Thúc đẩy các giải pháp nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Năm 2018, nền kinh tế Việt Nam đã có những kết quả ấn tượng, tăng trường GDP đạt 7,08%, mức tăng cao nhất từ năm 2008, vượt kế hoạch Quốc hội đề ra; Lạm phát được kiềm chế thành công ở mức 3,54%; cán cân thương mại duy trì xuất siêu; thị trường tiền tệ, tài chính ổn định, thu ngân sách nhà nước vượt 7,8%, trong đó ngân sách trung ương vượt 4,3% và ngân sách các địa phương vượt 12,5%; bội chi nợ công ngân sách giữ được mức thấp hơn chỉ tiêu Quốc hội đề ra và là mức thấp nhất trong mấy năm vừa qua.

Bộ trưởng Bộ Tài chính - Đinh Tiến Dũng phát biểu tại Lễ khai trương phiên giao chứng khoán đầu năm 2019

Trên TTCK, mặc dù chỉ số VNIndex ghi nhận mức giảm 9,3% trong xu thế chung của TTCK quốc tế nhưng quy mô và thanh khoản thị trường tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt gần 3,9 triệu tỷ đồng, tăng 10,6% so với năm 2017, đạt 77,6% GDP năm 2017 và tương đương với 70,2% GDP năm 2018, vượt chỉ tiêu 70% GDP đề ra tại Chiến lược phát triển TTCK Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020. Giá trị giao dịch cổ phiếu bình quân đạt 6.500 tỷ đồng/phiên, tăng 29% so với năm 2017.

Trên thị trường trái phiếu, giá trị niêm yết đạt 1.122 ngàn tỷ đồng, tăng 10,5% so với năm 2017, đạt 22,4% GDP năm 2017 và tương đương 20,3% GDP của năm 2018; giá trị giao dịch bình quân đạt 8.834 tỷ đồng/phiên.

Thị trường chứng khoán phái sinh mặc dù mới ra đời hơn một năm với một sản phẩm đầu tiên là “hợp đồng tương lại trên chỉ số VN30”, nhưng đã khẳng định được vai trò với khối lượng giao dịch bình quân đạt 78.800 hợp đồng/phiên, tăng gần 7 lần so với năm 2017 và vị thế mở (OI) cuối năm 2018 đạt gần 21.653 hợp đồng, tăng 2,7 lần so với cuối năm 2017. Vốn đầu tư gián tiếp của nước ngoài đạt 2,8 tỷ USD, cơ bản bằng mức kỷ lục 2,9 tỷ USD của năm 2017. Giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài ước đạt trên 32,8 tỷ USD.

Năm 2018 cũng ghi nhận sự tiến bộ vượt bậc của các doanh nghiệp niêm yết cổ phiếu trên TTCK. Trong 9 tháng đầu năm, các doanh nghiệp niêm yết có doanh thu tăng 20,5%, lợi nhuận tăng 24,9%. Các công ty chứng khoán có lợi nhuận sau thuế tăng 40% so với cùng kỳ năm ngoái. TTCK đã tiếp tục khẳng định là kênh huy động vốn hữu hiệu cho phát triển kinh tế, trong đó huy động trái phiếu Chính phủ và trái phiếu Chính phủ bảo lãnh đạt 192.000 tỷ đồng, kỳ hạn phát hành bình quân trái phiếu kho bạc đạt mức 12,55 năm (mức dài nhất từ trước tới nay) đáp ứng được nhu cầu đầu tư công và cơ cấu nợ công của Chính phủ. Huy động vốn qua phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp, cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước ước đạt 62.200 tỷ đồng, tăng 30,7% so với 2017.

Với những kết quả đã đạt được, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định: thị trường chứng khoán tiếp tục khẳng định được vai trò là kênh huy động vốn hữu hiệu cho cả Chính phủ và khu vực tư nhân để phục vụ cho nhu cầu đầu tư và phát triển kinh tế; và TTCK Việt Nam được đánh giá là thị trường thành công nhất ở khu vực Đông Nam Á về huy động vốn trong năm 2018.

Bước sang năm 2019, dù kinh tế trong nước vẫn còn gặp những khó khăn, thách thức, song với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ trong việc cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, cải cách thể chế, nền kinh tế được kỳ vọng sẽ tiếp tục chuyển biến tích cực, theo đó quy mô và chất lượng của TTCK cũng sẽ có những bước phát triển mới.

Để tiếp nối và phát huy tốt hơn những kết quả thành công của TTCK trong năm 2018, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tranh thủ sự ủng hộ của Chính phủ, phối hợp với các Bộ, ngành chỉ đạo các đơn vị chức năng tập trung tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách, với trọng tâm là thông qua Luật Chứng khoán sửa đổi và các văn bản hướng dẫn thi hành, nhằm tạo điều kiện tốt hơn cho doanh nghiệp trong huy động vốn, nâng cao tính công khai minh bạch của TTCK, nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát TTCK để bảo vệ lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư.

Đồng thời, tiếp tục thực hiện các giải pháp tái cấu trúc TTCK với trọng tâm nâng cao năng lực và lành mạnh hóa hệ thống các tổ chức trung gian thị trường; thành lập Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam theo quyết định của Thủ tướng nhằm từng bước chuyên nghiệp hơn các thị trường trên cơ sở sắp xếp lại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và Sở Giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE); triển khai các sản phẩm chứng khoán phái sinh “hợp đồng tương lai trên một số chỉ số mới” và “hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ” tại HNX; triển khai sản phẩm chứng quyền có bảo đảm tại HOSE; thúc đẩy triển khai các giải pháp nâng hạng TTCK Việt Nam từ hạng “thị trường cận biên” lên hạng “thị trường mới nổi”.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng sẽ nỗ lực nỗ lực tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình hoạt động trên TTCK, bảo vệ lợi ích chính đáng của công chúng đầu tư, chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các đơn vị liên quan hoàn thiện các cơ chế hoạt động của TTCK theo hướng hiện đại, minh bạch hơn.