Thu hợp lý, chi hiệu quả

Ảnh minh họa

Theo đó, 4 tháng đầu năm, thu ngân sách ước đạt 446,4 nghìn tỷ đồng còn tổng chi khoảng 410 nghìn tỷ đồng,ước đạt 26,9% dự toán, tăng 4,6%, trong đó chi thường xuyên đạt 32,1%, tăng 5,4% so với cùng kỳ nhưng chi đầu tư phát triển mới đạt 16,3% dự toán, giảm 5,2% so với cùng kỳ năm trước. Báo cáo đánh giá, "vấn đề đáng lo ngại, cần có giải pháp khắc phục trong thời gian tới".

Từ số liệu thu - chi ngân sách này, các chuyên gia tính toán, nếu so chi thường xuyên (chi cho lương, cho hoạt động của bộ máy nhà nước) với tổng số thu thì chi thường xuyên chiếm tới 66.

Nhiều nguyên nhân được chỉ ra, nhưng "nặng nề" nhất vẫn là kỷ cương, kỷ luật tài chính - ngân sách chưa nghiêm, kể cả ở Trung ương và địa phương, cả các cơ quan nhà nước lẫn doanh nghiệp với hàng loạt biểu hiện, như: Chi sai quy định, vượt tiêu chuẩn định mức; dự toán nhiều công trình đội vốn cao; giải ngân vốn vay ngoài nước vượt kế hoạch; nợ đọng xây dựng cơ bản còn lớn; chuyển nguồn lớn, thất thoát, lãng phí vẫn còn xảy ra ở một số đơn vị… Đặc biệt, một bộ phận cơ quan, đơn vị, cá nhân chưa có ý thức chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng ngân sách hoặc cố tình lợi dụng để tham nhũng, chiếm đoạt tiền, tài sản của nhà nước.

Trên thực tế, không phải đến bây giờ, áp lực tăng chi ngân sách, tăng bội chi mới được quan tâm, mà với mục tiêu đến năm 2020, giảm bội chi dưới 4% GDP, cả giai đoạn 2016-2020 không quá 3,9% GDP và tiệm cận mục tiêu cân bằng, thậm chí thặng dư ngân sách để tạo dư địa trong điều hành chính sách tài khóa, Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp, từ điều hành chặt chẽ, tích cực giảm bội chi NSNN… đến tăng nguồn thu - một trong những cơ sở của việc đề xuất tăng thuế và bổ sung danh mục đánh thuế vừa qua.

Thẳng thắn mà nói, trong khi thu khó khăn, chi còn lãng phí mà lại tính đến chuyện tăng thuế, tăng danh mục đánh thuế thì chưa thuyết phục. Rõ ràng hơn, người dân không phản ứng trước việc nộp thuế, mà chỉ phản ứng nếu thuế thu không hợp lý, không công bằng và đồng thuế thu về không được sử dụng đúng mục đích mà thôi.