Thụy Sĩ mở đường cho tương lai điện hạt nhân

Bước ngoặt quan trọng trong chính sách năng lượng

Thụy Sĩ đang tiến tới một quyết định có ý nghĩa chiến lược đối với an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Tháng 8/2025, Hội đồng Liên bang đã chính thức trình lên Quốc hội dự luật sửa đổi Luật Năng lượng Nguyên tử, nhằm dỡ bỏ lệnh cấm xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới. 

Lệnh cấm này vốn được áp dụng từ năm 2018, trong khuôn khổ chính sách loại bỏ dần điện hạt nhân sau sự cố Fukushima. Động thái mới phản ánh sự thay đổi trong cách tiếp cận: thay vì khép lại cánh cửa với điện hạt nhân, Thụy Sĩ muốn giữ lại sự linh hoạt, mở rộng cơ hội để bảo đảm nguồn cung điện trong dài hạn.

Đề xuất sửa đổi sẽ loại bỏ những rào cản pháp lý từng ngăn cản việc xin giấy phép xây dựng nhà máy mới hoặc nâng cấp các cơ sở hiện có. Chính phủ nhấn mạnh, đây không phải là kế hoạch bắt buộc xây dựng ngay lập tức, mà là bước đi cần thiết để các tập đoàn năng lượng có thể xem xét và chuẩn bị khi điều kiện chín muồi. 

Thực tế, những doanh nghiệp như Axpo bày tỏ sự ủng hộ thận trọng, bởi điện hạt nhân được đánh giá là nguồn năng lượng ổn định, có thể bổ sung hiệu quả cho năng lượng tái tạo trong bối cảnh nhu cầu điện gia tăng.

Trong nhiều năm qua, Thụy Sĩ đã đẩy mạnh phát triển thủy điện, điện gió và điện mặt trời. Tuy nhiên, do yếu tố địa hình và khí hậu, các nguồn năng lượng này không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt vào mùa đông. 

Chính phủ tin rằng điện hạt nhân có thể đóng vai trò trụ cột, giúp bảo đảm an ninh năng lượng, đồng thời hỗ trợ tiến trình giảm phát thải khí nhà kính. Sự kết hợp hài hòa giữa năng lượng tái tạo và hạt nhân được coi là nền tảng vững chắc cho một hệ thống điện sạch và ổn định.

Các chuyên gia năng lượng dự đoán, từ khâu xin phép tới xây dựng, một nhà máy điện hạt nhân mới có thể cần vài chục năm để hoàn thành. Do vậy, quyết định sửa đổi luật mang ý nghĩa chiến lược dài hạn, bảo đảm Thụy Sĩ không bị động trong tương lai. Đây là sự chuẩn bị trước những biến động của thị trường năng lượng toàn cầu và những thách thức ngày càng lớn về khí hậu.

Điện hạt nhân- động lực cho một tương lai bền vững

Nhìn từ góc độ kinh tế và môi trường, việc Thụy Sĩ mở lại khả năng phát triển điện hạt nhân được đánh giá là một bước đi tích cực. Điện hạt nhân mang lại nguồn cung ổn định, ít phụ thuộc vào thời tiết, và có chi phí cạnh tranh trong dài hạn. Quan trọng hơn, đây là nguồn điện hầu như không phát thải carbon, phù hợp với mục tiêu trung hòa khí thải mà Thụy Sĩ cũng như Liên minh châu Âu đang hướng tới.

Bằng việc dỡ bỏ lệnh cấm, Thụy Sĩ gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng quốc gia này sẵn sàng đầu tư vào công nghệ tiên tiến để đảm bảo tương lai năng lượng bền vững. Cùng với đó, sự phát triển của thế hệ lò phản ứng mới, nhỏ gọn và an toàn hơn, như các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR), hứa hẹn mở ra cơ hội để triển khai nhanh chóng, giảm thiểu chi phí và bảo đảm an toàn ở mức cao nhất. Điều này giúp Thụy Sĩ không chỉ đảm bảo nguồn cung điện mà còn đứng vào hàng ngũ các quốc gia tiên phong ứng dụng công nghệ hạt nhân thế hệ mới.

Ở khía cạnh chính trị, việc đề xuất sửa đổi luật thay vì ràng buộc trong Hiến pháp thể hiện tầm nhìn linh hoạt của chính phủ. Nó cho phép Thụy Sĩ điều chỉnh chiến lược phù hợp với tình hình, đồng thời mở rộng lựa chọn cho doanh nghiệp và xã hội. 

Trong hệ thống dân chủ trực tiếp đặc trưng, việc Quốc hội và người dân cùng tham gia quyết định sẽ giúp củng cố sự đồng thuận rộng rãi, tạo nền tảng vững chắc cho bất kỳ bước đi nào trong tương lai.

Trong bức tranh rộng lớn hơn, Thụy Sĩ đang đi cùng xu thế toàn cầu. Các nước như Pháp, Anh, Phần Lan hay thậm chí Nhật Bản đều coi điện hạt nhân là giải pháp không thể thiếu để đạt mục tiêu năng lượng sạch và an ninh cung cấp. 

Với quyết định mở lại cánh cửa cho hạt nhân, Thụy Sĩ không chỉ bảo vệ lợi ích của mình mà còn góp phần định hình xu hướng năng lượng châu Âu, nơi điện hạt nhân ngày càng được nhìn nhận như trụ cột cho một nền kinh tế carbon thấp.

Tương lai điện hạt nhân tại Thụy Sĩ chắc chắn còn nhiều bước cần bàn thảo, nhưng sự thay đổi lần này đã mở ra triển vọng tích cực. Đó là một tín hiệu cho thấy quốc gia này sẵn sàng thích ứng với thách thức, chủ động tìm kiếm giải pháp bền vững và bảo đảm an ninh năng lượng cho các thế hệ mai sau.

Đề xuất dỡ bỏ lệnh cấm xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới tại Thụy Sĩ là một quyết định tích cực, cho thấy sự chuẩn bị dài hạn và tầm nhìn chiến lược. Đây không chỉ là một bước điều chỉnh về pháp lý, mà còn là bước khởi đầu cho hành trình mới, nơi điện hạt nhân có thể đồng hành cùng năng lượng tái tạo, tạo nên hệ thống điện an toàn, sạch và bền vững.

Thụy Sĩ, với truyền thống cẩn trọng và minh bạch, đang cho thấy sự sẵn sàng đón nhận cơ hội, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu.