“Vẽ tranh” bằng kim thêu

Đến xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín (Hà Nội) - nơi có nghề thêu tay truyền thống hàng trăm năm nay sẽ thấy không khí làm việc khẩn trương, nhịp nhàng tại các xưởng thêu.

Nghề thêu tay truyền thống vẫn được duy trì, phát triển qua hàng thế kỷ

Tranh thêu của làng nghề Thắng Lợi luôn mang một nét đặc trưng riêng, sinh động, mềm mại tự nhiên. Các đề tài phong phú và đa dạng trong cuộc sống đều được người thợ phản ánh chân thực thông qua những bức tranh thêu tay với đường nét tinh tế, từ cảnh vật đến con người.

Nét độc đáo của tranh thêu nằm ở tính sống động, chân thực

Các nghệ nhân phải trải qua nhiều công đoạn để tạo nên một tác phẩm thêu hoàn chỉnh: vẽ mẫu, căng nền, chọn chỉ màu rồi mới tiến hành thêu... Thêu tay truyền thống cũng đòi hỏi nhiều kỹ thuật. Người thợ phải đủ khéo léo, tỉ mỉ để thêu các khối hình, các đường lượn, thêu nổi gân lá, đài hoa... sao cho các đường chỉ đan vào nhau mịn màng, chân chỉ của từng chi tiết luôn đều đặn, như vậy mới đảm bảo giá trị nghệ thuật thẩm mỹ.

Các đường chỉ càng mịn màng, chân chỉ càng ẩn bao nhiêu, giá trị thẩm mỹ càng cao bấy nhiêu

Nghệ nhân Nguyễn Quốc Sự, một “tay kim” lão luyện của làng nghề cho biết, nghề thêu là phải làm kỳ công, cho thật đúng và trúng, nếu không thì thành bỏ đi, đặc biệt là tranh chân dung. Làm tranh thêu tay không phải khó, nhưng làm ra bức tranh có hồn thì không đơn giản. Lão nghệ nhân tâm niệm, không chỉ tranh chân dung mà tranh phong cảnh, tranh tĩnh vật đều phải có thần. Người thợ phải say nghề, giàu đam mê mới có thể làm được điều đó.

Nghệ nhân Nguyễn Quốc Sự cho biết, khó nhất trong thêu tranh là phải giữ được cái hồn, cái thần của tác phẩm

Ngày nay, với chất liệu ngày một phong phú, cùng ý thức sáng tạo nghệ thuật, những người nghệ nhân, người thợ đã đưa nghệ thuật thêu tay lên một tầm cao mới bằng những bức tranh sống động như thật của phong cảnh làng quê, chân dung Bác Hồ, tranh tĩnh vật…

Tranh thêu truyền thống không chỉ đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ mà còn là nơi lưu giữ hồn quê đất Việt

Trải qua nhiều thế kỷ, nghề thêu truyền thống không còn hưng thịnh như xưa nhưng vẫn luôn tồn tại như một nét văn hóa truyền thống đẹp đẽ, lưu giữ “hồn Việt”. Tranh thêu thủ công của Việt Nam không chỉ có mặt tại thị trường nội địa mà còn vươn ra nhiều nước trên thế giới, trong đó được ưa chuộng nhất là tại Nhật Bản và Hàn Quốc.