Trả lại "chỗ đứng" cho kinh doanh đa cấp chân chính

Loại bỏ doanh nghiệp bất chính

Ngày 2/5/2018, Nghị định số 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp chính thức có hiệu lực. Nhưng trước đó, công tác quản lý hoạt động KDĐC đã được Bộ Công Thương chấn chỉnh siết chặt hơn, tạo ra sự thay đổi, số DN hoạt động KDĐC giảm đáng kể, bảo đảm quyền và lợi ích cho người dân.

Thống kê của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (CT&BVNTD), Bộ Công Thương đến hết năm 2018, số lượng DN KDĐC tại Việt Nam chỉ còn lại 30 DN (đầu năm 2016, con số này vẫn là 67 DN). Đặc biệt, thời điểm hiện tại, đã có 24/30 DN nộp hồ sơ đề nghị sửa đổi, bổ sung, cập nhật các điều kiện đăng ký hoạt động KDĐC theo quy định mới.

Cục CT&BVNTD cũng đã có văn bản đề nghị các DN KDĐC báo cáo về tình hình thực, chuẩn bị các điều kiện đăng ký hoạt động KDĐC theo quy định tại Nghị định số 40/2018/NĐ-CP. Cục CT&BVNTD khẳng định, sau ngày 1/2/2019, các DN không đáp ứng điều kiện sẽ bị xem xét thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động KDĐC.

Năm 2018 cũng là năm Bộ Công Thương tăng cường kiểm tra giám sát các DN đã và đang hoạt động KDĐC trên toàn quốc. Theo đó, bộ đã điều tra, xử phạt và thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động KDĐC của nhiều DN. Các DN sau khi chấm dứt hoạt động vẫn được Cục CT&BVNTD cùng các ban, ngành, địa phương giám sát chặt chẽ việc thực hiện các điều khoản với người tham gia cho đến khi không còn kiến nghị nào.

Nâng cao nhận thức người dân

"Mặc dù đã được sửa đổi theo hướng thắt chặt nhưng các quy định pháp luật điều chỉnh hoạt động KDĐC vẫn chưa thể kiểm soát được những hình thức lách luật tinh vi của các đối tượng lợi dụng hoạt động KDĐC để lừa đảo" - ông Nguyễn Thanh Hải - Phó giám đốc Sở Công Thương Hà Nội - nhìn nhận.

Khác với những hình thức KDĐC biến tướng mà nhiều phần trăm hoa hồng rất lớn cho các nhà phân phối, nay một số công ty đã tung ra chiêu thức mới bằng cách dụ dỗ "đối tác" mua các gói dịch vụ và được "đồng hưởng" phần trăm doanh số bán hàng trên toàn quốc. Thêm vào đó, các chủ thể KDĐC bất chính đã có xu hướng chuyển sang các mô hình hoạt động sử dụng phương thức đa cấp nhưng không mua bán hàng hóa thực sự để né tránh sự quản lý của cơ quan chức năng. Trong khi đó, công tác quản lý còn gặp nhiều khó khăn bởi số lượng cán bộ được giao thực hiện kiểm tra, giám sát hoạt động KDĐC còn hạn chế, mà khối lượng công việc rất lớn.

Chính vì thế, song song với việc phối hợp chặt chẽ với các Sở Công Thương và với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, Bộ Công Thương đặc biệt yêu cầu các cấp, ngành tăng cường hơn nữa công tác thông tin tuyên truyền các quy định của pháp luật về KDĐC, hoạt động KDĐC bất chính, ưu tiên tuyên truyền trên đài truyền hình và các phương tiện thông tin đại chúng. Từ đó nâng cao nhận thức của người dân, tự bảo vệ quyền và lợi ích bản thân trước trong và sau khi tham gia các hoạt động KDĐC.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng đề nghị Bộ Công an xử lý nghiêm và tăng cường công khai các hành vi lừa đảo trong hoạt động KDĐC; nắm tình hình, thu thập thông tin về phương thức, thủ đoạn, cách thức lôi kéo, dụ dỗ người dân tham gia hoạt động KDĐC bất chính để thông tin, tuyên truyền đến người dân.