Thủ tướng Chính phủ: Cải cách hành chính phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm

Phiên họp được tổ chức trực tuyến giữa điểm cầu trụ sở Chính phủ với 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ.

Cắt giảm, đơn giản hóa hàng nghìn thủ tục hành chính

Tại phiên họp, các thành viên Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã thảo luận về kết quả, những hạn chế và nguyên nhân trong công tác cải cách hành chính năm 2023; giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính năm 2024 trên 6 lĩnh vực: Cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước, cải cách chế độ công vụ, cải cách tài chính công, xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số.

Theo đó, trong công tác cải cách thể chế, Chính phủ đã tổ chức 10 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật; các bộ, ngành đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành 92 nghị định và ban hành theo thẩm quyền 372 thông tư; HĐND và UBND cấp tỉnh đã ban hành 3.427 văn bản quy phạm pháp luật.

Trong năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập 26 Tổ công tác cải cách thủ tục hành chính (Tổ công tác) để chỉ đạo, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện và trực tiếp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương; kiện toàn Ban chỉ đạo; tổ chức nhiều hội nghị toàn quốc về công tác quy hoạch, đầu tư nước ngoài, thị trường tài chính, bất động sản … Nhiều rào cản về thể chế, cơ chế, chính sách đã được tập trung tháo gỡ.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa 144 quy định kinh doanh; các bộ, ngành đã thực hiện cắt giảm, đơn giản hóa 628 quy định kinh doanh tại 53 văn bản quy phạm pháp luật, nâng tổng số quy định kinh doanh được cắt giảm, đơn giản hóa từ năm 2021 đến nay là 2.770 quy định; 14 bộ, ngành thực thi phương án phân cấp 86 thủ tục hành chính, nâng tổng số thủ tục hành chính được phân cấp từ năm 2022 đến nay là 153/699 thủ tục hành chính, đạt 21,9%.

Thủ tướng Chính phủ tại phiên họp của Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Cùng với đó, có 09 bộ, ngành đã thực thi phương án đơn giản hóa 147 thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư, đạt 49,26%. Đến nay, đã có 22/22 bộ, ngành đã xác định và công bố 1.372 thủ tục hành chính nội bộ; 63/63 địa phương công bố danh mục thủ tục hành chính nội bộ.

Việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết thủ tục hành chính, đến hết năm 2023, tỉ lệ số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại các bộ, ngành đạt 28,59% và tại các địa phương đạt 39,48%; tỉ lệ hồ sơ cấp kết quả bản điện tử có giá trị pháp lý để tái sử dụng tại các bộ, ngành đạt 28,6% và tại các địa phương đạt 45,3%. Năm 2023, tỉ lệ hồ sơ thủ tục hành chính giải quyết đúng hoặc sớm hạn tại bộ, ngành đạt 30,60%, tại địa phương đạt 90,75%.

Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước được thúc đẩy. Dự kiến kết quả sắp xếp, tổ chức lại đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý của bộ, ngành đến hết năm 2024 còn 895 đơn vị sự nghiệp công lập, giảm 140 đơn vị so với năm 2021; tự chủ các đơn vị sự nghiệp công lập đạt khoảng 63%.

Các địa phương đã tập trung triển khai việc rà soát, sắp xếp tổ chức hành chính bên trong, theo đó giảm 13 sở và tổ chức hành chính khác thuộc UBND tỉnh; giảm 2.572 tổ chức phòng và tương đương thuộc cơ quan chuyên môn.

Về quản lý và tinh giản biên chế, thực hiện các nghị định của Chính phủ, từ năm 2015 đến ngày 15/12/2023 cả nước tinh giản biên chế 84.140 người. Trong đó ở Trung ương là 5.740 người, địa phương là 78.400 người.

Công tác cải cách chế độ công vụ, cải cách tài chính công, xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng. Trong đó, số lượng văn bản điện tử gửi, nhận trên Trục liên thông văn bản quốc gia trong 11 tháng đầu năm 2023 khoảng 6,8 triệu văn bản…

8 kết quả nổi bật trong cải cách hành chính

Phát biểu kết luận phiên họp, điểm lại kết quả nổi bật trong công tác cải cách hành chính thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả luôn được Đảng, Nhà nước xác định là một trọng tâm, đột phá chiến lược trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Trong năm qua, với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của cả hệ thống chính trị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng với sự cố gắng, nỗ lực của các thành viên Ban Chỉ đạo, các cấp, ngành, địa phương, công tác cải cách hành chính đã có những chuyển biến tích cực, kết quả đạt được toàn diện.

Thủ tướng Chính phủ nêu 8 kết quả nổi bật. Trong đó, nhiều văn bản, cơ chế, chính sách quan trọng đã được ban hành, góp phần tháo gỡ các nút thắt và thúc đẩy mạnh mẽ tiến trình cải cách hành chính, như: Luật Căn cước, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản; một số chính sách đặc thù phát triển lĩnh vực, địa phương đã được thông qua như chính sách đặc thù phát triển TP.Hồ Chí Minh, thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông…

Các bộ, ngành đã cắt giảm, đơn giản hóa 628 quy định kinh doanh; 100% bộ, ngành, địa phương đã công bố danh mục thủ tục hành chính nội bộ; chất lượng giải quyết thủ tục có nhiều cải thiện; 100% bộ, ngành đã hoàn thành việc ban hành văn bản quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; 100% các địa phương đã hoàn thành việc rà soát, sắp xếp tổ chức bên trong các sở, ngành…

Toàn cảnh phiên họp - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đáng chú ý đã ban hành các quy định mới về kiểm định chất lượng đầu vào công chức; về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; phê duyệt Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài; bỏ thi thăng hạng viên chức…

Cải cách tài chính công được quan tâm, qua đó, thu ngân sách Nhà nước vượt khoảng 8,12% dự toán trong khi đã miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất gần 194.000 tỷ đồng; đồng thời, tăng thu, tiết kiệm chi, đã trích lập được khoảng 560.000 tỷ đồng, bảo đảm đủ nguồn để cải cách tiền lương trong 3 năm 2024-2026…

Thủ tướng ghi nhận, biểu dương những nỗ lực, cố gắng và đánh giá cao thành tích mà các thành viên Ban Chỉ đạo, các bộ, cơ quan, địa phương đã đạt được trong công tác cải cách hành chính năm 2023. Trong đó, một số nơi đã chủ động, đổi mới sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, có nhiều đột phá trong cải cách hành chính, có đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước.

Cải cách hành chính phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm

Chỉ rõ những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, cũng như bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện cải cách hành chính, về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, năm 2024 là năm tăng tốc, bứt phá, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025; trong bối cảnh thời cơ và thách thức đan xen, tình hình thực tiễn diễn biến khó lường, việc thực hiện tốt cải cách hành chính sẽ đóng vai trò quan trọng, thúc đẩy thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Nhấn mạnh, đầu tư cho cải cách hành chính là đầu tư cho phát triển; cải cách hành chính phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực, nguồn lực; cải cách hành chính để tạo khí thế mới, động lực mới, giá trị mới, thành công mới; Thủ tướng yêu cầu tổ chức cải cách hành chính cả trên 6 lĩnh vực.

Trong đó: Cải cách thể chế phải tập trung tháo gỡ vướng mắc về pháp lý cho sản xuất, kinh doanh. Cải cách thủ tục hành chính, phải tập trung cho đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền; giảm chi phí tuân thủ, chi phí đầu vào của người dân, doanh nghiệp. Cải cách tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước tập trung xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tinh giản biên chế nhưng phải cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức. Cải cách chế độ công vụ, tập trung tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; xây dựng văn hóa công sở, đạo đức, trách nhiệm của người thực thi công vụ.

Trong cải cách tài chính công tập trung tăng thu, giảm chi thường xuyên; cơ cấu lại theo hướng tăng chi cho đầu tư phát triển, giảm chi thường xuyên; chống tiêu cực tham nhũng trong thực hiện tài chính công. Trong xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số phải tập trung xây dựng, phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số, công dân số, xã hội số; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và thúc đẩy các hoạt động trên không gian mạng; tập trung thực hiện Đề án 06.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu từng thành viên Ban Chỉ đạo, các bộ, ngành, địa phương nêu cao quyết tâm tháo gỡ khó khăn; phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong chỉ đạo, điều hành, quán triệt tinh thần hành động quyết liệt đến toàn hệ thống cán bộ, công chức, viên chức. Khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính được giao tại các Nghị quyết số: 01/NQ-CP, 02/NQ-CP ngày 05/01/2024 của Chính phủ.

Các bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành và tổ chức thực hiện hiệu quả Kế hoạch cải cách hành chính năm 2024, xác định rõ trọng tâm, trọng điểm; chủ động ban hành theo thẩm quyền và triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách khuyến khích, khen thưởng, ưu tiên đề bạt, bổ nhiệm các công chức có năng lực nổi trội, đề xuất nhiều ý tưởng, sáng kiến cải cách hành chính.

Đặc biệt, các bộ, ngành phải ưu tiên nguồn lực cho công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật; nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật; tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân, doanh nghiệp; tiếp tục hoàn thiện đồng bộ khung khổ pháp lý thúc đẩy sự phát triển của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai, tập trung thực hiện, hoàn thành có chất lượng, đúng thời hạn các nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch cải cách thủ tục hành chính trọng tâm năm 2024 được phê duyệt tại Quyết định số 104/QĐ-TTg ngày 25/01/2024; chủ động nghiên cứu, rà soát, kiến nghị đưa ra khỏi danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện đối với những ngành nghề có thể áp dụng biện pháp quản lý khác hiệu quả hơn.

Cùng với đó, rà soát, kiến nghị bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, không khả thi, không rõ ràng, khó xác định, không phù hợp thực tiễn; bãi bỏ các loại chứng chỉ không cần thiết, thu gọn các loại chứng chỉ trùng lặp về nội dung; tiếp tục rà soát, cắt giảm danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu thuộc diện quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa có mức độ rủi ro thấp hoặc không có rủi ro.

Thủ tướng cũng chỉ đạo đẩy mạnh việc rà soát, ban hành các quy định để hoàn thành việc xây dựng vị trí việc làm cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống hành chính nhà nước hoàn thành trước ngày 31/3/2024; tiếp tục triển khai có hiệu quả Chiến lược quốc gia thu hút, trọng dụng nhân tài và các quy định về kiểm định chất lượng đầu vào công chức, quy định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm...

Bên cạnh đó, tiếp tục triển khai các giải pháp nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính, chất lượng thực thi công vụ và cải thiện chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp; kiên quyết xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm kỷ luật, kỷ cương hành chính, bảo đảm sự nghiêm minh trong thực thi pháp luật và củng cố niềm tin của nhân dân.

Đặc biệt, tiếp tục hoàn thiện, xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong gắn với tinh giản biên chế và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của từng cơ quan, đơn vị. Trong đó, hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã vào quý III năm 2024.

Các bộ, ngành, địa phương phải tiếp tục tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp và tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; tập trung phát triển hạ tầng số, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, tăng cường kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp.