Tên lửa Exocet - vũ khí chống hạm khiến hải quân 'dè chừng'
Với đường bay cực thấp và độ chính xác cao, tên lửa Exocet trở thành vũ khí chống hạm khiến nhiều hải quân phải dè chừng trên mọi mặt trận.
Tên lửa diệt hạm Exocet được phát triển từ năm 1967 tại hãng Nord Aviation của Pháp, khởi đầu với phiên bản MM38 dành cho tàu mặt nước, dựa trên nền tảng tên lửa không đối đất AS-30. Đến năm 1975, Exocet chính thức được biên chế cho hải quân Pháp, mở ra một giai đoạn mới trong việc ứng dụng tên lửa dẫn đường vào tác chiến trên biển.
Trong nhiều thập kỷ, Exocet liên tục được cải tiến bởi Aérospatiale và sau này là MBDA, từ cấu hình động cơ nhiên liệu rắn đơn giản đến động cơ turbojet hiện đại, giúp tầm bắn mở rộng đáng kể. Sức mạnh của Exocet nằm ở khả năng thích ứng với nhiều nền tảng tác chiến như tàu chiến, máy bay, trực thăng và cả tàu ngầm, biến tên lửa thành vũ khí linh hoạt trong mọi chiến dịch trên biển.
Tên lửa Exocet nổi tiếng với khả năng bay sát mặt biển và tấn công bất ngờ, tạo nên nỗi ám ảnh cho mọi chiến hạm hiện đại. Ảnh: Military.
Exocet bay bám mặt biển chỉ khoảng 1-2 mét, tận dụng bóng điện tử và đường cong Trái Đất để né tránh radar đối phương cho đến khi tiếp cận mục tiêu ở cự ly 6 - 10 km. Tốc độ của Exocet đạt Mach 0,93, vừa đủ nhanh để áp sát mục tiêu trước khi bị phát hiện, vừa bảo đảm mức tiêu thụ nhiên liệu tối ưu.
Ngoài ra, Exocet được thiết kế để tiêu diệt các tàu chiến cỡ nhỏ và cỡ trung như tàu hộ vệ, tàu hộ tống và tàu khu trục. Mỗi quả tên lửa có trọng lượng khoảng 670 kg tùy biến thể, chiều dài 4,7 mét, mang đầu nổ 165 kg và sử dụng đầu tự dẫn radar chủ động ở giai đoạn cuối. Dòng tên lửa này hiện có nhiều phiên bản phóng từ tàu chiến mặt nước, máy bay, tàu ngầm cho đến các bệ phóng cơ động ven bờ.
Tầm bắn xa, dẫn đường thông minh và đường bay khó đánh chặn giúp tên lửa Exocet duy trì vị thế một trong những vũ khí chống hạm đáng gờm. Ảnh: Military
Đến nay, hơn 25 quốc gia vẫn duy trì Exocet trong biên chế, với tổng sản lượng đã vượt 7.000 quả, khẳng định vị thế một trong những tên lửa chống hạm thành công nhất từng được chế tạo.
Biến thể đầu tiên mang tên MM38 xuất hiện từ thập niên 1970 với khả năng bay bám mặt biển và tấn công bất ngờ, tạo nền tảng cho danh tiếng của Exocet trên chiến trường. Từ nền tảng đó, MBDA phát triển AM39, phiên bản phóng từ máy bay, được biết đến rộng rãi sau khi lực lượng Argentina sử dụng trong Chiến tranh Falklands.
Để mở rộng khả năng tác chiến, MBDA tiếp tục phát triển SM39, biến thể dành cho tàu ngầm. Phiên bản này được đặt trong ống phóng ngư lôi và khi thoát ra khỏi mặt nước, vỏ bảo vệ sẽ tách ra để tên lửa kích hoạt và lao tới mục tiêu ở đường bay cực thấp rất khó bị phát hiện.
Danh tiếng của Exocet đến từ khả năng tấn công bất ngờ và hiệu quả vượt trội, khiến các chiến hạm luôn phải cảnh giác. Ảnh: Military
Từ những nền tảng đầu tiên, dòng MM40 ra đời và nhanh chóng trở thành trụ cột của Exocet trong các hạm đội hiện đại. Hai phiên bản MM40 Block 1 và Block 2 nâng tầm bắn lên mức từ 70-100 km cùng khả năng chống nhiễu được cải thiện. Bước phát triển quan trọng nhất nằm ở MM40 Block 3, nơi Exocet đạt tầm bắn vượt 180 km nhờ động cơ turbojet và bổ sung năng lực tấn công mục tiêu ven bờ. Phiên bản Block 3c mới nhất tiếp tục được tăng cường thuật toán dẫn đường và độ chính xác khi tấn công mục tiêu nhỏ và cơ động cao.
Việc MBDA liên tục nâng cấp công nghệ dẫn đường và kháng nhiễu giúp Exocet duy trì vị thế là một trong những tên lửa chống hạm hiệu quả nhất trong lịch sử tác chiến trên biển.
