Truyền thông chính sách: Thay đổi nhận thức để thống nhất ý chí và hành động

Tham dự hội nghị có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Ngoại Giao Bùi Thanh Sơn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, đại diện lãnh đạo các Bộ: Công Thương, Công an, Tư pháp, Lao động - Thương binh & Xã hội; Báo Nhân dân, Đài truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam... và lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương...

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Truyền thông chính sách là nhiệm vụ chính trị của các cơ quan hành chính, cơ quan báo chí Ảnh: Cổng điện tử Chính phủ

Người dân là chủ thể hưởng thụ và phản hồi chính sách

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, truyền thông chính sách là phần quan trọng trong hoạt động truyền thông của Đảng, Nhà nước, trong đó có truyền thông của Chính phủ, có vai trò hết sức quan trọng.

Việt Nam đang xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đảng và Nhà nước luôn xác định “dân là gốc”; người dân là trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực và nguồn lực của sự phát triển; mọi chính sách, pháp luật đều hướng tới người dân; đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện để người dân tham gia, trong đó có công tác truyền thông.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu gắn công tác truyền thông chính sách với việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch Ảnh: Cổng điện tử Chính phủ

Thủ tướng chỉ rõ, làm tốt hơn công tác truyền thông chính sách để người dân hiểu, tự giác tham gia xây dựng chính sách, thực hiện chính sách, hưởng thụ các chính sách và phản hồi để phát huy hoặc hoàn thiện chính sách. Vì vậy, Hội nghị cần rà soát lại những kết quả, hạn chế, nguyên nhân, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới của công tác truyền thông chính sách; trong cả nội dung, hình thức, biện pháp, tổ chức bộ máy, nguồn lực, kiểm tra, giám sát... trong công tác truyền thông chính sách. Qua đó góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, người dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.

Báo cáo đề dẫn tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm đánh giá, công tác truyền thông chính sách thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Đã chủ động, tích cực tham gia quán triệt, phổ biến hiệu quả, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, các chính sách pháp luật của Nhà nước từ đó thống nhất nhận thức, ý chí và hành động trong triển khai thực hiện.

Công tác truyền thông chính sách được đặt ở vị trí quan trọng trong chỉ đạo, điều hành trong toàn hệ thống chính quyền từ Trung ương đến địa phương; được coi là một trong những giải pháp quan trọng để tăng cường giám sát và nâng cao hiệu quả việc xây dựng và thực thi chính sách, pháp luật.

Công tác truyền thông chính sách đã được triển khai nghiêm túc, hiệu quả, qua đó đã công khai, minh bạch các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, góp phần để “Dân biết - Dân hiểu - Dân tin - Dân theo - Dân làm”. Đã tạo được sự đồng thuận xã hội, góp phần đưa chính sách pháp luật vào cuộc sống, phát huy hiệu quả tích cực, trở thành nguồn lực to lớn.

Truyền thông chính sách góp phần tạo chuyển biến mạnh mẽ ý thức tìm hiểu, chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thực hiện tốt chức năng góp ý, phản biện trong xây dựng chính sách, pháp luật. Tạo đồng thuận xã hội, góp phần đưa chính sách, pháp luật đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả tích cực.

Thay đổi tư duy để tạo đột phá

Bên cạnh những kết quả tích cực, báo cáo của Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cũng phân tích, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế của công tác truyền thông chính sách như, một số bộ, ngành, địa phương chưa chú trọng, đầu tư đúng mức công tác truyền thông chính sách. Nội dung và hình thức truyền thông còn đơn giản, nhìn chung mới một chiều, thậm chí có lúc, có nơi còn mang tính áp đặt, thiếu sáng tạo, thụ động. Vì vậy, chưa thu hút được công chúng, giảm hiệu quả công tác truyền thông.

Một số bộ, ngành, địa phương chưa chủ động trong việc cung cấp thông tin và phối hợp thực hiện truyền thông với các cơ quan báo chí, thậm chí có tình trạng né tránh khi được yêu cầu cung cấp thông tin… Khi ban hành các chính sách mới, chính sách có tác động lớn đến công chúng chưa chủ động xây dựng và tổ chức triển khai các phương án truyền thông để cung cấp thông tin và lắng nghe dư luận. Một số bộ, ngành, địa phương chưa dành đủ nguồn lực kinh phí cho truyền thông chính sách.

Tính tương tác hai chiều trong truyền thông chính sách còn hạn chế, nhất là việc lấy ý kiến của người dân và các đối tượng chịu ảnh hưởng trước khi ban hành chính sách.

Một số chủ trương chính sách chưa được truyền thông chủ động, kịp thời; người dân bị tác động, dẫn dắt bởi thông tin không chính thống. Một số vụ việc, vấn đề do lúng túng, thiếu chủ động xử lý dẫn đến “khủng hoảng truyền thông”. Trong thực tế, một số chủ trương chính sách đúng đắn nhưng do truyền thông không chủ động, kịp thời, dẫn đến người dân chưa hiểu rõ, hiểu đúng, thậm chí hiểu sai.

Bên cạnh đó, các cơ quan truyền thông còn chưa chú trọng xây dựng các chuyên mục, chiến dịch truyền thông, đưa tin vào khung giờ thu hút khán, thính giả, ứng dụng công nghệ thông tin để truyền thông về chính sách.

Đặc biệt, nhân lực cho công tác truyền thông chính sách vừa thiếu, vừa yếu, chưa được chuẩn hóa, nhất là cấp cơ sở; nhiều cơ quan, địa phương chưa hình thành được đội ngũ truyền thông chính sách chuyên trách, chuyên nghiệp. Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương còn hạn chế. Chưa có công cụ đánh giá kết quả thực hiện truyền thông chính sách mang tính định lượng để đo lường kết quả và xác định trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương.

Sau báo cáo của Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm và những ý kiến chỉ đạo, gợi mở của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, các tham luận đã đi sâu phân tích, đánh giá sâu sắc, trách nhiệm, thẳng thắn, sát thực tế, chỉ ra những hạn chế, khó khăn, vướng mắc đang gặp phải như cơ chế, nguồn lực, kinh phí và đề xuất nhiều giải pháp cụ thể nhằm tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả công tác truyền thông chính sách trong thời gian tới, để “Sản phẩm từ Hội nghị sẽ ban hành một văn bản với hình thức, nội dung phù hợp và kết quả quan trọng là làm sao thống nhất nhận thức, hành động cho đúng, cho trúng, có hiệu quả, mang lại lợi ích cho quốc gia, dân tộc, nhân dân” - như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Qua các ý kiến tham luận, có thể thấy rõ công tác truyền thông chính sách đang được các cấp, ngành và địa phương tổ chức thực hiện ngày càng khoa học, ứng dụng hiệu quả các nền tảng công nghệ bên cạnh các sản phẩm báo chí, thông tin truyền thống theo hướng đi trước một bước, tạo nhận thức và đồng thuận xã hội, bảo đảm tương tác hai chiều trên cơ sở nắm bắt quy luật, nhu cầu, thói quen, tâm lý của các đối tượng chịu tác động bởi chính sách. Một số địa phương, bộ, ngành đã có quy hoạch, đổi mới phương thức thực hiện công tác truyền thông sáng tạo, đột phá, hiệu quả cao như Bộ Thông tin & Truyền thông, Bộ Kế hoạch & Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước, TP. Hồ Chí Minh, Long An, Quảng Ninh... với nhiều chương trình, hình thức truyền thông phong phú, đa dạng, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện…