Triển vọng mới để Đắk Lắk vươn mình - Bài 3: Tiềm năng từ nắng và gió

"Có cái nắng, có cái gió"

Câu hát “có cái nắng, có cái gió, có nỗi nhớ” trong ca khúc Còn thương nhau thì về Buôn Ma Thuột của nhạc sĩ Nguyễn Cường không chỉ gợi tả vẻ đẹp thiên nhiên Tây Nguyên, mà còn phản chiếu phần nào văn hóa, tâm hồn người Đắk Lắk.

Ngày nay, lợi thế “nắng, gió” ấy đang được tỉnh khai thác để phát triển năng lượng tái tạo, với nhiều dự án điện mặt trời, điện gió trải dài từ Đông sang Tây. Thực tế cho thấy, khi đi vào vận hành, các dự án này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường, tạo nguồn năng lượng bền vững mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống người dân địa phương.

Theo báo cáo của Sở Công Thương Đắk Lắk, toàn tỉnh hiện có 16 dự án điện mặt trời nối lưới đang hoạt động với tổng công suất 1.607,75 MWp và 6.515 hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất lắp đặt là 758,634 MWp. Ngoài ra, còn có 1 dự án điện mặt trời đã chấp thuận chủ trương đầu tư với công suất 380 MWp. Hiện tại, nhà đầu tư đang đề nghị điều chỉnh chủ trương đầu tư và triển khai các bước như lập thiết kế cơ sở, thỏa thuận hướng tuyến đường dây 500kV đấu nối và trạm biến áp.

Dự án điện gió có 2 công trình đang hoạt động với công suất 428,8 MW và 4 dự án công suất 200MW đã thi công hoàn thiện, sẵn sàng hòa lưới điện quốc gia, dự kiến đưa vào vận hành trong năm nay.

Ngoài ra, tỉnh đã chấp thuận chủ trương đầu tư 8 dự án với tổng công suất 334,9 MW. Dự án điện sinh khối có 1 công trình hoạt động với công suất 30 MW, đã chấp thuận chủ trương đầu tư 1 dự án với công suất 45 MW.

Chưa hết, toàn tỉnh Đắk Lắk hiện có 25 nhà máy thủy điện đang hoạt động phát điện với tổng công suất lắp đặt là 1.223,67 MW và 1 dự án thủy điện công suất 8,6 MW đã được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, ông Trần Quốc Toàn, Phó Giám đốc Sở Công Thương Đắk Lắk khẳng định, tỉnh đang trên đà phát triển mạnh mẽ hạ tầng năng lượng và thương mại trong nhiệm kỳ 2021 - 2025. Việc đầu tư xây dựng hạ tầng năng lượng theo quy hoạch, tỉnh đang từng bước hiện thực hóa định hướng phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, phát triển năng lượng tái tạo được xem là một điểm sáng trong ngành công nghiệp địa phương.

Theo ông Trần Quốc Toàn, các dự án năng lượng tái tạo không chỉ thu hút nguồn vốn lớn từ ngoài ngân sách mà còn tạo ra việc làm, tăng thu ngân sách và góp phần quan trọng vào việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. “Với những lợi thế hiện có và khi Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị được triển khai, Đắk Lắk sẽ vươn lên trở thành một trong những trung tâm năng lượng tái tạo hàng đầu của cả nước, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của tỉnh và khu vực”, ông Trần Quốc Toàn cho hay.

Từ nông sản tỷ đô đến điểm đến du lịch hấp dẫn

Với diện tích hơn 18.000 km², xếp thứ ba cả nước và hơn 60% là đất đỏ bazan màu mỡ, Đắk Lắk đã khẳng định vị thế một trong những vùng sản xuất nông nghiệp quan trọng của Việt Nam. Nhiều địa phương như Krông Pắk, Ea Knuếch, Cư Mgar, Cư Kuin đã hình thành vùng nguyên liệu xuất khẩu giá trị cao, nổi bật là sầu riêng, cà phê, hồ tiêu. Giá trị xuất khẩu nông sản lớn đã làm cho đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao.

Bà Ngô Thị Minh Trinh, Bí thư Đảng ủy xã Ea Knuếch cho biết toàn xã có khoảng 5.000 ha sầu riêng, mỗi năm thu hoạch 60.000 tấn, chủ yếu xuất khẩu sang Trung Quốc. “Người dân nơi đây thường chỉ mua sắm lớn sau mùa thu hoạch. Có năm, nông dân đã sắm mới hơn 1.000 ô tô các loại nhờ trúng mùa,” bà chia sẻ. 

Theo ông Lê Anh Trung – Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, diện tích sầu riêng của tỉnh đạt khoảng 41.000 ha, sản lượng dự kiến 400.000 tấn/năm. Đây là loại quả được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng, góp phần tạo nên những “tỷ phú nông dân” và mở ra cơ hội phát triển kinh tế bền vững cho địa phương.

Bên cạnh nông nghiệp, du lịch cũng đang trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Đắk Lắk. Phía Tây của tỉnh là nơi sinh sống của đồng bào Êđê, M’nông, Gia Rai và một số dân tộc phía Bắc di cư; phía Đông có cộng đồng Êđê, Chăm, Ba Na… gắn liền với hệ sinh thái rừng – hồ – thác phong phú. Đắk Lắk còn sở hữu nhiều di tích lịch sử cách mạng, văn hóa ẩm thực độc đáo và thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột vang danh thế giới.

Tháp Nghinh Phong (trái) và Ngã Sáu, phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Ảnh: Vũ Long

Ông Trần Hồng Tiền – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đắk Lắk – nhấn mạnh: “Với lợi thế hiện có, tỉnh phấn đấu trở thành điểm đến hấp dẫn bậc nhất Việt Nam, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp mạnh mẽ vào phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn mới”.

Theo Tỉnh ủy Đắk Lắk, giai đoạn 2021 – 2025, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 6,24%/năm, cao hơn mức trung bình cả nước. Trong đó, khu vực công nghiệp là điểm sáng với mức tăng 10,95%/năm, đóng góp 1,35 điểm phần trăm vào tăng trưởng GRDP; khu vực dịch vụ tăng 6,22%/năm, đóng góp 2,68 điểm phần trăm; riêng nông nghiệp tăng 5,24%/năm. Đáng chú ý, năng lượng tái tạo phát triển đúng định hướng, trở thành điểm nhấn quan trọng trong cơ cấu công nghiệp. Bên cạnh đó, tỉnh đã xây dựng thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột, phát triển dòng cà phê đặc sản với mục tiêu đưa Đắk Lắk trở thành “Điểm đến của cà phê thế giới”.