Tết Hàn thực là gì, Tết Hàn thực 2024 vào ngày nào?

Trong văn hóa dân gian, Tết Hàn thực còn được gọi là Tết Bánh trôi - bánh chay (“hàn thực” có nghĩa là “thức ăn lạnh”), được diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Tết Hàn Thực xuất hiện chủ yếu ở Trung Quốc và Việt Nam.

Tết Hàn thực 2024 diễn ra vào ngày 3/3 âm lịch hàng năm. Năm nay, lễ Hàn thực rơi vào thứ Năm, ngày 11/04/2024 dương lịch. Tết Hàn thực có nguồn gốc từ Trung Quốc theo một câu chuyện ly kỳ được truyền tụng qua nhiều đời về hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi. Theo nghĩa chữ Hán, "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn. Tết Hàn thực có ý nghĩa là ngày Tết ăn đồ lạnh.

Tết Hàn thực đã được hợp nhất với Tết bánh trôi, bánh chay và khi du nhập vào Việt Nam, ngày lễ này thể hiện rõ nét đặc trưng văn hóa, lối sống riêng của người Việt. Ngày lễ có ý nghĩa hướng về cội nguồn, tổ tiên, ghi nhớ công ơn của những người đã khuất.

Trong ngày Tết Hàn thực hằng năm, có nhiều gia đình tự xay bột, đồ đỗ xanh, làm bánh trôi, bánh chay, nấu xôi chè lễ Phật và cúng gia tiên.

Ngày tết này ở Việt Nam bắt nguồn từ một phong tục của người Trung Quốc được lưu truyền cho đến ngày nay.

Các đồ cúng tượng trưng cho lễ nghi truyền thống, đó là trầu cau, bánh trôi, bánh chay (cúng tượng trưng cho Trời Đất, thần linh và tổ tiên, thân quyến), có mâm hoa quả nhiều màu sắc (thường thì từ 5 đến 7 màu) có ngọn đèn, chén nước trong, hương, hoa,.... Và cũng trong dịp này, dù ai đi đâu, ở đâu đến ngày này cũng cố gắng về với gia đình để đi tảo mộ, cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp.

Trong ngày Tết Hàn thực, theo quan niệm dân gian cũng có đưa một số kiêng kỵ. Mọi người không cúng bánh trôi, bánh chay mà cúng thứ khác ngày này cũng không sao nhưng lưu ý nên cúng bằng lễ chay, không nên sát sinh. Bởi quan niệm, gia tiên được ăn chay, niệm Phật mới dễ siêu thoát và việc không sát sinh ngụ ý hồi hướng công đức cho con người. Không sát sinh cũng ngụ ý để thể hiện sự tôn kính, hồi hướng công đức với người đã khuất.