TP. Hồ Chí Minh có cơ chế riêng để phát triển đô thị TOD

TP. Hồ Chí Minh có quy định đặc thù về phát triển TOD

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn vừa ban hành Nghị quyết số 188/2025/QH15 về việc thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Về huy động và bố trí nguồn vốn đầu tư, căn cứ khả năng cấn đối, bố trí kế hoạch đầu tư công trụng hạn, hàng năm vốn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương tối đa không vượt quá 209.500 tỷ đồng cho TP. Hồ Chí Minh.

Ngoài ra, trong Nghị quyết này, Quốc hội cũng đã nêu ra một số quy định áp dụng riêng cho TP. Hồ Chí Minh.

Cụ thể, trong khu vực TOD, UBND TP. Hồ Chí Minh được thu và sử dụng 100% đối với các khoản thu để phát triển hệ thống đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng, bao gồm:

Tiền thu đối với diện tích sàn xây dựng tăng thêm của dự án xây dựng công trình dân dụng do việc tăng hệ số sử dụng đất và các chỉ tiêu quy hoạch khác của khu vực TOD; Tiền thu từ việc khai thác giá trị tăng thêm từ đất trong khu vực TOD; Phí cải thiện hạ tầng.

Tiếp đến, HĐND TP. Hồ Chí Minh quy định chi tiết phương pháp xác định mức thu, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện việc thu tiền đối với các khoản thu quy định tại khoản 1 Điều này bảo đảm không trùng thu với các loại thuế, phí khác.

UBND TP. Hồ Chí Minh cũng sẽ được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho thành phố vay lại và các hình thức huy động vốn hợp pháp khác với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách TP. Hồ Chí Minh được hưởng theo phân cấp, trường hợp vượt quá 120% thì Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng mức dư nợ vay phù hợp theo nhu cầu thực tế của thành phố.

Hàng năm, trong quá trình chấp hành ngân sách, HĐND TP. Hồ Chí Minh được chủ động quyết định cụ thể nguồn vay trong nước và vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ bảo đảm trong tổng mức dư nợ vay và bội chi ngân sách TP. Hồ Chí Minh đã được Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao.

UBND TP. Hồ Chí Minh tổ chức thẩm định và phê duyệt báo cáo thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường; cấp giấy phép môi trường trước khi dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD vận hành thử nghiệm (nếu dự án thuộc đối tượng thực hiện thủ tục cấp giấy phép môi trường), đăng ký môi trường (nếu dự án không thuộc đối tượng cấp giấy phép môi trường).

TP. Hồ Chí Minh triển khai 11 vị trí TOD

Trước đó, sáng 25/2, tại Hội thảo giải pháp triển khai mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) do Lãnh sự quán Anh tại TP. Hồ Chí Minh và UBND Thành phố phối hợp tổ chức, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Bùi Xuân Cường cho biết, theo dự thảo Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, TP. Hồ Chí Minh quy hoạch nhiều vị trí phát triển TOD.

“Thành phố đã công bố kế hoạch triển khai 11 vị trí TOD dọc tuyến metro và Vành đai 3 trong tương lai gần, tận dụng lợi thế từ các cơ chế, chính sách đặc thù”, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Bùi Xuân Cường thông tin.

Cụ thể, tuyến metro số 1: Khu vực quanh ga Phước Long (khu Trường Thọ, TP. Thủ Đức), diện tích hơn 160 ha. Metro số 2, ba vị trí gồm Ô phố I/82a, Tây Thạnh (26,65 ha); Trung tâm Triển lãm và Trung tâm Thể dục thể thao quận Tân Bình (5,1 ha); khu C30 gần ga Lê Thị Riêng (40,9 ha).

Đường Vành đai 3, các khu đất lớn như Nông trường Dừa (152,6 ha) và khu đất Long Bình (29 ha) ở TP Thủ Đức. Khu số 8 rộng 198,4 ha ở Tân Hiệp, khu số 6 rộng 389,3 ha tại Xuân Thới Thượng và khu 104,9 ha ở Xuân Thới Sơn (huyện Hóc Môn).

Giai đoạn 2026 - 2028 sẽ tiếp tục triển khai các khu vực TOD bổ sung, đặc biệt tại hai vị trí là khu 290, 2 ha tại xã Tân Hiệp (Hóc Môn) dọc Vành đai 3 và khu vực xung quanh ga Tân Kiên, huyện Bình Chánh (314 ha) thuộc Metro số 3 nối dài và tuyến đường sắt TP. Hồ Chí Minh - Cần Thơ.

Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường cũng nhấn mạnh, Thành phố rất cần sự hỗ trợ về tri thức, công nghệ và nguồn vốn đầu tư của bạn bè quốc tế để phát triển TOD, ngay từ giai đoạn chuyển đổi từ xây dựng đường sắt đô thị thuần túy sang mô hình TOD đến giai đoạn xây dựng nền tảng pháp lý, kịch bản tài chính, thu hút nhà đầu tư chiến lược và chuẩn bị nguồn nhân lực để vận hành và bảo trì hệ thống giao thông công cộng hiện đại.

Các chuyên gia nhận định, đối với TP. Hồ Chí Minh, TOD là chiến lược quan trọng để quản lý quá trình đô thị hóa nhanh chóng, giảm ùn tắc giao thông, cải thiện chất lượng không khí, tối ưu hóa sử dụng đất, huy động nguồn thu, nâng cao khả năng tiếp cận giao thông công cộng, nâng cao chất lượng sống đô thị và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.