Từ câu chuyện hiện thực chiến lược ESG, biến cam kết thành hành động

Áp dụng chiến lược ESG là yếu tố sống còn 

Doanh nghiệp Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức khi triển khai ESG (môi trường - xã hội - quản trị), từ nội tại doanh nghiệp đến các yếu tố bên ngoài như khung pháp lý và thị trường. Tại Việt Nam, khung pháp lý về ESG đang dần hoàn thiện, nhằm thúc đẩy phát triển bền vững. Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ nhấn mạnh đổi mới sáng tạo trong ESG, trong khi Nghị định 08/2022/NĐ-CP đặt lộ trình giảm nhựa dùng một lần, với mục tiêu 100% bao bì thân thiện môi trường đến năm 2030.

Thực tế, chuyển đổi ESG mang lại cơ hội lớn cho doanh nghiệp. Trong những năm gần đây, nhận thức về ESG tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Các doanh nghiệp lớn, đặc biệt là những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), doanh nghiệp xuất khẩu hoặc các công ty niêm yết, thường đi đầu trong việc tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh.

Theo một khảo sát được thực hiện bởi PwC, có tới 80% doanh nghiệp Việt Nam đã hoặc có kế hoạch cam kết thực hiện các mục tiêu về ESG trong vòng 2-4 năm tới. Theo nghiên cứu của Viet Research, có tới 96% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết đã đặt ra mục tiêu hướng tới Net Zero hoặc các chính sách liên quan đến phát triển bền vững và hoạt động xanh. Đáng chú ý, 93% trong số đó đã đưa ra cam kết cụ thể về việc cắt giảm lượng khí thải carbon trong quá trình sản xuất và kinh doanh.

Các doanh nghiệp như Vinamilk, PNJ hay Masan Group, SABECO... cũng được ghi nhận với những sáng kiến ESG nổi bật, từ giảm phát thải khí nhà kính, cải thiện điều kiện lao động đến nâng cao minh bạch quản trị.

Tuy nhiên, thách thức đặt ra cho các doanh nghiệp để thích ứng vẫn rất lớn. Khoảng cách giữa kỳ vọng và hành động, với chi phí triển khai cao (tăng 10-20% ngân sách ban đầu), thiếu nhân lực chuyên môn và công nghệ. Doanh nghiệp nhỏ và vừa (bao gồm cả doanh nghiệp siêu nhỏ) chiếm 97%, gặp khó trong báo cáo ESG do thiếu dữ liệu và khung pháp lý chưa đồng bộ, dẫn đến thực thi chậm.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, với biến đổi khí hậu, gián đoạn chuỗi cung ứng và thay đổi hành vi tiêu dùng, việc áp dụng chiến lược ESG không còn là lựa chọn mà trở thành yếu tố sống còn cho doanh nghiệp.

Tại Diễn đàn Doanh nghiệp phát triển bền vững Việt Nam 2025 (VCSF 2025) do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức, chủ đề “Phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới: Biến khát vọng vươn mình thành hành động” đã được các chuyên gia và doanh nghiệp thảo luận sâu rộng. Một trong những điểm nhấn là phần chia sẻ của ông Nguyễn Hoàng Giang - Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thương mại Bia Sài Gòn (SATRACO), thành viên Ban điều hành Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (SABECO). Với vị thế là doanh nghiệp truyền thống, SABECO không chỉ biến cam kết ESG thành hành động cụ thể để thích nghi, mà còn hướng tới vai trò dẫn dắt phát triển bền vững.

Biến cam kết thành hành động

SABECO, với di sản 150 năm nấu bia, là biểu tượng của ngành công nghiệp Việt Nam. Sở hữu 25 nhà máy, hơn 200.000 điểm bán hàng và xuất khẩu đến hơn 35 quốc gia, doanh nghiệp này không chỉ dẫn đầu về quy mô mà còn về trách nhiệm xã hội.

Ông Giang nhấn mạnh: “Thế giới đang vận động trong trạng thái bất định, đòi hỏi doanh nghiệp không chỉ phục hồi mà phải tái định hình chiến lược. Với SABECO, ESG là nền tảng để phát triển chủ động và có trách nhiệm". Từ một doanh nghiệp tập trung vào sản xuất, SABECO đã tái định nghĩa sứ mệnh: "Không chỉ làm bia mà còn góp phần xây dựng Việt Nam bền vững". 

Hành trình hiện thực hóa ESG của SABECO bắt đầu từ trụ cột môi trường, nơi doanh nghiệp đối mặt với thách thức lớn từ phát thải và tiêu thụ tài nguyên. Tính đến năm 2024, SABECO đã đạt những con số ấn tượng: 64% nhà máy lắp đặt hệ thống điện mặt trời, 40,54% năng lượng từ nguồn tái tạo, 64,22% chất thải được tái chế hoặc tái sử dụng. Lượng nước tiêu thụ trên mỗi đơn vị sản phẩm giảm 7,3% và phát thải khí nhà kính giảm 9,3% so với năm 2023.

"Những kết quả này là bước đi đầu tiên trong lộ trình Net Zero 2050, với mục tiêu trung hạn giảm 42% khí nhà kính vào năm 2030. Chúng tôi không chờ đợi điều kiện hoàn hảo. Chuyển đổi bắt đầu từ bên trong, với kiên định và mục tiêu rõ ràng. Ví dụ, việc chuyển sang năng lượng tái tạo không chỉ giảm phát thải mà còn tiết kiệm chi phí dài hạn, chứng minh ESG là đầu tư chiến lược" - ông Giang chia sẻ. 

Song song với môi trường, trụ cột xã hội được SABECO đặt ở vị trí trung tâm, coi cộng đồng là phần không thể tách rời của sự phát triển. Các chương trình như lắp đặt hơn 109 km đèn đường năng lượng mặt trời tại 34 tỉnh thành, hỗ trợ 37.500 người dân qua chiến dịch “63 gắn kết - 1 Tết sum vầy” và xây dựng 30 sân chơi thể thao cộng đồng đã tạo tác động thiết thực.

Theo ông Giang, những sáng kiến này không chỉ cải thiện đời sống mà còn gắn kết SABECO với cộng đồng, đặc biệt ở khu vực nông thôn nơi nguyên liệu bia được thu mua. “Doanh nghiệp bền vững chỉ khi cộng đồng xung quanh cũng bền vững. Chúng tôi muốn kiến tạo giá trị chung, để không ai bị bỏ lại phía sau", ông Giang khẳng định, đồng thời cho biết, trong đại dịch Covid-19, SABECO đã hỗ trợ y tế và kinh tế địa phương, chứng minh cam kết xã hội không phải khẩu hiệu mà là hành động kịp thời.

Cũng theo đại diện SABECO, quản trị minh bạch là nền tảng vững chắc cho hai trụ cột trên. SABECO đã đạt 100% nhà máy chứng nhận ISO 22000 (an toàn thực phẩm) và ISO 14001 (quản lý môi trường). Toàn bộ nhà cung cấp chiến lược được đánh giá theo tiêu chí ESG và tuân thủ Quy tắc ứng xử. Việc khánh thành Trung tâm Nghiên cứu và phát triển ngành bia SABECO không chỉ nâng cao đổi mới mà còn tích hợp bền vững vào sản xuất, từ nguyên liệu đến bao bì.

"Năm 2024, SABECO công bố Báo cáo Phát triển bền vững độc lập theo chuẩn GRI, đồng thời thành lập Ủy ban Phát triển bền vững và Quản trị rủi ro cấp Hội đồng quản trị, đưa ESG vào KPI nội bộ. Những bước đi này đảm bảo cam kết được đo lường và giám sát, biến ESG thành triết lý vận hành hàng ngày" - ông Giang nói. 

Câu chuyện của SABECO là một trong những minh chứng sống động cho sự chủ động nhập cuộc của doanh nghiệp theo tinh thần chung như lời ông Giang khẳng định khi chia sẻ tại diễn đàn: “Khi phát triển dựa trên ESG, không ai bị bỏ lại phía sau. Giá trị tạo ra không chỉ cho doanh nghiệp mà cho cả đất nước. Hành trình này không dễ dàng, nhưng SABECO chứng minh rằng cam kết có thể biến thành hành động". 

Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, triển vọng của ESG tại Việt Nam vẫn rất tích cực nhờ vào sự hỗ trợ của Chính phủ, áp lực từ thị trường quốc tế và sự chuyển đổi trong nhận thức của doanh nghiệp. Theo đó, phát triển bền vững không phải là sự lựa chọn có hay không của doanh nghiệp hiện nay, mà là yêu cầu tất yếu doanh nghiệp phải thực hiện trong kỷ nguyên hội nhập và phát triển.

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho rằng: Phát triển bền vững sẽ mang lại tăng trưởng dài hạn cho doanh nghiệp, gắn với lợi ích bền vững của cộng đồng về văn hóa, xã hội và môi trường. Không dừng lại ở đó, “sân chơi” này sẽ mang đến cho các doanh nghiệp cơ hội dẫn đầu xu thế như phát triển năng lượng tái tạo, hydrogen, lưu trữ năng lượng và các ngành nghề mới, điều kiện thuận lợi tiếp cận hỗ trợ tài chính, tín dụng xanh, chuyển đổi công nghệ, giảm chi phí sản xuất, tăng chuỗi cung ứng về phát triển sản xuất theo hướng vị tự nhiên, xanh và bền vững.