Triển lãm hội họa “Điện Biên Phủ” bị tạm dừng tiếp tục gây tranh luận

Nguyên nhân việc triển lãm hội họa “Điện Biên Phủ” bị tạm dừng khai mạc theo Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội là vì có thông tin cho rằng một số bức tranh dễ gây hiểu nhầm, đợi Sở thành lập hội đồng thẩm định lại.

Trong đó, Nhà nghiên cứu, phê bình mỹ thuật Nguyễn Đỗ Bảo, một thành viên hội đồng duyệt triển lãm thuộc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết thêm, do có những ý kiến cho rằng bức tranh sơn dầu “Điện Biên Phủ” vẽ lá cờ bị rách quá và vẽ anh bộ đội không đẹp, không đúng về giải phẫu.

Ngay sau khi triển lãm hội họa “Điện Biên Phủ” tạm dừng tổ chức, dư luận tiếp tục có những tranh luận với nhiều ý kiến gay gắt, trái chiều.

Một số ý kiến cho rằng, nghệ thuật là phải tôn trọng sự sáng tạo, không thể áp đặt, cứng nhắc. Nhưng sáng tạo thế nào thì cũng phải hướng tới cái đẹp, cái tích cực, nhất là khi muốn trưng bày ở nơi trang nghiêm, trong dịp kỷ niệm trọng đại của đất nước.

Tuy vậy, một số nhà nghiên cứu phê bình mỹ thuật thì lại cho rằng, việc tạm dừng triển lãm là điều đáng tiếc. Nhà nghiên cứu, phê bình mỹ thuật Phạm Trung (Viện Mỹ thuật, Đại học Mỹ thuật Việt Nam) cho rằng, chiến thắng Điện Biên Phủ chính là một chiến thắng “máu trộn bùn non”, không thể mô tả tưng bừng, hân hoan mà thiếu đi màu sắc hiện thực khắc nghiệt, nhất là đã có độ lùi thời gian với nhiều tư liệu, quan niệm mới về hiện thực lịch sử.

Vì thế, nhà nghiên cứu, phê bình mỹ thuật Phạm Trung nêu quan điểm rằng, cần có sự đối thoại thẳng thắn giữa nghệ sỹ, truyền thông và giới chuyên môn nếu có những quan điểm trái chiều về nghệ thuật, cần ủng hộ những tâm huyết tìm tòi nghệ thuật trong quá trình khai thác đề tài lịch sử, xã hội.

Bức tranh sơn dầu “Điện Biên Phủ” có kích thước lớn 190 x490cm, vẽ trên toan liền khổ, về chủ đề chiến đấu và chiến thắng Điện Biên Phủ. Theo họa sỹ Mai Duy Minh, bức tranh này được anh khởi động sáng tác từ năm 2011, đã vẽ cả ngàn bức phác thảo, ký họa trong quá trình vẽ bức tranh này.

Để phục vụ sáng tác, họa sĩ đã thực hiện nhiều chuyến đi điền dã Điện Biên bằng xe máy, tiếp xúc với một số cựu chiến binh, tìm đọc tài liệu liên quan đến cuộc kháng chiến trường kỳ 9 năm trên chiến khu Việt Bắc.

Về những chi tiết gây tranh, họa sĩ Mai Duy Minh chia sẻ anh muốn cố gắng đem đến cảm nhận chân thực nhất về một sự kiện lịch sử trong tác phẩm của mình.

Theo kế hoạch, trưng bày cùng tác phẩm “Điện Biên Phủ” còn có bức tranh sơn dầu “Đại tướng Võ Nguyên Giáp”. Tác phẩm này có kích thước khá lớn, 89x89cm, được hoạ sĩ Mai Duy Minh hoàn thành trong 4 năm (2017-2021).

Dịp này, họa sĩ còn giới thiệu tới công chúng 86 trong tổng số hàng trăm ký họa chì, bút bi, bút sắt và phác thảo chì, sơn dầu ở nhiều kích thước khác nhau. Các ký hoạ phần nào cho thấy hành trình dài bền bỉ sáng tạo nên tác phẩm “Điện Biên Phủ” của họa sĩ.

Trước đó, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã cấp Giấy phép số 133/GP-SVHTT cho triển lãm này. Theo đó, họa sỹ Mai Duy Minh được trưng bày 88 tác phẩm từ ngày 7/5 đến ngày 20/5 tại Nhà Bảo tàng, Đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Họa sĩ Mai Duy Minh cho biết, anh sẽ trả lời báo chí khi có kết quả phản hồi chính thức từ Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội.