Thanh toán điện tử - mảnh đất màu mỡ nhiều tiềm năng

Tại Việt Nam, thanh toán điện tử trong những năm gần đây đã có những bước phát triển vượt bậc khi thanh toán qua các kênh Internet và điện thoại di động đạt tốc độ tăng trưởng ấn tượng cả về số lượng giao dịch và giá trị giao dịch, với tốc độ tăng trưởng của năm 2018 tăng tương ứng 19,5% và 169,5% so với năm liền trước. Theo báo cáo thị trường quảng cáo số tại Việt Nam năm 2019 do công ty Adsota cung cấp thì đến năm 2019 số người dùng Internet đã đạt đến con số 68 triệu chiếm 70% dân số. Điều này đã tạo những nền tảng vững chắc giúp thanh toán điện tử có cơ hội tiếp tục bùng nổ và phát triển.

Cơ hội thị trường

Tại Việt Nam, trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng vượt bậc, các hoạt động tiêu dùng trong nước bắt đầu thay đổi, sự phát triển của tầng lớp trung lưu và Internet phát triển với tốc độ cao đã dẫn đến một nền kinh tế kĩ thuật số phát triển mạnh mẽ. Trong Quý I năm 2019, thanh toán điện tử tiếp tục phát triển ấn tượng với số lượng và giá trị giao dịch tài chính qua kênh Internet tăng 68,8% và 13,4% so với cùng kỳ năm 2018; số lượng và giá trị giao dịch tài chính qua kênh điện thoại di động tăng 97,7% và 232,3% so với cùng kỳ năm 2018. Khảo sát Tiêu dùng Toàn cầu (GCS) của PwC cho thấy trong 27 nước/vùng lãnh thổ, Việt Nam là thị trường tăng trưởng nhanh nhất về thanh toán di động trong năm 2018 khi tỷ lệ người tiêu dùng thanh toán bằng điện thoại di động ở Việt Nam đã tăng lên 61% từ mức 37% của năm 2017.

Nền kinh tế số ở Việt Nam đang thực sự khởi sắc với tỷ lệ người có thu nhập trung bình tăng lên và tỷ lệ tiếp cận điện thoại di động cũng như Internet ở mức cao. Theo số liệu thống kê Internet Việt Nam 2019, tỷ lệ người dùng Internet ở Việt Nam sử dụng Internet hàng ngày là 94% và 6% là số người sử dụng Internet ít nhất một lần trong tuần. Về cơ sở hạ tầng, tốc độ truy cập Internet tăng trưởng hàng năm với tốc độ truy cập Internet trung bình ở điện thoại là 21.56 MBPS (tăng 6.1% so với năm 2018) và ở máy tính là 27.18 MBPS (tăng 9.7%). Mặc dù sở hữu những con số tăng trưởng ấn tượng, thanh toán điện tử ở Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển.

Theo số liệu do Ngân hàng Thế giới công bố năm 2018, Việt Nam có lượng giao dịch phi tiền mặt thấp nhất trong khu vực với mức 4.9%, trong khi đó tỷ lệ này tại Trung Quốc là 26.1%, Thái Lan đạt 59.7% và Malaysia lên đến 89%. Do đó, thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) là một trong những mục tiêu lớn được Chính phủ và NHNN quan tâm trong vài năm gần đây.

Để tiếp tục thúc đẩy TTKDTM, tại Toạ đàm Thanh toán 2019: Xây dựng hệ sinh thái thanh toán kỹ thuật số do Hiệp hội Ngân hàng (HHNH) Việt Nam và Tập đoàn OpenWay tổ chức vào ngày 16/11/2019, ông Nguyễn Toàn Thắng - Tổng thư ký HHNH Việt Nam cho rằng: “Cùng với xu thế chung của các ngân hàng trên thế giới, hệ thống ngân hàng Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi từ mô hình hoạt động truyền thống sang mô hình ngân hàng số. Quá trình này đòi hỏi xây dựng khuôn khổ pháp lý, cơ chế chính sách phù hợp, thiết lập hạ tầng kỹ thuật mới, các giải pháp ứng dụng của công nghệ kỹ thuật số. Do đó, cần có sự phối hợp của các bên liên quan tạo hệ sinh thái đồng bộ tạo nên sự phát triển của hoạt động ngân hàng số.”

Chuyển dịch của Vietcombank

Là một ngân hàng luôn tiên phong trong việc phát triển những sản phẩm hiện đại, đáp ứng nhu cầu của khách hàng, Vietcombank đã sớm triển khai các sản phẩm dịch vụ ngân hàng điện tử ưu việt, tích hợp nhiều tính năng thanh toán, nhằm giảm tải giao dịch tiền mặt tại quầy và hướng người dân thay đổi dần thói quen mua sắm truyền thống.

Về mảng dịch vụ thanh toán điện tử, hiện nay Vietcombank đang cung cấp cho thị trường và khách hàng các sản phẩm bao gồm: VCB – iB@nking, VCB – SMS Banking, VCB – Mobile B@nking, VCBPAY. Đến hết năm 2019, tổng số lượng khách hàng kích hoạt sử dụng Internet Banking/Mobile Banking của Vietcombank đạt gần 6 triệu khách hàng, tăng gần 200% so với cuối năm 2016. Cùng với việc phát triển mạnh các sàn giao dịch thương mại điện tử, nhu cầu TTKDTM của khách hàng Vietcombank tăng trưởng rõ rệt theo hướng tích cực. Ghi nhận trong năm 2019, tỷ trọng giao dịch trên các kênh NHĐT đã tăng từ mức 70% năm 2016 lên mức 90% trong tổng số giao dịch phi tiền mặt của Vietcombank. Tổng số lượng giao dịch thanh toán không tiền mặt năm 2019 tăng hơn 200% so với năm 2016. Dòng tiền thu hút vào các sản phẩm dịch vụ NHĐT đã ở mức tập trung cao, tổng số dư không kì hạn của KH qua Internet Banking/Mobile Banking chiếm khoảng 70% tổng nguồn vốn KKH của khách hàng cá nhân.

Trong các dịch vụ ngân hàng điện tử Vietcombank cung cấp, dịch vụ VCB-Mobile B@nking dù ra đời muộn nhất nhưng được xem như sản phẩm “đinh” của Ngân hàng. Ra mắt từ cuối năm 2012 và thay đổi phiên bản mới vào đầu năm 2017 (tháng 03/2017), đến nay, dịch vụ VCB - Mobile B@nking (Ngân hàng trên điện thoại di động) đang có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất, gấp 5 lần so với thời điểm cuối năm 2016 và đạt xấp xỉ 2 triệu khách hàng. Dịch vụ VCB - Mobile B@nking được khách hàng đánh giá tiện lợi hơn so với giao dịch trên VCB - iB@nking hay thanh toán theo cách truyền thống. Chỉ với 01 chiếc điện thoại di động kết nối Wifi/3G/4G, mọi lúc mọi nơi khách hàng đều có thể thực hiện chuyển tiền, thanh toán vé máy bay, vé tàu xe, khách sạn, điện nước, đặt vé xem phim, thanh toán học phí, viên phí, quét mã QR thanh toán mua hàng,…. Bên cạnh những tính năng ưu việt này, để người dùng có cơ hội trải nghiệm và sử dụng như một công cụ tài chính không thể thiếu trong cuộc sống, Vietcombank cũng đã triển khai mở rộng thêm các tính năng trên VCB-Mobile B@nking (Smart OTP, OTT Alert,…), góp phần đa dạng hóa các tiện ích dành cho khách hàng.

Hướng tới cập nhật liên tục những giải pháp thanh toán hiện đại thúc đẩy nền TTKDTM, vừa qua, Vietcombank vinh dự là Ngân hàng đầu tiên kết nối trực tiếp với Cổng DVCQG cung cấp các giải pháp thanh toán thanh toán trực tuyến cho các dịch vụ mới bổ sung, đặc biệt là ngân hàng tiên phong, và hiện tại là ngân hàng duy nhất hợp tác với Cổng DVCQG trong việc phát triển cơ chế đăng nhập một lần Single Sign On (SSO) giữa Cổng DVCQG với hệ thống thanh toán của Ngân hàng nhằm giúp cho người dân có trải nghiệm hoàn toàn mới và thuận tiện khi truy cập vào Cổng DVCQG sử dụng các dịch vụ công mức độ 4 để hoàn tất thanh toán trực tuyến qua Ngân hàng.

Với 03 loại dịch vụ Thanh toán phí phạt vi phạm giao thông, Thuế cá nhân và Lệ phí trước bạ ô tô, xe gắn máy, Vietcombank tiếp tục là Ngân hàng đầu tiên cung cấp dịch vụ thanh toán cho khách hàng trên Cổng DVCQG nhằm giúp người dân có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ với trải nghiệm mới trong thanh toán điện tử. Việc cung cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến trên Cổng DVCQG cho các dịch vụ Công có ý nghĩa vô cùng quan trọng, đặc biệt trong giai đoạn Chính phủ đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm thời gian và chi phí đi lại cho người dân, đồng thời tháo gỡ những bất tiện khi người dân phải thực hiện thủ tục hành chính theo phương thức truyền thống trước đây.

Bên cạnh đó, nhận thức được tầm quan trọng của mảng dịch vụ Ngân hàng số, Vietcombank đã thành lập Ban triển khai và hiện đang tích cực đầu tư nguồn lực cho dự án ngân hàng số. Có thể thấy trên nền tảng công nghệ hiện đại, Vietcombank đã phát triển đa dạng hóa các sản phẩm thanh toán điện tử, đáp ứng yêu cầu khách hàng, góp phần phát triển văn hóa không dùng tiền mặt.