Thị trường xe điện toàn cầu trong bối cảnh suy thoái kinh tế

Đối mặt với thách thức

Tập đoàn Contemporary Amperex Technology (CATL) của Trung Quốc, nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới mới đây ước tính tăng trưởng lợi nhuận năm 2023 giảm mạnh so với năm trước, do nhu cầu chậm lại và cạnh tranh gay gắt.

CATL đang đối mặt với thách thức do sự cạnh tranh từ các đối thủ nhỏ hơn và nhu cầu tại Trung Quốc, thị trường xe điện lớn nhất, giảm tốc.

Nhà sản xuất pin xe điện lớn thứ hai Trung Quốc BYD cũng ước tính lợi nhuận ròng năm 2023 của hãng tăng với tốc độ chậm hơn nhiều so với năm 2022.

Trong bối cảnh các nhà sản xuất ôtô và nhà cung cấp đang đặt cược lớn vào nhu cầu về xe điện (EV) trong tương lai, tình trạng giảm tốc của kinh tế toàn cầu trong ngắn hạn đang gây ra những tổn thất, với các vụ phá sản, hủy phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) và cắt giảm sản xuất.

Giám đốc điều hành General Motors (GM) bà Mary Barra cho biết, tốc độ tăng trưởng của xe điện đã chậm lại và tạo ra một số vấn đề thiếu chắc chắn. GM trước đây đã cắt giảm mục tiêu sản xuất xe điện do nhu cầu chậm lại.

Nhu cầu xe điện ở châu Âu đã suy yếu và các nhà sản xuất ô tô trong khu vực phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các đối thủ Trung Quốc

“Đó là sự thật, tốc độ tăng trưởng của xe điện đã chậm lại, điều này tạo ra một số điều không chắc chắn. Chúng tôi sẽ sản xuất theo nhu cầu”, bà Barra nói.

Tuy nhiên, bà Barra cho rằng, GM được “khuyến khích” bởi dự báo của ngành rằng doanh số bán xe điện tại Mỹ được dự báo sẽ tăng ít nhất 10% trong năm nay từ mức khoảng 7% vào năm 2023.

Ford trước đây cũng cắt giảm sản xuất xe điện do tốc độ tăng trưởng chậm hơn dự kiến.

Trong khi đó, Giám đốc điều hành Tesla, Elon Musk, nhấn mạnh những khó khăn trong ngắn hạn, đồng thời cảnh báo về sự sụt giảm mạnh về tốc độ tăng trưởng doanh số bán hàng trong năm nay.

Hồi đầu năm 2024, Renault đã từ bỏ kế hoạch niêm yết doanh nghiệp xe điện Ampere vì điều kiện thị trường chứng khoán trì trệ. Công ty cho biết, đợt IPO có thể trị giá lên tới 10 tỷ euro.

Trong khi, Tập đoàn Volkswagen đang đẩy lùi kế hoạch tìm kiếm các nhà đầu tư bên ngoài cho đơn vị pin PowerCo, khi triển vọng kinh doanh mờ nhạt trong bối cảnh thị trường xe điện đang hạ nhiệt.

Nhà phân tích Adam Jonas của Morgan Stanley nhận định: “Động lực phát triển xe điện toàn cầu đang chững lại. Thị trường đang dư cung so với nhu cầu”.

Theo Hiệp hội ô tô Đức (VDA), tại Đức, doanh số bán xe điện giảm 16% trong năm ngoái và dự báo sẽ giảm thêm 9% vào năm 2024, bao gồm cả mức giảm 14% đối với xe điện chạy pin thuần túy. Đây là lần đầu tiên doanh số xe điện suy giảm ở nền kinh tế lớn nhất châu Âu kể từ năm 2016.

“Trợ cấp xe điện bị cắt giảm, đồng thời, nền kinh tế Đức đang gặp khó khăn. Xu hướng mua xe điện của người tiêu dùng Đức không rõ rệt”, nhà kinh tế trưởng Manuel Kallweit của VDA cho hay.

Kỳ vọng tăng trưởng

Bất chấp tình hình kinh tế vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thị trường ô tô điện toàn cầu được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh mẽ và đạt cột mốc 17,5 triệu xe điện bán ra trong năm 2024.

Theo báo cáo mới nhất được Công ty nghiên cứu thị trường Canalys công bố, trong năm 2023 doanh số bán ô tô điện toàn cầu đạt 13,7 triệu chiếc, tăng khoảng 29% so với năm 2022. Trung Quốc vẫn là thị trường xe điện lớn nhất thế giới với doanh số đạt 7,6 triệu chiếc, chiếm khoảng 55,5% thị trường toàn cầu. Trong khi đó, lượng tiêu thụ xe điện ở châu Âu đạt 3,2 triệu chiếc, Bắc Mỹ khoảng 1,8 triệu chiếc.

Theo Canalys, các nhà sản xuất ô tô đang đẩy nhanh nỗ lực nội địa hóa để thúc đẩy nhu cầu của người tiêu dùng bằng cách tung ra các mẫu xe điện phù hợp với từng khu vực, thị trường. Bên cạnh đó, nhiều hãng xe cũng đang cố gắng nâng cao trải nghiệm của người dùng xe điện bằng cách phát triển cơ sở hạ tầng trạm sạc và hệ sinh thái dịch vụ thông minh để hỗ trợ người dùng.

Ngoài ra, với việc Chính phủ ưu tiên phát triển kinh tế bền vững và đẩy mạnh sử dụng ô tô năng lượng mới, Canalys dự báo doanh số bán ô tô du lịch ở Trung Quốc sẽ tăng 1%, lên 22,7 triệu chiếc vào năm 2024. Trong đó, xe điện dự kiến sẽ đạt khoảng 9,1 triệu chiếc, chiếm 40% tổng doanh số.

Thị trường xe điện Bắc Mỹ cũng được dự báo sẽ tăng trưởng 26,8% lên 2,2 triệu chiếc trong năm nay. Tuy nhiên, Canalys dự báo thị trường ô tô du lịch tại châu Âu vào năm 2024 sẽ duy trì mức tăng trưởng từ 2-3%, trong đó xe điện chiếm 24,2% thị phần, đạt mức khoảng 3,9 triệu chiếc.

“Trong năm 2024, các sản phẩm xe điện sẽ mở rộng, trong đó có cả các phương tiện cỡ nhỏ, SUV và xe tải hạng nhẹ, từ đó mở rộng lượng khách hàng mục tiêu. Điều này được hỗ trợ khi có thêm nhiều hãng gia nhập vào Tiêu chuẩn Sạc Bắc Mỹ (NACS) của Tesla, giải quyết một số trở ngại về doanh số bán EV”, ông Jason Low, chuyên gia phân tích tại Canalys nhận định.