Thu hồi sản phẩm khuyết tật, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Đây là đề xuất tại Dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến góp ý của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp và người dân.

Theo Dự thảo, sản phẩm có khuyết tật bao gồm: Sản phẩm có khuyết tật nhóm A là sản phẩm có khả năng gây thiệt hại cho sức khỏe, tính mạng của người tiêu dùng; Sản phẩm có khuyết tật nhóm B là sản phẩm có khả năng gây thiệt hại cho tài sản của người tiêu dùng. Khi phát hiện sản phẩm có khuyết tật, tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hàng hoá tự mình hoặc theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các cơ quan quản lý nhà nước trong các ngành, lĩnh vực liên quan có trách nhiệm: Kịp thời tiến hành mọi biện pháp cần thiết để ngừng việc cung cấp sản phẩm có khuyết tật trên thị trường.

Đồng thời, thông báo công khai về sản phẩm có khuyết tật và việc thu hồi sản phẩm đó ít nhất 05 số liên tiếp trên báo ngày hoặc 05 ngày liên tiếp trên đài phát thanh, truyền hình tại địa phương mà hàng hoá đó được lưu thông với các nội dung: Mô tả sản phẩm phải thu hồi; lý do thu hồi sản phẩm và cảnh báo nguy cơ thiệt hại do khuyết tật của sản phẩm gây ra; thời gian, địa điểm, phương thức thu hồi sản phẩm; thời gian, phương thức khắc phục khuyết tật của sản phẩm; các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong quá trình thu hồi sản phẩm.

Bên cạnh đó, cần báo cáo cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các cơ quan quản lý nhà nước trong các ngành, lĩnh vực liên quan trước khi thực hiện việc thu hồi; thực hiện việc thu hồi đúng nội dung đã báo cáo, thông báo và chịu các chi phí phát sinh trong quá trình thu hồi.

Khi phát hiện sản phẩm có khuyết tật, tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hàng hoá có trách nhiệm kịp thời tiến hành mọi biện pháp cần thiết để ngừng việc cung cấp sản phẩm có khuyết tật trên thị trường

Cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các cơ quan quản lý nhà nước trong các ngành, lĩnh vực liên quan cấp tỉnh nơi thực hiện thu hồi sản phẩm có khuyết tật có trách nhiệm giám sát việc thực hiện để bảo đảm việc thu hồi được thực hiện đúng nội dung đã thông báo, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng và phù hợp với quy định của pháp luật; trường hợp việc thu hồi sản phẩm có khuyết tật được tiến hành trên địa bàn từ hai tỉnh trở lên thì cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các cơ quan quản lý nhà nước trong các ngành, lĩnh vực liên quan ở trung ương có trách nhiệm giám sát.

Đối với vấn đề trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sản phẩm có khuyết tật gây ra, Dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) cũng nêu rõ: Tổ chức, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp sản phẩm có khuyết tật do mình cung cấp gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng, kể cả khi tổ chức, cá nhân đó không biết hoặc không có lỗi trong việc phát sinh khuyết tật, lỗi, trừ trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh chứng minh được khuyết tật của sản phẩm không thể phát hiện được với trình độ khoa học, kỹ thuật tại thời điểm tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp cho người tiêu dùng.

Theo Dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự. Trường hợp không xác định được tổ chức, cá nhân nhập khẩu sản phẩm; hay tổ chức, cá nhân gắn tên thương mại lên sản phẩm hoặc sử dụng nhãn hiệu, chỉ dẫn thương mại cho phép nhận biết đó là tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu sản phẩm thì tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc trực tiếp cung cấp sản phẩm có khuyết tật có trách nhiệm bồi thường cho người tiêu dùng.

Luật sư Nguyễn Minh Hùng (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, tại Việt Nam và trên thế giới, sản phẩm khuyết tật phát sinh từ quá trình sản xuất, chế biến, vận chuyển và lưu trữ là loại khuyết tật dễ xảy ra. Các dạng khuyết tật này có thể diễn ra đối với mọi loại hàng hóa, từ hàng tiêu dùng cho đến những hàng hóa xa xỉ phẩm như ô tô, điện thoại, xe máy... Nhiều khuyết tật ảnh hưởng trực tiếp tới việc sử dụng hàng hóa của người tiêu dùng như các lỗi kỹ thuật liên quan đến phanh, dầu động cơ của xe máy, ô tô,… Một số khuyết tật có thể không trực tiếp ảnh hưởng tới tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng nhưng có thể gây ra những tâm lý lo ngại cho người tiêu dùng.

“Theo luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Nghị định 99/2011 của Chính phủ, khi người tiêu dùng mua trúng sản phẩm hàng hóa có “khuyết tật”, thì người tiêu dùng sẽ được đảm bảo quyền lợi của mình bằng việc buộc nhà sản xuất thu hồi sản phẩm bị lỗi; đổi hàng hóa hoặc trả lại tiền và nhận lại hàng hóa cho người tiêu dùng trong trường hợp hàng hóa do nhà cung cấp không đảm bảo chất lượng; nếu có yêu cầu bồi thường thiệt hại, việc bồi thường sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự” - Luật sư Nguyễn Minh Hùng nói.

Dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) đang được Bộ Công Thương đăng tải để lấy ý kiến hoàn thiện tại đây.