêu gia đình và bạn bè. Điển hình, ở Scotland có tới 2 ngày Cá tháng Tư. Ngày thứ hai đặc biệt dành để trêu ghẹo phần sau lưng của mỗi người nên được gọi là “Ngày vuốt đuôi”. Đây cũng được coi là ngày phát sinh của trò đùa “Hãy đá tôi một phát”, và những người bị lừa được gọi là “gowk” (kẻ ngốc).

Vì sao ngày Cá tháng Tư 1/4 lại được coi là ngày nói dối?

Còn ở Vương quốc Anh, những người bị lừa trong dịp 1/4 được gọi là “April Fools” - những kẻ ngốc tháng Tư. Theo nghiên cứu được nhà văn hóa dân gian Iona và Peter Opie thực hiện những năm 1950, các trò đùa chấm dứt vào buổi trưa, những người đùa giỡn sau buổi trưa thì cũng tự mình thành "kẻ ngốc".

Người La Mã cổ đại đã từng có ngày lễ mang tên Hilaria để tôn vinh vị thần của sự phục sinh Attis. Cái tên Hilaria nghe rất giống từ hilarity (vui nhộn) của tiếng Anh. Lễ Hilaria hiện nay vẫn được lưu giữ phần nào dưới tên "Ngày Cười của La Mã".

Nguồn gốc của ngày nói dối được cho là bắt nguồn từ nước Pháp. Năm 1564, vua Charles IX quyết định cải cách niên lịch, đưa ngày Tết của nước Pháp từ cuối tháng 3 trở về ngày 1/1. Trước đó, người dân Pháp thường đón mừng năm mới trong khoảng thời gian từ 25/3 đến 1/4, thời điểm bắt đầu mùa xuân vì 21/3 là ngày Xuân phân.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đón nhận hệ thống lịch mới của vua Charles. Thời điểm đó chưa có nhiều phương tiện truyền tin nên một bộ phận những người dân thôn quê Pháp vẫn ăn mừng năm mới theo hệ thống lịch cũ. Điều này khiến những người cấp tiến không hài lòng và khái niệm "ngớ ngẩn" được đặt ra dành cho những kẻ vẫn ăn Tết ngày 1/4.

Cùng với thời gian, trò đùa vào ngày 1/4 trở thành truyền thống và lan từ Pháp sang Anh và Scotland (thế kỷ 18). Người Anh và người Pháp đưa tục lệ nói dối sang các thuộc địa ở Bắc Mỹ. Từ đó, ngày Cá tháng Tư trở thành một lễ hội quốc tế được chấp nhận ở nhiều nước khác nhau.