Thỏa thuận Brexit và lo ngại ảnh hưởng đến hiệp định thương mại Mỹ - Anh

Tổng thống Trump đã gọi thỏa thuận Brexit là “một thỏa thuận lớn cho EU” và kêu gọi Thủ tướng Anh mở lại các cuộc đàm phán với Brussels để đạt được nhiều thứ hơn so với những gì đã tuyên bố ngày 25/11. Đồng bảng Anh đã giảm 0,4% so với đồng đô la Mỹ. Ông Trump cho rằng, bộ văn kiện 585 trang của thỏa thuận Brexit có thể sẽ đặt Anh vào tình thế hạn chế và khó khăn nếu muốn đạt được một hiệp định thương mại với Mỹ.

Những bình luận đầu tiên của Tổng thống Trump về thỏa thuận Brexit đưa ra trong bối cảnh nước Anh đang đối mặt với quyết định nội bộ quan trọng. Các điều khoản của Brexit có thể tạo ra sự tranh cãi trong Nghị viện Anh tại cuộc họp ngày 11/12 tới để bỏ phiếu phê chuẩn thỏa thuận này. Ngày 27/11, Bộ trưởng Nội vụ Anh David Lidington đã cho biết bất kỳ thỏa thuận thương mại nào với Mỹ “luôn luôn là một thách thức” và tìm cách giảm bớt các lo ngại của Tổng thống Mỹ. Hơn nữa, đối với nước Anh, Mỹ “là một nhà đàm phán thương mại chặt chẽ”.

Các phản đối của Tổng thống Mỹ đối với thỏa thuận Brexit nhằm vào thực tế rằng theo các điều khoản được đàm phán, Anh sẽ vẫn ở lại liên minh hải quan với EU trong thời gian chuyển tiếp 21 tháng đồng thời Anh đàm phán một thỏa thuận thương mại đầy đủ hơn với EU. Điều đó có thể được kéo dài vĩnh viễn và sẽ vẫn được duy trì nếu Anh thất bại trong việc đạt được một thỏa thuận dài hạn hơn với EU. Thủ tướng Anh cho biết mục tiêu là một thỏa thuận thương mại mới với EU sẽ cho phép Anh thực hiện các hiệp định thương mại với các nước khác trên thế giới. Kế hoạch này vẫn còn sơ sài và các chi tiết chưa được đàm phán.

Ngay sau bình luận của Tổng thống Donald Trump, người phát ngôn của Thủ tướng Anh ngày 26/11 đã cho biết Anh vẫn cam kết đạt được hiệp định thương mại với Washington. Thỏa thuận được đàm phán với EU “rất rõ ràng” trong việc cho phép Anh có “một chính sách thương mại độc lập để Anh có thể ký các hiệp định thương mại với các nước trên thế giới- bao gồm cả Mỹ”. Nhưng nếu Anh vẫn ở trong liên minh hải quan của EU, nước này không thể thực hiện các hiệp định thương mại với các nước khác như Mỹ bởi vì thuế quan và tiêu chuẩn của EU vẫn sẽ áp dụng với hàng hóa nhập khẩu của quốc gia này. Kết quả là thỏa thuận sẽ làm chậm trễ khả năng đàm phán một hiệp định thương mại song phương giữa Anh và Mỹ.

Quyết định vẫn ở lại liên minh hải quan với EU trong giai đoạn chuyển tiếp là do cả Thủ tướng Anh và EU đã thống nhất đây là con đường tốt nhất để tranh việc kiểm tra biên giới mới đối với hàng hóa di chuyển qua biên giới đất liền giữa Anh và Ailen. Việc đưa kiểm tra tại biên giới Ailen- với tất cả cơ sở hạ tầng mới cần thiết- là điều mà Thủ tướng Anh và các nhà lãnh đạo EU đã quyết định sẽ tránh vì lo sợ sẽ gây nguy hiểm cho thỏa thuận hòa bình trên đảo Ailen. Những người ủng hộ Brexit tin rằng chi phí của việc ở lại liên minh hải quan sẽ cao hơn mà không kể đến các quy tắc và quy định khác, do đó, với họ, việc này trở nên tồi tệ hơn so với việc ở lại trong EU như một thành viên đầy đủ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhiều lần chỉ trích EU về thâm hụt thương mại của Mỹ với khối này, mà ông lập luận rằng đó là kết quả của thực tiễn thương mại không công bằng ở Châu Âu. Vì vậy, những lo ngại của ông Trump về Brexit ngày 26/11 không phải là lần đầu tiên. Trong chuyến thăm Anh hồi tháng 7, ông Trump đã bày tỏ nghi ngờ về chiến lược Brexit tổng thể của Thủ tướng Anh, và cho rằng nếu Anh tiếp tục duy trì quan hệ thương mại và kinh tế chặt chẽ với EU thì sẽ gây tổn hại đến hiệp định thương mại Mỹ - Anh. Cả Anh và Mỹ đều đã tìm cách cải thiện mối quan hệ song phương và nhấn mạnh rằng hai bên sẽ tiếp tục đặt nền tảng cho một Hiệp định xuyên Đại Tây Dương. Ngay tháng 10 vừa qua, Tổng thống Trump đã thông báo tới Quốc hội rằng Mỹ có kế hoạch bắt đầu đàm phán với Anh trong năm 2019.