Thứ trưởng Trần Quốc Khánh sẽ tham dự Hội nghị Bộ trưởng RCEP giữa kỳ lần thứ 8 tại Bắc Kinh

Đây là hội nghị Bộ trưởng RCEP giữa kỳ thứ hai được tổ chức trong năm 2019 sau khi Hội nghị Bộ trưởng RCEP giữa kỳ lần thứ 7 đã diễn ra ở Siêm Riệp vào tháng 3 năm 2019.

Trong bối cảnh thương mại tự do đã và đang phải đối mặt với nhiều thách thức kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, đặc biệt là kể từ khi Mỹ rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) năm 2017. Vì nhiều quốc gia hiện phải nỗ lực nhiều hơn để giải quyết các vấn đề kinh tế trong nước, RCEP cùng với sự phát triển của các FTA khác có thể thay đổi trong tương lai.

Hơn nữa, sự phát triển toàn cầu mất cân bằng có thể khiến các nước không đồng ý mở cửa thị trường vượt quá một mức độ nhất định ngay cả đối với sự phát triển lâu dài của hợp tác đa phương. Chẳng hạn, các quốc gia trong các giai đoạn phát triển khác nhau sẽ đồng ý mở cửa thị trường tới các phạm vi khác nhau để bảo vệ nền kinh tế trước tác động tiêu cực của thương mại mở và tự do.

Mặc dù áp lực bên ngoài đối với các nhà đàm phán RCEP đã giảm sau khi Mỹ rút khỏi TPP, các tranh chấp nội bộ đối với các quy tắc thương mại tự do đã tăng lên. Với làn sóng bảo hộ đang gia tăng bắt đầu ở Mỹ, các mục tiêu RCEP dường như đã thay đổi so với những gì đã có trong thời kỳ toàn cầu hóa kinh tế cao. Do đó, các quốc gia RCEP không dễ dàng đạt được ngay cả một thỏa thuận cơ bản về các vấn đề như tiếp cận thị trường phù hợp, mở theo lộ trình và danh mục chọn bỏ. Vì vậy, các nước RCEP có thể nhận ra rằng có nhiều khả năng đạt được thỏa thuận để bảo vệ thương mại đa phương hoàn toàn vì lý do kinh tế, thay vì đạt được các mục tiêu chính trị.

Các nước RCEP chia sẻ mục tiêu giảm các rào cản thương mại và mở rộng thị trường để phát triển kinh tế khu vực. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa thể đồng ý với một thỏa thuận thương mại do những trở ngại nhất định. Bên cạnh đó, không phải tất cả các quốc gia RCEP đều thể hiện rõ quyết tâm ký một hiệp định thương mại toàn diện và hiệu quả. Và nếu không có hiệp định rộng lớn, các quốc gia RCEP không thể tận dụng triệt để thị trường khu vực chiếm 45% dân số toàn cầu và 30% thương mại thế giới.

Sự phản đối mạnh mẽ chống lại chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ có thể là một cơ hội tốt để thúc đẩy các cuộc đàm phán RCEP nhằm đạt được một FTA toàn diện. Ví dụ, Nhật Bản là một đồng minh của Mỹ, đã từng tập trung vào TPP, muốn đóng một vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán RCEP, để tìm kiếm sự hợp tác đa phương và chống lại chủ nghĩa bảo hộ và đơn phương của Mỹ. Là một nền kinh tế phát triển, Nhật Bản có thể giúp thúc đẩy thương mại khu vực, đặc biệt nếu các quốc gia RCEP ban đầu tập trung vào hợp tác kinh tế để đối phó với chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ.

Với các lợi thế sức mạnh kinh tế, một RCEP toàn diện đang được đẩy mạnh đàm phán dựa trên sự bình đẳng và công bằng. Và khi hiệp định RCEP hoàn tất được đưa vào thực tế, đây sẽ là hiệp định dựa trên cơ sở chia sẻ lợi ích chung trong hợp tác đa phương.