Thị trường trong nước: “Trận địa” quan trọng của du lịch Việt Nam

Chiều ngày 15/4, tại Ninh Bình đã diễn ra Diễn đàn Du lịch nội địa toàn quốc 2021 với chủ đề “Du lịch nội địa- Động lực khôi phục du lịch Việt Nam trong bối cảnh mới” với sự tham gia của 600 doanh nghiệp du lịch trong cả nước. Đây là sự kiện khẳng định quyết tâm cao của ngành du lịch trong khôi phục du lịch, trước mắt là du lịch nội địa. Đồng thời, đưa du lịch nội địa phát triển ngang hàng với du lịch inbound (thị trường khách quốc tế) và outbound (thị trường khách du lịch đi nước ngoài).

Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Văn Hùng đề nghị ngành du lịch cần xoay trục phát triển thị trường nội địa trong bối cảnh đại dịch Covid-19

Báo cáo tại Diễn đàn, Viện Nghiên cứu và phát triển du lịch Việt Nam - cho biết, du lịch nội địa có vị trí, vai trò rất lớn đối với phát triển du lịch Việt Nam thời gian qua. Giai đoạn 2011 - 2019, khách nội địa tăng trưởng tích cực, đóng góp quan trọng vào tổng thu của ngành du lịch. Nếu như năm 2011 khách nội địa mới chỉ đạt 30 triệu lượt thì đến năm 2019 con số này đã tăng lên 85 triệu lượt (gấp hơn 2,8 lần), tốc độ tăng trưởng bình quân đạt khoảng 15%/năm. Mốc tăng trưởng mạnh nhất của khách nội địa là năm 2015, với 57 triệu lượt khách, tăng 50% so với năm 2014 và tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong các năm tiếp theo.

Với sự tăng trưởng cao về lượng (số lượt khách), mức chi tiêu, thời gian chuyến đi và lưu trú, khách nội địa ngày càng có đóng góp tích cực vào tổng thu của ngành du lịch. Năm 2015, khách nội địa mới chỉ đóng góp 158.000 tỷ đồng vào tổng thu toàn ngành, đến năm 2019 tăng lên 334.000 tỷ đồng (tương đương 14,5 tỷ USD), tăng 2,1 lần, tăng trưởng bình quân đạt khoảng 20,5%/năm.

Đặc biệt, “Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030” đã tiếp tục nhất quán khẳng định vị trí, vai trò của du lịch nội địa trong quan điểm, mục tiêu và định hướng, giải pháp. Với quan điểm: “Phát triển đồng thời du lịch quốc tế và du lịch nội địa; đẩy mạnh xuất khẩu tại chỗ thông qua du lịch; tăng cường liên kết nhằm phát huy lợi thế tài nguyên tự nhiên và văn hóa; phát triển đa dạng sản phẩm du lịch, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh của du lịch Việt Nam”.

Theo Hiệp hội Du lịch Việt Nam, trước sự tàn phá của đại dịch Covid-19, tại Việt Nam, du lịch và hàng không là hai ngành bị thiệt hại nặng nề nhất. Du lịch, một ngành đang tăng trưởng liên tục 4 năm ở mức 2 con số, đóng góp trực tiếp gần 10% GDP, đóng góp lan tỏa trên 18% GDP, lại bị suy thoái nghiêm trọng. Hàng chục nghìn doanh nghiệp bị phá sản hoặc ngừng kinh doanh, hàng triệu lao động phải nghỉ việc toàn bộ hay từng phần.

Hiện tại, Việt Nam chưa thể mở cửa đón khách quốc tế, do đó, ngành du lịch phải xác định “sống chung với dịch bệnh”, thích ứng với “trạng thái bình thường mới”. Trong bối cảnh đó, du lịch nội địa có vai trò quan trọng, là đòn bẩy để phục hồi và phát triển du lịch, là hướng tích cực để duy trì hoạt động của ngành. Tuy nhiên, ông Vũ Thế Bình – Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam - cho rằng, do chưa được xem là nhánh chủ lực nên du lịch nội địa chưa thực sự được quan tâm. Nhu cầu, sở thích, xu thế của khách du lịch nội địa, sản phẩm ưa thích của người Việt, dịch vụ phục vụ nhu cầu người Việt,...đều chưa được định hình một cách rõ ràng.

Đông đảo đại diện địa phương, doanh nghiệp tham gia tìm giải pháp để du lịch nội địa phục hồi và phát triển

Phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Văn Hùng – nhấn mạnh, thời gian qua, ngành du lịch luôn lấy con số thị trường quốc tế làm thước đo thành công và hiệu quả, cũng như luôn đánh giá cao một du khách khách quốc tế dựa trên chi tiêu so với du khách trong nước. Chính vì quan niệm này mà ngành du lịch đã bỏ lỡ một “trận địa” quan trọng. Và đến thời điểm khi Covid-19 gây ra một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng ngành du lịch mới giật mình nhìn lại và nhận thấy cả sản xuất, kinh doanh đến quản trị, quản lý ngành du lịch chưa thực sự đi bằng hai chân.

“Vì vậy, đây là thời điểm để chúng ta nhìn nhận lại, tìm cách tiếp cận mới để phát triển thị trường nội địa. Bộ VHTT&DL cũng đã có nhiều thông điệp, nhiều khuyến cáo và mong các doanh nghiệp chủ động phương án, xoay trục từ thị trường khách quốc tế sang thị trường nội địa. Chúng ta xác định du lịch nội địa sẽ là động lực, là cứu cánh để làm "nóng lại" thị trường du lịch và bù đắp sự thiếu hụt về doanh thu, doanh số, lợi nhuận và quan trọng hơn là phải hiểu sâu sắc hơn về một thị trường tiềm năng hơn 100 triệu dân trong nước”- ông Hùng khuyến nghị.

Ngoài khát vọng xây dựng ngành du lịch vững mạnh, lãnh đạo Bộ VHTT&DL nêu rõ, giải pháp đầu tiên để phát triển du lịch nội địa là các doanh nghiệp du lịch đặc biệt là lữ hành cần sớm cơ cấu lại, có giải pháp để quản lý về nhân lực, nguồn lực; thứ hai là nghiên cứu lại thị trường nội địa, cơ cấu lại thị trường khách để điều tiết thị trường, xây dựng sản phẩm đúng với nhu cầu và chiến lược phảiđược tính toán lâu dài cho vấn đề phát triển thị trường du lịch nội địa; liên kết du lịch phải dựa trên những sản phẩm du lịch có tính đặc biệt, đặc trưng, có tính thu hút cao và tăng cường công tác quảng bá, xúc tiến, xây dựng thương hiệu, sản phẩm; kết nối các giá trị và lan tỏa những giá trị của sản phẩm để khơi lên nhu cầu du lịch của du khách; gắn du lịch, sản phẩm du lịch với yếu văn hóa.

Từ góc độ nghiên cứu, ông Nguyễn Anh Tuấn – Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển du lịch Việt Nam - cho rằng, đại dịch COVID-19 bùng phát mặc dù đã gây thiệt hại rất lớn cho ngành du lịch. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để ngành du lịch nhìn nhận, đánh giá lại quá trình phát triển của mình, đặc biệt là đối với vấn đề phát triển du lịch nội địa.

Theo đó, để tiếp tục thúc đẩy phát triển du lịch nội địa, Viện Nghiên cứu và Phát triển du lịch Việt Nam đưa ra một số giải pháp, đó là: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo Tổng cục Du lịch yêu cầu các Vụ chức năng xây dựng cơ chế, chính sách riêng biệt và cụ thể đối với thị trường khách nội địa; Khuyến khích phát triển sản phẩm du lịch mới, đặc biệt tại những khu vực còn khó khăn nhưng có tiềm năng du lịch; Nâng cao năng lực tổ chức quản lý điểm đến, tuyên truyền và hỗ trợ cộng đồng nhằm đảm bảo lợi ích công bằng cho cộng đồng địa phương trong việc cung ứng các dịch vụ an toàn; Cần thiết lập, kết nối mạng lưới trong thúc đẩy du lịch nội địa; Đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường, xác định các phân khúc thị trường theo vùng, miền, theo độ tuổi, đặc điểm nhân khẩu, theo nghề nghiệp, thu nhập bình quân,... để có cơ sở trong phát triển sản phẩm và xúc tiến quảng bá phù hợp.