Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lý giải việc gói hỗ trợ lãi suất 2% giải ngân thấp

Chiều 25/5, tại Nhà Quốc hội, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Báo cáo của Đoàn giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”.

Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng

Đánh giá cao kết quả giám sát của Đoàn giám sát về việc thực hiện Nghị quyết 43, được phản ánh qua một báo cáo thể hiện công phu, toàn diện, bà Nguyễn Thị Hồng - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu về kết quả giám sát của Đoàn giám sát, đặc biệt trong việc xây dựng và triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%.

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, bối cảnh thực hiện Nghị quyết 43 diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước rất phức tạp, rất khó lường và chưa từng có tiền lệ. Chưa kể đến ngay sau khi Nghị quyết 43 ra đời thì cuộc chiến giữa Nga - Ukraine chính sách tiền tệ thắt chặt của các nước nhanh và mạnh cũng như những vấn đề khó khăn của thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, sự cố của Ngân hàng SCB...

Là thành viên Chính phủ, bà Hồng chia sẻ, đã chứng kiến sự quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ và các thành viên rất quyết liệt để cố gắng thực hiện các chương trình để hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế.

“Thực tế là chưa có một chương trình nào Ngân hàng Nhà nước dành nhiều thời gian và công sức để tổ chức triển khai như vậy, Thủ tướng cũng như Phó Thủ tướng cũng rất sát sao và trực tiếp chỉ đạo tại các hội nghị” - bà Hồng nói.

Ngân hàng Nhà nước cũng tổ chức nhiều hội nghị và yêu cầu là chi nhánh tỉnh, thành phố thì cũng triển khai đến tất cả các địa phương và các bộ, các ngành cũng tham gia rất chặt chẽ trong quá trình xây dựng Nghị định cũng như tham gia các tổ khảo sát thực tiễn ở các địa phương nhưng tại sao kết quả của chương trình này lại thấp?

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nêu, chúng tôi cũng xác định ngay từ đầu chương trình này là một trong những chương trình trong Nghị quyết 43, ngay từ đầu thì chính sách này đã xác định chỉ là một chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp có khả năng phục hồi, tức là có khả năng trả nợ vay, chứ đây không phải là một chính sách để giải quyết cho tất cả các doanh nghiệp trong nền kinh tế còn khó khăn, kể cả những doanh nghiệp không đủ điều kiện vay vốn.

Bởi vì vốn cho vay của chương trình này là vốn do các tổ chức tín dụng huy động được của người dân, chỉ có phần hỗ trợ lãi suất 2% thì nguồn từ ngân sách nhà nước. Cho nên, các tổ chức tín dụng vẫn phải thực hiện việc cho vay theo các quy định của pháp luật hiện hành và phải đảm bảo được khả năng thu hồi được nợ.

Bởi vậy, giải ngân nhiều hay ít phụ thuộc rất lớn vào quyết định của doanh nghiệp cũng như của các tổ chức tín dụng. Trong báo cáo của Chính phủ gửi Quốc hội đã đầy đủ, chi tiết rất nhiều những khó khăn, hạn chế.

Tuy nhiên, bà Hồng chú ý đến một số nhận định trong Báo cáo Đoàn giám sát có đánh giá thêm một số nguyên nhân như công tác truyền thông chưa sâu rộng đến từng khách hàng đủ điều kiện để hỗ trợ lãi suất. Báo cáo có trích dẫn kết quả khảo sát doanh nghiệp của VCCI cho thấy, chỉ có 29,5% doanh nghiệp biết tới chính sách này.

Vẫn theo Thống đốc Ngân hàng nhà nước, trong bối cảnh phức tạp, chưa từng có tiền lệ thì các chính sách có thể chưa sát với thực tiễn là điều dễ hiểu, nhưng quan trọng là qua đây chúng ta rút ra được bài học kinh nghiệm về cách thức hỗ trợ có doanh nghiệp và người dân.

“Chính sách không phải vì được hỗ trợ lãi suất 2% mà doanh nghiệp mới đi vay, mà quyết định của doanh nghiệp vay để làm gì và có khả năng trả nợ nay không” - Thống đốc Ngân hàng nhà nước nhấn mạnh.