Kịch bản nào cho tăng trưởng?
Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo Iweala nhận định, việc đẩy mạnh sản xuất vắc-xin sẽ cho phép các doanh nghiệp và trường học mở cửa trở lại nhanh hơn và giúp các nền kinh tế đứng vững trở lại. Nếu sản xuất và phân phối vắc-xin tăng tốc, sản lượng toàn cầu - GDP - sẽ tăng thêm khoảng 1 điểm phần trăm vào năm 2021; khối lượng thương mại hàng hóa thế giới cũng sẽ tăng khoảng 2,5 điểm phần trăm và thương mại sẽ trở lại mức trước đại dịch. Đây là kịch bản tích cực.
 |
Kịch bản bất lợi là sản xuất vắc-xin không theo kịp nhu cầu. Các biến thể mới của vi rút có khả năng kháng vắc-xin cao hơn cũng có thể xuất hiện. Điều này có thể làm giảm 1 điểm phần trăm tăng trưởng GDP toàn cầu vào năm 2021 và giảm tăng trưởng thương mại gần 2 điểm phần trăm. Trong các giai đoạn dự báo, WTO cho biết có sự phân hóa giữa các khu vực. Về phía nhập khẩu, châu Phi, Nam Mỹ và Trung Đông sẽ tiếp tục chứng kiến thương mại hàng hóa trì trệ trong khi các khu vực khác sẽ tăng trưởng. Về xuất khẩu, hầu hết các khu vực sẽ chỉ đạt mức tăng khiêm tốn trong khi châu Á tiếp tục cung cấp một lượng lớn hàng hóa cho thị trường toàn cầu.
Theo dõi kịp thời các chỉ số
WTO đã theo dõi kịp thời các chỉ số liên quan đến thương mại với tần suất cao trong thời kỳ đại dịch để hiểu rõ hơn về xu hướng thương mại hàng hóa và thương mại dịch vụ hiện nay. WTO cũng đã tìm cách cải thiện các dự báo mô hình chuỗi thời gian, cụ thể theo quốc gia về thương mại bằng cách đưa vào các chỉ số tần suất cao hơn, sẵn có, chẳng hạn như lưu lượng cảng container, các chỉ số sản xuất và các thước đo rủi ro tài chính, cùng với dữ liệu GDP và thương mại tần suất thấp hơn, sử dụng hỗn hợp -kỹ thuật lấy mẫu dữ liệu (MIDAS).
 |
| Trong đại dịch, vận tải đường biển ổn định hơn đường hàng không |
Nhiên liệu và các sản phẩm khai khoáng vẫn giảm 19% trong quý IV năm ngoái. Hầu hết các loại hàng hóa sản xuất đều có mức tăng đáng kể trong nửa cuối năm 2020. Sự sụt giảm trong thương mại sắt thép thế giới diễn ra nhanh chóng, từ 17% đến 2% trong khoảng thời gian từ quý III đến quý IV năm 2020. Hàng dệt may tăng trưởng mạnh mẽ trong cả hai quý, điều này có lẽ phản ánh nhu cầu cao đối với khẩu trang y tế. Các mặt hàng điện tử bao gồm máy tính cũng có mức tăng trưởng ổn định 12% trong nửa cuối năm 2020, được thúc đẩy bởi việc chuyển sang làm việc từ xa. Dịch vụ du lịch và vận tải trên toàn cầu giảm lần lượt 63% và 19% vào năm 2020 so với năm 2019, do ảnh hưởng của các hạn chế chứa Covid-19. Tình hình tốt hơn cả là danh mục "dịch vụ thương mại khác", bao gồm dịch vụ tài chính và dịch vụ máy tính, chỉ giảm 2%.
Để hiểu rõ hơn về thương mại toàn cầu trong thời kỳ đại dịch, WTO đã theo dõi các chỉ số cung cấp dữ liệu thường xuyên hơn. Cụ thể là số lượng các chuyến bay quốc tế và các chuyến ghé cảng của tàu container hàng ngày, cũng như giá đồng tương lai đến ngày 1 tháng 3 năm 2021. Số lượng các chuyến bay quốc tế hàng ngày đã giảm khoảng 80% trong quý đầu tiên của năm 2020 khi các quốc gia đóng cửa biên giới để giảm sự lây lan của Covid-19. Cuối năm 2020 đã chứng kiến sự gia tăng các chuyến bay khi mọi người đi du lịch để gặp gỡ bạn bè và gia đình trong các kỳ nghỉ theo mùa, nhưng sự bùng phát trở lại của vi rút đã làm giảm các chuyến bay trở lại vào năm 2021. Các chuyến bay quốc tế liên quan chặt chẽ đến dịch vụ du lịch, mà còn với dịch vụ vận chuyển và hàng hóa thương mại, vì máy bay chở khách thường xuyên vận chuyển hàng hóa đường hàng không.
Trái ngược với các chuyến bay quốc tế, vận tải đường biển ổn định hơn trong thời kỳ đại dịch. Số lượng các lượt ghé cảng giảm trong tháng 2 và tháng 4 năm ngoái cũng như vào tháng 1 năm nay, phản ánh thời kỳ cao điểm của tình trạng lây nhiễm. Sự sụt giảm gần đây là đáng lo ngại vì các quốc gia ngày càng phụ thuộc vào thương mại quốc tế để có được những nhu cầu thiết yếu như thực phẩm và thuốc men. Giá hàng ngày của các hợp đồng tương lai giảm mạnh vào tháng 3 năm 2020 khi tin tức về đại dịch lan truyền, nhưng đã tăng kể từ đó, phản ánh triển vọng kinh tế được cải thiện.
