Thận trọng để không thu hút “ác điểu” vào các đặc khu kinh tế!

Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc

Trong khi nhiều đại biểu đồng tình với việc cần có những khu hành chính, kinh tế đặc biệt, thì đại biểu Dương Trung Quốc (đoàn Đồng Nai) lại đưa ra những “cảnh báo” rất đáng quan tâm.

Có ý kiến ví von rằng, khu hành chính, kinh tế đặc biệt (đặc khu) được xem là “tổ” cho phượng hoàng đẻ trứng nên nếu chỉ làm ổ cho gà thì sẽ không có phượng hoàng đến? Ông có bình luận gì về ý kiến này?

Đại biểu Dương Trung Quốc: Tôi không bình luận mà có băn khoăn lớn, là khi nói đến đặc khu kinh tế chúng ta nhớ đến những đặc khu như Thâm Quyến (Trung Quốc), hay Singapore xa xưa. Tuy nhiên, với sự phát triển của thời đại này, đặc khu kinh tế có còn là mô hình phù hợp hay không? Lấy ví dụ như mô hình làng văn hoá, chúng ta học hỏi nhưng kéo dài, không có thay đổi và đã thất bại nên với đặc khu, tôi lo ngại là chúng ta đã đi chậm nhưng không chịu thay đổi thì mộ hình này có thể “lợi bất cập hại”.

Ba địa điểm: Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa) và Phú Quốc (Kiên Giang) - PV) đều là khu vực ven biển, nằm ở những vị trí hết sức then chốt của quốc gia không chỉ về mặt kinh tế mà còn là chính trị, quân sự. Nếu với mô hình đặc khu này mà chúng ta cho phép mở rộng thì người ta mua lúc nào không biết trong khi Phú Quốc liên quan đến cả khu vực Tây Nam đất nước, Vân Phong thì liên quan đến cả khu vực miền Trung, chế ngự biển Đông và gần cảng Cam Ranh còn Vân Đồn liên quan đến cả khu vực Đông Bắc của Quảng Ninh. Như vậy, nếu rơi vào tay người nước ngoài thì có thể mang lại lợi ích về tiền bạc nhưng vấn đề an ninh quốc gia sẽ như thế nào? Do đó, chúng ta phải tìm mô hình đặc khu, được hưởng những cơ chế đặc biệt nhưng quy chế như thế nào mới là điều quan trọng chứ không phải cứ vác mô hình của nước ngoài ra để áp dụng vì mỗi quốc gia có hoàn cảnh riêng, trình độ phát triển riêng và cả những vấn nạn riêng.

Do đó, việc có thu hút được những con phượng hoàng đến hay không chỉ là sự hấp dẫn về kinh tế thôi nhưng sợ nhất lại mang đến những con ác điểu.

Những đột phá từ cơ chế tự chủ của những đặc khu kinh tế có phải là những “chiếc đũa thần” để nâng tâm kinh tế của Việt Nam, thưa ông?

Đại biểu Dương Trung Quốc: Tôi không phải là chuyên gia kinh tế nên không thể đưa ra đánh giá đúng hay sai, nên hay không nên mà tôi chỉ đưa ra cảnh báo, dự phòng. Nếu những dự phòng đó được các nhà chuyên môn, những người có kiến thức, trách nhiệm quan tâm thì người dân mới yên tâm được.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư kỳ vọng từ năm 2020, 3 đặc khu này sẽ góp phần tăng trưởng GDP của các địa phương và thu nhập đầu người ở những địa phương này có thể lên tới 12-13 nghìn USD/người. Ông có ý kiến gì về vấn đề này?

Đại biểu Dương Trung Quốc: Tôi cho rằng, tính toán lợi ích tiền bạc thì rất dễ và dễ hấp dẫn nhưng với 3 khu vực này, vào thời điểm này, trong điều kiện đất nước hiện nay thì cần phải nhìn cả 2 mặt, đánh giá tính bền vững của nó, đồng thời đánh giá vấn đề an ninh quốc gia. Hơn nữa, việc hình thành 3 đặc khu có thể mang lại tăng trưởng cho các địa phương này nhưng cần phải có mô hình nào để những khu vực khác cũng phát triển được. Điều đó cũng tương tự như khi nói đến những chính sách đặc thù cho TP. Hồ Chí Minh nhưng phải làm sao để chúng trở thành phổ biến, phù hợp với hoàn cảnh của đất nước.

Sự phát triển của đất nước không chỉ phụ thuộc vào một vài điểm, dù những điểm đó có thể là những đầu tàu quan trọng, nhưng quan trọng hơn là những toa tàu mà nó kéo chứa những gì hay là đoàn tàu rỗng.

Trân trọng cảm ơn ông!