Thay đổi tư duy về "bình ổn"
Đó là đánh giá của Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh tại Lễ tổng kết “15 năm thực hiện Chương trình bình ổn thị trường (2002-2017) và triển khai nhiệm vụ 5 năm giai đoạn 2017-2022” vừa diễn ra tối ngày 31/3.
Báo cáo của Sở Công Thương thành phố cho biết, sau 15 năm triển khai, chương trình đã đạt được nhiều kết quả tích cực.
Nếu như vào năm 2002, chương trình chỉ tập trung vào bình ổn giá. Theo đó, thành phố dùng vốn ngân sách và hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp dự trữ hàng hóa. Doanh nghiệp tham gia có trách nhiệm giữ cố định giá trong 3 tháng trước, trong và sau tết.
Đến nay, từ nhận thức “bình ổn giá”, thành phố đã có bước chuyển biến căn bản sang nhận thức “bình ổn thị trường” với nhiều điều chỉnh phù hợp.
Trong đó, từ mục tiêu ban đầu là ổn định giá ngắn hạn trong dịp Tết thì từ năm 2010 đến nay, chương trình được triển khai xuyên suốt cả năm. Hơn nữa, hàng hóa bình ổn đã tăng từ 1 nhóm hàng (lương thực, thực phẩm) lên 4 nhóm (lương thực, thực phẩm, sữa, dược phẩm thiết yếu, mặt hàng phục vụ mùa khai giảng).
Ngoài ra, đối tượng và loại hình doanh nghiệp tham gia cũng được mở rộng, từ kinh tế nhà nước ban đầu nay đã có thêm kinh tế tập thể, tư nhân và các DN FDI cùng tham gia ở cả nhóm sản xuất, phân phối đến dịch vụ ngân hàng.
Người tiêu dùng hưởng lợi
Theo lãnh đạo Sở Công Thương thành phố, quá trình triển khai Chương trình bình ổn thị trường trong 15 năm qua đã thực hiện 3 vấn đề trọng tâm cần giải quyết. Thứ nhất, tạo nguồn hàng bền vững, thực hiện bình ổn thông qua cân đối cung cầu. Thứ hai, thúc đẩy phát triển hạ tầng thương mại, gia tăng hiệu quả lưu thông hàng hóa. Thứ ba, kiểm soát thị trường hiệu quả, thông tin thông suốt, xây dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh.
Nhờ đó, chương trình đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực. Tiêu biểu như, hàng hóa tham gia Bình ổn có nguồn cung ổn định, dồi dào và chiếm thị phần lớn, chất lượng đảm bảo, giá cả hợp lý và được phân phối qua hệ thống bán lẻ rộng khắp. Do đó có khả năng điều hòa cung cầu, dẫn dắt thị trường, kiềm chế lạm phát và đảm bảo an sinh xã hội.
Mặt khác, chương trình được thực hiện đã hạn chế hiệu quả tình trạng đầu cơ, găm hàng. Với mạng lưới bán hàng bình ổn phủ kín khu vực nội thành, các quận ven, huyện ngoại thành. Từ đó giảm thiểu việc nâng giá tùy tiện ở các loại hình phân phối khác tại các chợ truyền thống, cửa hàng bách hóa… Nhờ vậy, người tiêu dùng dù không mua sắm trực tiếp tại các điểm bình ổn nhưng vẫn gián tiếp được hưởng lợi từ hiệu quả dẫn dắt giá của chương trình.
Tạo đà tiến bước
Phát huy những kết quả đó, trong giai đoạn tới (2017-2022), thành phố định hướng chương trình sẽ phát triển theo hướng xã hội hóa nhằm khai thác tối đa các nguồn lực xã hội và tạo điều kiện cho các nguồn lực thu hút, gắn kết với nhau.
Theo đó, thành phố sẽ thực hiện các nhóm giải pháp về dự báo, đánh giá thị trường để định hướng sản xuất, tạo nguồn hàng; nhóm về quản lý thị trường, kiểm tra, kiểm soát, phòng chống gian lận thương mại… Đặc biệt, để tạo nguồn cung hàng hóa bền vững, thành phố chú trọng xây dựng chuỗi cung ứng tối ưu các sản phẩm bình ổn thị trường. Cụ thể, trong điều kiện hiện nay, từ lợi thế có nhà máy chế biến lúa gạo, nhà máy giết mổ gia súc, chế biến thực phẩm…, thành phố sẽ phối hợp các địa phương lân cận tạo chuỗi cung ứng đối với các nhóm sản phẩm lúa gạo, thịt gia súc, gia cầm, rau củ quả…
Bên cạnh đó, thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa, huy động mọi nguồn lực tham gia chương trình. Cũng theo Sở Công Thương, để thu hút được đông đảo DN, cần công khai, minh bạch thông tin các tiêu chuẩn, quyền lợi, nghĩa vụ khi tham gia; đồng thời có cơ chế, chính sách hỗ trợ hợp lý, không vi phạm các cam kết quốc tế trong bối cảnh hội nhập hiện nay.