Thanh Hóa: Nâng cao ý thức chống IUU thông qua phiên tòa giả định

Phiên tòa giả định thu hút đông đảo ngư dân tham gia

Chiều ngày 19/11, tại phường Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa, Báo Công lý đã phối hợp với Tòa án nhân dân Khu vực 4 - Thanh Hóa tổ chức thành công Phiên tòa giả định tuyên truyền pháp luật về phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU).

Phiên tòa có sự tham dự của đại diện UBND tỉnh, các sở, ban, ngành trong tỉnh cùng đông đảo ngư dân địa phương thể hiện sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng ngư dân đối với vấn đề cấp thiết này.

Thực hiện Quyết định số 2310/QĐ-TTg ngày 17/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành “Kế hoạch hành động tháng cao điểm chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam”, nhiệm vụ chính trị do Tòa án Nhân dân tối cao giao; kế hoạch truyền thông cao điểm về chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam năm 2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Báo Công lý đã triển khai cao điểm tuyên truyền chống khai thác IUU.

Phiên tòa giả định xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với hai bị cáo: Trần Văn Khánh (Chủ tàu, sinh năm 1985) và Dương Minh Hiền (Thuyền trưởng, sinh năm 1987). Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Khu vực 4 – Thanh Hóa, do Kiểm sát viên Nguyễn Hồng Nhung công bố, các bị cáo đã có hành vi cấu kết chặt chẽ để thực hiện tội phạm.

Cụ thể, bị cáo Khánh đã tổ chức đưa 6 ngư phủ, cùng hai tàu cá, ra khỏi lãnh thổ Việt Nam để khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển nước C, nhằm thu lợi bất chính cao hơn.

Hành vi đặc biệt nghiêm trọng được làm rõ tại phiên tòa là việc Khánh chỉ đạo Hiền tháo gỡ hai thiết bị giám sát hành trình (VMS) của tàu và xóa số tàu cá. Hành động này không chỉ vi phạm nghiêm trọng quy định về quản lý tàu cá mà còn cấu thành tội Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử, vì đã làm tê liệt hoạt động của thiết bị giám sát trong quá trình đi lại.

Tạo sức răn đe mạnh mẽ đối với hành vi vi phạm IUU

Tại phiên tòa giả định đã tiến hành đầy đủ các thủ tục tranh tụng, xét hỏi, với sự tham gia của Luật sư bào chữa Nguyễn Bá Huy và hai người làm chứng Lê Tuấn Linh, Nguyễn Tiến Phát.

Hội đồng xét xử, do Thẩm phán Lê Văn Quân làm Chủ tọa, đã ra phán quyết giả định nghiêm khắc đối với các bị cáo Trần Văn Khánh và Dương Minh Hiền phạm các tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép” và “Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử”.

Cụ thể, Trần Văn Khánh bị phạt 6 năm tù về tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép” và 4 năm tù về tội “Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử”. Áp dụng Điều 55 Bộ luật Hình sự, tổng hợp hình phạt chung, buộc bị cáo Khánh phải chấp hành mức án là 10 năm tù.

Bị cáo Dương Minh Hiền bị phạt 05 năm tù về tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép” và 3 năm tù về tội “Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử”. Áp dụng Điều 55 Bộ luật Hình sự, tổng hợp hình phạt chung, buộc bị cáo Hiền phải chấp hành mức án là 8 năm tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù được tính từ ngày tạm giam (ngày 25/10/2024).

Phán quyết của Hội đồng xét xử đã khẳng định rằng hành vi vi phạm IUU không chỉ dừng lại ở xử phạt hành chính mà đã bị xử lý bằng biện pháp hình sự nghiêm khắc.

Sau phần xét xử, một buổi tọa đàm pháp luật đã được tổ chức, tạo cầu nối để ngư dân trực tiếp trao đổi và được đại diện các cơ quan chức năng giải đáp thấu đáo mọi thắc mắc, từ kỹ thuật sử dụng VMS cho đến ranh giới vùng biển Việt Nam.

Ngư dân tham dự đã bày tỏ sự cảm kích về hình thức tuyên truyền này, nhận định rằng việc được "thấy tận mắt, nghe tận tai" về hậu quả pháp lý giúp họ thay đổi triệt để nhận thức, cam kết tuyệt đối không tháo gỡ VMS và tuân thủ các quy định khi khai thác hải sản trên biển.

Một ngư dân tham dự phiên tòa giả định chia sẻ, với các mức án hình sự nghiêm khắc (tổng hợp hình phạt lên đến 10 năm tù và 8 năm tù) đã được cộng đồng ngư dân xem là lời cảnh báo đanh thép về hành vi vi phạm IUU không còn chỉ dừng lại ở xử phạt hành chính mà đã bị xử lý bằng biện pháp hình sự nghiêm khắc.

Thông qua phiên tòa, nhiều ngư dân đã nhận thức rõ hơn về tính chất đặc biệt nghiêm trọng và hậu quả pháp lý của các hành vi như tháo gỡ thiết bị giám sát hành trình (VMS) và đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Hoạt động này thể hiện sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Báo Công lý, Tòa án và các lực lượng thực thi pháp luật trong việc đưa pháp luật đến gần với người dân, phục vụ mục tiêu quốc gia.

Thông qua phiên tòa giả định đã tạo nên sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng ngư dân Thanh Hóa, không chỉ giúp người dân nhìn thấy hậu quả pháp lý của hành vi vi phạm IUU, cách làm trực quan này còn khẳng định quan điểm xử lý nghiêm minh, nhất quán của các cơ quan chức năng. Sự thay đổi nhận thức của ngư dân sẽ tạo nền tảng quan trọng để địa phương chung tay cùng cả nước gỡ thẻ vàng IUU.