TP. Hồ Chí Minh: Nhiều chiêu thức mới để hợp thức hàng hoá nhập lậu

Đại diện Ban Chỉ đạo 389 TP. Hồ Chí Minh cho biết, TP. Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế lớn của cả nước nhưng cũng là địa bàn để các đối tượng lợi dụng để vận chuyển, chứa trữ, kinh doanh hàng hoá nhập lậu, hàng cấm, hàng vi phạm về sở hữu công nghiệp, sản xuất và kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, gian lạn thương mại… với nhiều diễn biến phức tạp và ngày càng phát sinh nhiều chiêu thức gian lận mới, khó kiểm soát.

Trong năm 2020, lực lượng 389 thành phố đã phát hiện và xử lý 25.538 vụ vi phạm, giảm đến 45,39% so với năm trước. Trong đó, có 2.769 vụ hàng cấm, hàng nhập lậu; 21.804 vụ gian lận thương mại, 965 vụ hàng giả và khởi tố 113 vụ án.

Đại diện Ban Chỉ đạo 389 thành phố đánh giá, tuy số vụ có giảm trong thời gian gần đây nhưng quy mô, mức độ vi phạm lại lớn, tính chất vụ việc tinh vi, phức tạp, với các phương tiện hiện đại và gây nhiều khó khăn cho công tác kiểm tra, xử lý. Trong khi năng lực chuyên môn nghiệp vụ của một số cán bộ, công chức và trang thiết bị kỹ thuật chưa đáp ứng được yêu cầu, vì thế hiệu quả phòng chống hàng gian, hàng giả đạt được là chưa cao so với kỳ vọng.

Gần đây, hoạt động tội phạm liên quan đến hàng hóa đã phát sinh nhiều hành vi gian lận mới, tính chất tinh vi và khó kiểm soát. Cụ thể, nhiều doanh nghiệp tổ chức thuê mặt bằng kho của các công ty lớn có uy tín lâu năm trên thị trường để làm nơi cất giấu hàng hóa nhập lậu, hàng giả mạo nhãn hiệu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng kém chất lượng với số lượng lớn.

Trong lĩnh vực kinh doanh thương mại điện tử, việc tạo tài khoản sử dụng thông tin giả để bán hàng trên mạng xã hội, hoặc ứng dụng trực tuyến trên nền tảng Internet ngày càng phổ biến, cơ quan chức năng khó xác định được đối tượng vi phạm cũng như nơi chứa trữ hàng hoá vi phạm để kiểm tra, xử lý vì đa số các thông tin trên mạng thường là thông tin giả. Nhiều vụ việc điều tra gặp nhiều khó khăn do gửi nhầm hàng, việc xác minh từ nước ngoài gặp nhiều khó khăn khi chủ hàng không đến làm việc, nhiều khi địa chỉ không có thật, cơ quan chức năng tìm đến tận nơi thì không đúng với thực tế...

Đại diện Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cho biết, trước đây đường dây buôn lậu, gian lận thương mại vận chuyển lô hàng lớn, gần đây chuyển sang phương thức nhỏ lẻ, thủ đoạn tinh vi. Nhiều doanh nghiệp lợi dụng chính sách thông quan qua phân luồng tự động để buôn lậu hàng hoá có giá trị cao, xuất nhập khẩu hàng cấm, hàng giả. Các đối tượng còn tạo ra sự dịch chuyển hàng hoá về các địa bàn lân cận, quá cảnh qua Campuchia, Lào và ngược lại.

Mới đây các doanh nghiệp còn lợi dụng hình thức quá cảnh, tạm nhập tái xuất, hàng xuất kho ngoại quan từ Việt Nam sang Campuchia để buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng nhập khẩu có điều kiện qua biên giới. Thực tế, không ít doanh nghiệp đã lợi dụng quá trình vận chuyển trên đường để “rút ruột” hàng phi pháp hoặc đưa hàng sang biên giới để hoàn tất thủ tục, sau đó đưa ngược về Việt Nam tiêu thụ.

Theo một số đại biểu tham dự hội nghị, các đối tượng vi phạm sử dụng thủ đoạn ngày càng tinh vi với sự hỗ trợ của các phương tiện hiện đại. Việc đấu tranh với các hành vi này gặp khó khăn vì một số quy định pháp luật còn chồng chéo nên khó áp dụng xử phạt, một số trường hợp buôn lậu liên quan đến người nước ngoài không khởi tố được phải hủy án.

Để công tác phòng chống hàng lậu, hàng giả, gian lận thương mại trên địa bàn thành phố, các đại biểu đại diện ngành quản lý thị trường, Hải Quan, Công an, Bộ đội Biên phòng của thành phố đề xuất, các đơn vị cần phối hợp chặt chẽ, tích cực chia sẻ thông tin về hàng lậu, hàng giả đồng thời cần sớm được tháo gỡ nhiều quy định pháp luật đang chồng chéo và xử lý nghiêm tình trạng cán bộ tiếp tay cho những hành vi vi phạm trong từng đơn vị.

Bà Phan Thị Thắng - Phó Chủ tịch UBND kiêm Trưởng Ban chỉ đạo 389 TP. Hồ Chí Minh - chỉ đạo, để đẩy lùi hàng gian, hàng giả trên thị trường, các cơ quan chức năng cần có sự phối hợp chặt chẽ, nhanh chóng, có quy trình xử lý để công tác phối hợp và thời gian xử lý tốt hơn. Trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả... phải gắn trách nhiệm người đứng đầu. Bà Phan Thị Thắng cho rằng, công tác nắm tình hình rất quan trọng, các đơn vị cần phải vận động được từ cơ sở, từ cảnh sát khu vực, tổ dân phố. Vì vậy, đề nghị các quận huyện, Ban Chỉ đạo 389 các quận huyện quan tâm công tác kiểm soát từ cấp cơ sở, vì từ kênh thông tin cơ sở lực lượng chuyên trách sẽ có nguồn thông tin chính xác, từ đó tìm ra những đường dây, ổ nhóm buôn lậu, làm hàng giả chuyên nghiệp, có tổ chức để xử lý tận gốc.