Thị trường ngoại hối lo nguồn cung kém thuận lợi

Chủ động kiểm soát thị trường ngoại hối

Trong Báo cáo Kinh tế vĩ mô Việt Nam quý I/2017 vừa được công bố, Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) thuộc Trường đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội đã đánh giá rằng NHNN đang giữ thế chủ động trong kiểm soát thị trường ngoại hối.

Dựa trên những diễn biến thị trường, Báo cáo của VEPR đã phân tích: Trong quý I/2017, tỷ giá diễn biến tương đối sát so với biến động trên thị trường thế giới. Cả tỷ giá bình quân liên ngân hàng, tỷ giá giao ngay tại các ngân hàng thương mại và tỷ giá tự do đều biến động trong hai tháng đầu năm, trước khi ổn định trở lại vào nửa cuối tháng ba. Những tác động của các sự kiện chính trị, kinh tế thế giới đã ít nhiều gây ảnh hưởng tới tỷ giá trong nước. Biên độ dao động của tỷ giá bình quân liên ngân hàng và tỷ giá bán ra tại Vietcombank ở mức ±0,6%.

Theo nhận định của VEPR, việc NHNN áp dụng cơ chế xác định tỷ giá mới, dựa trên 8 đồng tiền tham chiếu, khiến tỷ giá trung tâm không quá phụ thuộc vào diễn biến đồng USD, dẫn tới xu hướng biến động ngược chiều giữa tỷ giá trung tâm và tỷ giá trên thị trường. Cụ thể, trong quý I, tỷ giá tham chiếu duy trì xu hướng tăng từ năm 2016 nhưng chỉ dao động với biên độ ±0,3%. Kết thúc quý I, tỷ giá trung tâm do NHNN công bố ở mức 22.154 VND/USD, tăng 0,53% so với thời điểm cuối quý IV/2016. TS Nguyễn Đức Thành - Giám đốc VEPR - bày tỏ, thực tế trên cho thấy NHNN đang giữ thế chủ động trong việc kiểm soát thị trường ngoại hối, đạt được mục tiêu ổn định tỷ giá trong nửa cuối tháng ba.

Trước đó, trong báo cáo Tình hình Kinh tế quý I và dự báo cả năm 2017 của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia (NFSC) cũng chỉ ra rằng, tỷ giá VND/USD tại các ngân hàng thương mại (NHTM) có xu hướng giảm trong tháng 1/2017, nhưng sau đó có nhiều biến động khi liên tiếp tăng cao từ nửa đầu tháng 2 cho tới nay và luôn tiệm cận sát với mức trần NHNN công bố (tính đến 20/3/2017, tỷ giá NHTM quanh mức 22.820 đồng/USD, tăng khoảng 0,13% so với đầu năm). Tỷ giá thị trường tự do trong nửa đầu tháng 2 cũng có mức tăng đột biến, có những thời điểm đã lên trên mức 23.000 VND/USD nhưng ngay sau đó đã hạ nhiệt và hiện bám khá sát với tỷ giá của các NHTM. Trong khi đó, tỷ giá trung tâm tính đến 20/3/2017 đã điều chỉnh 0,47%. “Trong quý I/2017 nguyên nhân chính biến động của tỷ giá chủ yếu do nhập khẩu tăng mạnh. Tính chung 3 tháng năm 2017, nhập siêu ước khoảng 1,9 tỷ USD, bằng khoảng 4,4% kim ngạch xuất khẩu; Cán cân vốn có thể chịu tác động khi vốn ODA bị hạn chế kể từ tháng 7/2017” - NFSC nhấn mạnh.

Vẫn còn nhiều áp lực

Sang nửa đầu tháng 4, tỷ giá cũng khá lặng sóng với ghi nhận trong ngày 13/4 NHNN niêm yết tỷ giá trung tâm của VND so với USD ở mức 22.320 đồng, giảm nhẹ 1 đồng so với phiên trước đó. Các NHTM giữ yên mức giao dịch phổ biến trong khoảng 22.700-22.710 đồng/USD (bán ra) và từ 22.600 đồng/USD đến 22.640 đồng/USD (mua vào). Mức giá công bố này giảm nhẹ so với phiên trước nhưng vẫn ở mức cao so với cuối năm ngoái. Tính ra, tỉ giá USD/VND đã tăng khoảng 0,7% so với hồi cuối năm ngoái.

Mặc dù vẫn giữ được tỷ giá ở mức ổn định, kiểm soát được thị trường nhưng những áp lực của thị trường thế giới đang là thách thức cho điều hành tỷ giá trong nước những tháng tới. Cụ thể như việc lãi suất gửi USD ở mức 0% được đánh giá là không thu hút được nguồn lực ngoại tệ trong dân, dễ gây lách luật trong thu hút gửi ngoại tệ ở các NHTM; hay việc tăng lãi suất của Fed ít nhiều làm ảnh hưởng tới dòng vốn đầu tư nước ngoài và thị trường ngoại hối trong nước.

Theo nhận định của NFSC, trong năm 2017, việc Fed tăng lãi suất chưa gây áp lực đối với tỷ giá do hiện nay chênh lệch giữa lãi suất huy động VND và USD vẫn nghiêng về việc nắm giữ VND. Tuy nhiên, cung ngoại tệ năm nay có thể kém thuận lợi hơn năm 2016, do cán cân thương mại có thể đảo chiều từ mức thặng dư trong năm 2016 sang thâm hụt dự báo ở mức cao (theo kế hoạch khoảng 3,5% tổng kim ngạch xuất khẩu).

Về điều hành chính sách tỷ giá trong thời gian tới, NFSC cho rằng: Cần lưu ý biến động của đồng nhân dân tệ (NDT). Việc mất giá mạnh của đồng NDT sẽ tác động lớn đến kinh tế Việt Nam do thâm hụt thương mại của Việt Nam với Trung Quốc đang có xu hướng tăng, từ mức 23,7 tỷ USD trong năm 2013 lên mức 28 tỷ USD trong năm 2016. Nếu so với GDP, thâm hụt thương mại của Việt Nam với Trung Quốc là 14%, cao hơn nhiều mức 2% thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc.