Vì sao đạn pháo thông minh Mỹ "thất sủng" ở Ukraine?

Theo đó, M982 Excalibur có khả năng tấn công các mục tiêu nằm ngoài tầm bắn đạn pháo thường, đạt độ chính xác cực cao, sức công phá lớn.

Được sản xuất bởi hai tập đoàn quốc phòng Raytheon của Mỹ và BAE Systems của Anh từ năm 2007, Excalibur có trọng lượng 48kg, dài 99,6cm, trang bị 4 cánh điều hướng bằng titanium, có thể gấp lại được để tăng độ ổn định giúp quả đạn có độ chính xác gần như tuyệt đối khi tấn công các mục tiêu lớn.

Đạn có tầm bắn 40km đến trên 60km tùy thuộc vào cấu hình, với sai số vòng tròn đồng tâm chỉ 4m. Đặc biệt, nó có thể được sử dụng trong các tình huống hỗ trợ gần trong phạm vi 75-150m.

Về cơ chế hoạt động, ngay khi rời khỏi nòng pháo, đạn sẽ bung cánh đuôi và hệ thống định vị toàn cầu GPS được kích hoạt dẫn đường cho đầu đạn tới mục tiêu. Đây cũng là loại đạn pháo thông minh đầu tiên trên thế giới được lập trình để nổ ngay bên trên mục tiêu hoặc xuyên vào lòng đất đối với mục tiêu ngầm.

Một ưu điểm nữa của Excalibur là được lắp thiết bị an toàn. Nếu đạn không rơi đúng mục tiêu đã định, thiết bị an toàn đặt bên trong quả đạn sẽ tự tắt quả đạn và đầu đạn sẽ không phát nổ.

Dẫu vậy, cũng vì trang bị nhiều tính năng thông minh nên đạn có giá thành đắt đỏ, lên tới 100.000USD mỗi quả, tức đắt hơn 50 lần so với những loại đạn 155mm không dẫn đường.

Từng kỳ vọng là một trong những "nhân tố thay đổi cuộc chơi" trong cuộc xung đột ở Ukraine, Bộ Quốc phòng Mỹ đã cung cấp hàng nghìn đạn Excalibur cho chính quyền Kiev kể từ tháng 2/2022. Những phát bắn chính xác của Excalibur đã vô hiệu hóa cây cầu Antonovsky dẫn qua sông Dnepr đến Kherson, một trong những cây cầu huyết mạch hậu cần của Nga.

Tuy nhiên, gần đây Mỹ lại quyết định ngừng chuyển loại đạn này cho Ukraine vì chúng liên tục bắn trượt mục tiêu sau khi quân đội Nga đã thành công trong việc dùng tác chiến điện tử áp chế. Theo báo cáo, có thời điểm tỷ lệ bắn trúng mục tiêu của Excalibur chỉ đạt 6%.