Truy xuất nguồn gốc đưa nông sản Đắk Lắk vươn ra thế giới - Bài 3: Sự chung tay của Trung ương và địa phương

Tuân thủ các quy định về truy xuất nguồn gốc hàng hóa

Chỉ thị số 17-CT/TW ngày 21/10/2022 của Ban Bí thư nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “bảo đảm truy xuất rõ nguồn gốc” như một giải pháp then chốt để kiểm soát chất lượng sản phẩm và xử lý các sự cố. Xây dựng một hành lang pháp lý rõ ràng và bắt buộc về truy xuất nguồn gốc là cần thiết để cụ thể hóa những chỉ đạo chiến lược, giúp cơ quan nhà nước quản lý hiệu quả hơn, tạo ra môi trường kinh doanh công bằng, bảo vệ các doanh nghiệp chính trực, thúc đẩy văn hóa tuân thủ pháp luật.

Tỉnh Đắk Lắk có thế mạnh về đất đai và khí hậu thuận lợi, đang tập trung phát triển nông nghiệp bền vững với những cây trồng dài ngày có giá trị xuất khẩu lớn như sầu riêng, hồ tiêu, cà phê, điều và chuối. Tại Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025-2030 đã đặt ra mục tiêu là tổng giá trị xuất khẩu giai đoạn này sẽ đạt trên 13 tỷ USD. Gần đây, tỉnh đã yêu cầu người dân và các doanh nghiệp tuân thủ các quy định về truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Đây là bước đi quan trọng, đặc biệt khi tới đây, tất cả hàng hóa xuất khẩu và tiêu thụ trong nước đều phải có chứng minh nguồn gốc rõ ràng.

Không thể không nhắc đến các quy định mới về chống phá rừng của Liên minh Châu Âu (EUDR), đang được kéo dài thời gian thực hiện đến cuối năm nay. Theo quy định này, các nông sản xuất khẩu vào EU như cà phê, ca cao, dầu cọ, đậu nành, gỗ, cao su và thịt bò, cùng với các sản phẩm phái sinh, đều phải đáp ứng các tiêu chí về tính hợp pháp, không gây mất rừng và đảm bảo khả năng truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Khi các quy định này được thực hiện đồng bộ, Việt Nam không chỉ có thể bảo vệ môi trường mà còn nâng cao giá trị sản phẩm nông sản trên thị trường quốc tế.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội cà phê ca cao Việt Nam (VICOFA) cho biết, Việt Nam xuất khẩu khoảng 40% sản lượng cà phê sang các nước EU hàng năm. Sau khi Liên minh Châu Âu ban hành quy định về việc chống lại nạn phá rừng và suy thoái rừng, các địa phương và doanh nghiệp đã triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định này. Cùng với đó các bộ, ngành cũng đã tích cực đồng hành để hỗ trợ quá trình thực thi.

Ông Hải nhấn mạnh: “EU đánh giá Việt Nam là một trong những quốc gia có rủi ro thấp nhất liên quan đến việc tuân thủ quy định chống phá rừng và suy thoái rừng. Đặc biệt, tỉnh Đắk Lắk nổi bật trong công tác triển khai các biện pháp này. Đây cũng là điều kiện thuận lợi cho nước ta trong thời gian tới đưa hàng hóa xuất khẩu sang EU. Hiện nay, một số quốc gia đã đề xuất hoãn hoặc lùi thời gian áp dụng các quy định này, nhưng đến cuối năm nay, chúng ta mới có thể biết liệu điều này có được chấp thuận hay không”.

Xây dựng công nghệ số để truy xuất

Thời gian gần đây, UBND tỉnh Đắk Lắk, cùng với các sở, ngành, đã triển khai nhiều kế hoạch và giải pháp nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Mục tiêu là hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi số, từng bước tự động hóa quy trình sản xuất và cung cấp dịch vụ.

Đặc biệt, trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ, Sở Công Thương Đắk Lắk đã tích cực áp dụng nhiều giải pháp để tăng tốc quá trình chuyển đổi số cho hoạt động sản xuất và kinh doanh. Sở khuyến khích các doanh nghiệp đổi mới công nghệ, ứng dụng các phương tiện kỹ thuật số để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, Sở Công Thương hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xây dựng và tối ưu hóa website, quảng bá sản phẩm, cũng như tham gia vào các kênh bán hàng trực tuyến đa dạng. Hơn nữa, các khóa đào tạo và tập huấn về ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong sản xuất, quảng bá và truy xuất nguồn gốc sản phẩm cũng được tổ chức thường xuyên nhằm nâng cao năng lực cho doanh nghiệp.

Ông Đỗ Hữu Huy, Phó Bí thư Tỉnh ủy Đắk Lắk cho biết địa phương đang nỗ lực mạnh mẽ trong việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực nông nghiệp. Tỉnh sẽ triển khai các công nghệ tiên tiến trong canh tác, xây dựng bản đồ nông nghiệp số, và áp dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) cùng với dữ liệu lớn (Big Data) để tối ưu hóa quản lý chuỗi cung ứng, chế biến sâu và thương mại hóa nông sản. "Mục tiêu của chúng tôi là đến năm 2030, gia tăng tỷ trọng đóng góp của kinh tế số lên 30% trong GRDP. Đồng thời, nâng cao hiệu quả sản xuất, chất lượng và giá trị nông sản Đắk Lắk, hướng tới một nền nông nghiệp công nghệ cao, với hệ thống thông tin minh bạch, bền vững và hội nhập toàn cầu”, ông Đỗ Hữu Huy nhấn mạnh.

Còn Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn cho biết: "UBND tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành, đặc biệt là Sở Nông Nghiệp và Môi trường, tiến hành rà soát và hoàn thiện dữ liệu về trạng thái rừng. Cụ thể, tỉnh sẽ công bố công khai bản đồ hiện trạng rừng tính đến thời điểm 31/12/2020 trước ngày 31/12/2025, và cập nhật hàng năm để các ngành có thể so sánh và chứng minh rằng các sản phẩm hàng hóa không gây mất rừng và suy thoái rừng theo quy định của EUDR. Ngoài ra, tỉnh cũng chỉ đạo các sở liên quan nghiên cứu và triển khai ứng dụng công nghệ trong việc theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, phát hiện sớm tình trạng mất rừng và suy thoái rừng cùng những nhiệm vụ liên quan khác. Hỗ trợ và hướng dẫn việc áp dụng các giải pháp truy xuất nguồn gốc sản phẩm nhằm đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin theo quy định của EUDR cũng là một trong những ưu tiên hàng đầu".

Ông Trần Minh Thắng, Trưởng Phòng Chính sách xúc tiến Thương mại (Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương) cho biết: "Thời gian qua Bộ Công Thương luôn đồng hành với doanh nghiệp tham gia các hội chợ triển lãm trong và ngoài nước, đặc biệt là tại các thị trường trọng điểm như Mỹ, châu Âu. Thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại này, các doanh nghiệp trong nước có những cơ hội tiếp xúc những khách hàng lớn. Thông qua hệ thống thương vụ chúng tôi đã cung cấp thông tin, kết nối với các địa bàn trong nước".