Từ ngày 1/7/2025: Người lao động không được hưởng chế độ ốm đau trong trường hợp nào?

Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cho biết, tại Khoản 1 Điều 25 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về điều kiện hưởng chế độ ốm đau, như sau: Bị ốm đau, tai nạn mà không phải là tai nạn lao động phải nghỉ việc và có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền theo quy định của Bộ Y tế.

Từ ngày 1/7/2025, khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực quy định người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng chế độ ốm đau có nhiều điểm mới. Ảnh: Hoàng Tuyết

Trường hợp ốm đau, tai nạn phải nghỉ việc do tự hủy hoại sức khỏe, do say rượu hoặc sử dụng chất ma túy, tiền chất ma túy theo danh mục do Chính phủ quy định thì không được hưởng chế độ ốm đau.

Theo Khoản 1 Điều 26 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thời gian tối đa hưởng chế độ ốm đau trong một năm đối với người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d và h khoản 1 Điều 2 của Luật này tính theo ngày làm việc không kể ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hàng tuần và được quy định như sau:

Làm việc trong điều kiện bình thường thì được hưởng 30 ngày nếu đã đóng bảo hiểm xã hội dưới 15 năm; 40 ngày nếu đã đóng từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm; 60 ngày nếu đã đóng từ đủ 30 năm trở lên.

Làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số từ 0,7 trở lên thì được hưởng 40 ngày nếu đã đóng bảo hiểm xã hội dưới 15 năm; 50 ngày nếu đã đóng từ đủ 15 năm đến dưới 30 năm; 70 ngày nếu đã đóng từ đủ 30 năm trở lên.

Khoản 3 Điều 85 Luật Bảo hiểm xã họi năm 2014 quy định: Mức đóng và phương thức đóng của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc: “Người lao động không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không đóng bảo hiểm xã hội tháng đó. Thời gian này không được tính để hưởng bảo hiểm xã hội, trừ trường hợp nghỉ việc hưởng chế độ thai sản”.

Khoản 4 Điều 6 Thông tư số 59/2015/TT- BLĐTBXH ngày 29/12/2015 của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc: “Người lao động nghỉ việc hưởng trợ cấp ốm đau từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì người lao động và người sử dụng lao động không phải đóng bảo hiểm xã hội tháng đó. Thời gian này không được tính để hưởng bảo hiểm xã hội”.

Căn cứ các quy định trên, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam ví dụ trường hợp người lao động nghỉ ốm 10 ngày từ 4/3/2024 đến ngày 13/3/2024 được cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội theo quy định thì công ty vẫn thực hiện tham gia đóng bảo hiểm xã hội tháng 3/2024. Thời gian người lao động nghỉ ốm đau nêu trên nếu không được tính hưởng tiền lương tiền công thì được thanh toán hưởng chế độ ốm đau theo quy định.

Bên cạnh đó, từ ngày 1/7/2025, khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực quy định người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng chế độ ốm đau khi nghỉ việc thuộc một trong 6 trường hợp. Tuy nhiên, người lao động sẽ không được hưởng chế độ ốm đau trong 4 trường hợp, sau:

Một là, người lao động tự gây thương tích hoặc tự gây tổn hại cho sức khỏe của mình; Hai là, người lao động sử dụng chất ma túy, tiền chất ma túy, trừ trường hợp sử dụng thuốc tiền chất hoặc thuốc dạng phối hợp có chứa tiền chất theo chỉ định của người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh thuộc cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Ba là, trong thời gian lần đầu phải nghỉ việc để điều trị, phục hồi chức năng lao động khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; Bốn là, trong thời gian nghỉ việc trùng với thời gian nghỉ theo quy định của pháp luật về lao động; hoặc đang nghỉ việc hưởng nguyên lương; hoặc đang nghỉ việc hưởng chế độ thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe.

Về mức hưởng trợ cấp ốm đau được tính theo tháng và căn cứ vào tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của tháng gần nhất trước tháng nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau. Trong trường hợp phải nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau ngay trong tháng đầu tiên tham gia bảo hiểm xã hội hoặc tháng đầu tiên tham gia bảo hiểm xã hội trở lại thì tiền lương làm căn cứ tính trợ cấp ốm đau là tiền lương đóng bảo hiểm xã hội của tháng đầu tiên.