Ukraine xuất khẩu ngũ cốc “vượt rào” kỷ lục bất chấp khó khăn từ Nga

Theo đó, Ukraine đã vận chuyển một khối lượng ngũ cốc kỷ lục hàng ngày bất chấp việc Nga ngăn chặn và cảnh báo từ Moscow rằng việc tiếp tục vận chuyển ngũ cốc mà không có sự chấp thuận của Nga sẽ là "rủi ro". Theo đó, ngày 31/10, một đoàn tàu lớn chở ngũ cốc đã khởi hành từ Odesa bất chấp việc Nga rút khỏi thỏa thuận do Liên hợp quốc làm trung gian - được thiết kế để ngăn chặn cuộc khủng hoảng đói toàn cầu - để trả đũa cho một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào tàu chiến đóng tại cảng Sevastopol ở Biển Đen.

Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov cảnh báo rằng, trong điều kiện khi Nga đang nói về việc không thể đảm bảo an toàn cho việc vận chuyển hàng hóa ở những khu vực này, thỏa thuận khó khả thi và mang một tính cách khác - rủi ro, nguy hiểm và không được bảo đảm hơn nhiều. Phía Nga đổ lỗi cho các hành động của Ukraine đã làm gián đoạn thỏa thuận.

Thỏa thuận, thiết lập một hành lang an toàn để các tàu thuyền có thể đến Istanbul để kiểm tra, đã cho phép xuất khẩu hơn 9 triệu tấn ngũ cốc Ukraine và sẽ được gia hạn vào ngày 19/11. Bộ Quốc phòng Nga đã mô tả các hành động của Moscow là ngừng tham gia vào thỏa thuận.

Chiều ngày 31/10, Tổng thống Nga Vladimir Putin cáo buộc Kyiv sử dụng hành lang cho một cuộc tấn công vào hạm đội Crimea của Nga và kêu gọi Ukraine đảm bảo an toàn cho giao thông hàng hải. Đồng thời nhấn mạnh rằng Nga không rút khỏi thỏa thuận mà “tạm dừng” sự tham gia. Ukraine không xác nhận cũng không phủ nhận rằng họ đứng sau cuộc tấn công vào Sevastopol, mà Moscow cho là do một đám máy bay không người lái trên biển và trên không gây ra, nhưng cho biết hải quân Nga là một mục tiêu quân sự hợp pháp.

Ít nhất 12 tàu chở ngũ cốc đã rời các cảng của Ukraine ngày 31/10, bao gồm tàu ​​Đô đốc de Ribas và Mount Baker, rời cảng vài ngày sau khi Nga tạm dừng tham gia một thỏa thuận cho phép các chuyến hàng ngũ cốc quan trọng đi qua Biển Đen. Việc Nga rút lui khỏi thỏa thuận đã khiến Ukraine, NATO, EU và Mỹ phản đối kịch liệt. Tổng thống Joe Biden đã gọi động thái của Nga là “hoàn toàn thái quá” và sẽ làm gia tăng nạn đói. Ngoại trưởng Mỹ, Antony Blinken, cáo buộc Moscow vũ khí hóa lương thực.

Vào sáng 31/10, một phát ngôn viên của chính quyền quân sự của Odesa cho biết, 354.500 tấn ngũ cốc đã được vận chuyển khỏi các cảng của Ukraine, mức vận chuyển nhiều nhất trong một ngày kể từ khi thỏa thuận ngũ cốc được thực hiện. Ukraine đã xuất khẩu chỉ với khối lượng thấp - 345.000 tấn - vào ngày 27/9.

Bộ trưởng cơ sở hạ tầng Ukraine, Oleksandr Kubrakov, viết trên Twitter rằng, 12 tàu đã rời các cảng của Ukraine ngày 31/10. Các trang web theo dõi hàng hải cho thấy một số tàu chở hàng rời Odesa và hướng về phía tây. Ông Kubrakov cho biết, riêng 4 tàu khác đã được thông quan để đến các cảng của Ukraine vì chúng đã được kiểm tra bởi các đại diện của Liên hợp quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và Nga.

Cũng trong số các tàu rời Ukraine ngày 31/10 có Ikaria Angel, một tàu hướng đến Ethiopia với 40.000 tấn ngũ cốc. Đây là tàu thứ 7 được thuê và những thực phẩm này được dành cho cư dân Ethiopia, những người đang phải đối mặt với khả năng thực sự của nạn đói hàng loạt.

Các hoạt động của hải quân Nga ở Biển Đen và Biển Azov đã bị cản trở bởi các cuộc tấn công của Ukraine đã đánh chìm tàu ​​chiến hạm Moskva của hạm đội Biển Đen, và được báo cáo là đã làm hỏng chiếc thay thế. Bất chấp lời cảnh báo đối với Kyiv từ Moscow, vẫn chưa rõ liệu Điện Kremlin có mạo hiểm nhắm vào các tàu dân sự đang hoạt động dưới sự bảo trợ của một kế hoạch do Liên Hợp Quốc quản lý hay không. Tuy nhiên, Nga đã tấn công các cơ sở cảng ở Odesa nhiều lần, dẫn đến lo ngại nước này có thể leo thang các cuộc tấn công vào thành phố ven biển chiến lược phía Nam.

Một vấn đề còn tồn tại khác có thể là liệu các công ty bảo hiểm có sẵn sàng cung cấp bảo hiểm cho các chuyến hàng ngũ cốc nếu Nga không tham gia vào thỏa thuận hay không. Ngày 31/10, Công ty bảo hiểm Ascot của Lloyd cho biết họ đã tạm dừng bảo hiểm cho các lô hàng mới sử dụng hành lang ngũ cốc Ukraine cho đến khi họ có thể hiểu rõ hơn về tình hình. Đưa ra lo ngại về phản ứng tiềm tàng của Nga, Amir M Abdulla, điều phối viên của Liên hợp quốc về sáng kiến ​​ngũ cốc ở Biển Đen, cho biết các tàu chở hàng dân sự không bao giờ có thể trở thành mục tiêu quân sự hoặc bị bắt làm con tin.

Thông tin về việc Moscow rút khỏi thỏa thuận đã khiến giá lúa mì toàn cầu tăng vọt hơn 5% vào sáng ngày 31/10.