Tây Nguyên: Thịt heo chất đầy sạp, tiểu thương mỏi mắt chờ khách mua

Bán cầm chừng, khách giảm một nửa

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Công Thương, dù đã hơn 10 giờ trưa, nhưng quầy bán thịt heo của chị Nguyễn Kim Mai ở Chợ Buôn Ma Thuột (phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) vẫn còn rất nhiều hàng. Chị Mai cho biết, trước thời điểm có dịch tả lợn châu Phi sạp của chị cũng như các tiểu thương khác kinh doanh luôn khá thuận lợi. Tuy nhiên, khoảng hơn hai tuần nay khách đến rất ít.

“Thịt heo ở quầy chúng tôi đều có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, có dấu kiểm dịch của cơ quan chức năng. Tuy nhiên, có lẽ do tâm lý người tiêu dùng cho rằng đang có dịch nên “quay lưng” với thịt heo. Cánh tiểu thương chúng tôi hiện chỉ mong muốn dịch bệnh nhanh chóng đi qua để phục hồi sức mua”, chị Nguyễn Kim Mai than thở.

Tương tự, chị Lê Thị Đàm buôn bán thịt heo ở Chợ Ea Tam (phường Ea Kao, tỉnh Đắk Lắk) cũng cho biết, khách mua giảm một nửa trong vài tuần gần đây. “Có thể là do tâm lý của người dân, là ở vùng có dịch nên không sử dụng thịt heo hằng ngày nữa. Tuy nhiên, chúng tôi khẳng định thịt heo không chỉ bán cho khách, mà gia đình chúng tôi còn sử dụng làm thức ăn nên người dân có thể yên tâm về chất lượng và nguồn gốc”, bà Lê Thị Đàm cho hay.

Ông Nguyễn Duy Quảng, Trưởng Ban quản lý chợ Buôn Ma Thuột xác nhận thông tin trên. Tuy nhiên, ông Quảng cho rằng thời gian gần đây trên mạng xã hội đồn đoán câu chuyện người dân vứt xác động vật là heo lợn ra sông suối, khiến cho tâm lý của người dân dè chừng, cẩn thận dẫn đến “né” mua thịt heo. “Chúng tôi biết sức mua thịt heo giảm hẳn so với trước thời điểm có dịch tả châu Phi. Tuy nhiên, chúng tôi khẳng định tất cả hàng hóa ở các sạp, đều được thú y kiểm dịch nghiêm ngặt, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm”, ông Quảng khẳng định.

Trong khi đó, ông Nguyễn Trường Tam, Quản lý chợ Ea Tam cho rằng các tiểu thương nhập ít thịt heo hơn so với những ngày trước khi có dịch. Nguyên nhân do người tiêu dùng còn ảnh hưởng tâm lý dịch tả châu Phi chưa được kiểm soát xong.

Tại tỉnh Lâm Đồng cũng tương tự, bà Trần Thị Kim Tuyến, tiểu thương bán thịt heo tại chợ Đà Lạt chia sẻ: “Nguồn thịt heo tại chợ hiện rất ổn định, không có trường hợp heo bị bệnh. Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng lại nghĩ rằng heo bị dịch bệnh nên không mua, dẫn đến thiệt hại cho người chăn nuôi khi đến kỳ xuất chuồng không bán được. Tiểu thương chúng tôi đang gặp khó khăn vì hàng hóa không tiêu thụ được. Thực tế, trước khi ra chợ, heo đều được kiểm định trước khi xuất chuồng và được thú y kiểm tra nghiêm ngặt. Khi đến tay người tiêu dùng, thịt heo đều đảm bảo ngon và đạt chất lượng".

Chung nỗi lo với các tiểu thương khác, hơn nửa tháng nay, chị Đinh Thị Oanh, tiểu thương chợ phường Pleiku (tỉnh Gia Lai) cũng đứng ngồi không yên khi lượng heo bán ra chỉ bằng 1/3 số heo thường ngày. Chưa kể, tâm lý người mua dè chừng cũng khiến người bán phải mất rất nhiều thời gian để chứng minh cũng như giải thích cặn kẽ về nguồn gốc thịt heo mình bán.

"Một số sạp thịt heo chuyển sang bán thêm thịt gà, vịt, bò hoặc các loại chả bò, chả gà để giữ chân khách quen. Tuy nhiên, sức mua nhìn chung vẫn thấp, tâm lý người tiêu dùng vẫn dè dặt trước các sản phẩm chế biến từ thịt heo", chị Oanh nói.

Chị Oanh cũng mong cơ quan chức năng cần đẩy mạnh truyền thông để phân biệt rõ giữa vùng có dịch và vùng an toàn dịch; công bố rõ quy trình kiểm soát giết mổ, vận chuyển và buôn bán thịt heo an toàn để người tiêu dùng yên tâm lựa chọn. 

Tích cực dập dịch

Theo ông Nguyễn Văn Minh, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Đắk Lắk cho biết tính đến ngày 11/8/2025, toàn tỉnh ghi nhận có 28 xã phường có lợn mắc bệnh dịch tả lợn châu Phi chưa qua 21 ngày. Lũy kế, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh phát sinh và tiêu hủy 1.082 con lợn, khối lượng tiêu hủy là 73.748 kg. Số lượng lợn mắc bệnh chết và tiêu hủy tại tỉnh Đắk Lắk đứng vị trí thứ 25/34 cả nước.

Nguy cơ dịch bệnh dịch tả châu Phi có chiều hướng gia tăng, đặc biệt là tại các địa phương có tổng đàn lớn, ảnh hưởng tiêu cực đến ngành chăn nuôi lợn, nguồn cung thực phẩm và môi trường. Để phòng ngừa, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Đắk Lắk yêu cầu các trạm chăn nuôi và thú y khu vực hướng dẫn các địa phương xử lý tiêu huỷ động vật chết, mắc bệnh theo đúng quy định, không để xảy ra tình trạng dấu dịch, giết mổ, bán chạy và vứt xác động vật mắc bệnh chết ra ngoài môi trường.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn cho biết tỉnh đã chỉ đạo các sở ngành liên quan khẩn trương tổ chức thực hiện nghiêm các biện pháp bao vây, khống chế, ngăn chặn, dập tắt các ổ dịch, không để lây lan ra diện rộng. Các lực lượng công an địa phương phối hợp với lực lượng chức năng của Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Công Thương và chính quyền các địa phương trong việc ngăn chặn và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật các trường hợp buôn lậu, vận chuyển trái phép lợn và sản phẩm từ lợn.

Lãnh đạo Sở Công Thương Đắk Lắk cho biết thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo Chi cục Quản lý thị trường tăng cường công tác quản lý thị trường, chủ động phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, tiêu thụ lợn, sản phẩm lợn không rõ nguồn gốc.

“Chúng tôi phối hợp với các lực lượng Công an tỉnh, Chi cục Chăn nuôi thú y tỉnh Đắk Lắk và các đơn vị liên quan thực hiện các đợt cao điểm, nhằm sớm phát hiện, ngăn chặn không để lưu thông hàng hóa bị dịch đưa vào các điểm tiêu thụ”, lãnh đạo Sở Công thương Đắk Lắk nói.

Tại tỉnh Lâm Đồng, theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, tính đến chiều 7/8, toàn tỉnh đã ghi nhận 757 con lợn mắc bệnh, chết và tiêu hủy với tổng trọng lượng khoảng 34,5 tấn, thuộc 22 hộ, 19 thôn, 11 xã. 

Trước tình hình phức tạp, ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh đã khẩn trương cấp 640 lít hóa chất khử trùng cho các xã thuộc khu vực 3 để tiêu độc, khử trùng; đồng thời cấp thêm 485 lít hóa chất Rebencid 50 cho các xã Bảo Lâm 1, Bảo Lâm 2, Bảo Lâm 3, phường Lang Biang, phường Xuân Trường (Đà Lạt) thực hiện các đợt tiêu độc khử trùng định kỳ.

Tại tỉnh Gia Lai, từ cuối tháng 6/2025 đến nay, toàn tỉnh đã ghi nhận dịch tả heo châu Phi xảy ra ở 37 hộ chăn nuôi thuộc 30 thôn của 19 xã với tổng số 858 con heo nhiễm bệnh buộc phải tiêu hủy.

Ông Huỳnh Ngọc Diệp, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y cho biết: “Tại các xã phía Tây tỉnh, dịch bệnh đang có chiều hướng gia tăng, trong khi ở các xã phía Đông tình hình có dấu hiệu giảm nhiệt. Tuy nhiên không được chủ quan vì dịch bệnh vẫn có nguy cơ bùng phát trở lại và lan rộng nếu không được kiểm soát chặt chẽ".

Trước diễn biến phức tạp của dịch tả heo châu Phi, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai đã yêu cầu UBND các xã, phường trên địa bàn tỉnh khẩn trương rà soát, thống kê toàn bộ các cơ sở giết mổ trên địa bàn, từ cơ sở tập trung đến nhỏ lẻ, cũng như các điểm thu gom, sơ chế, chế biến sản phẩm động vật. Thành lập tổ công tác liên ngành để tiến hành kiểm tra đột xuất việc chấp hành các quy định pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống dịch. Đối với các cơ sở không đảm bảo điều kiện vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm và an toàn dịch bệnh, buộc phải dừng hoạt động ngay.

Ngoài ra, cần nâng cao trách nhiệm và kỷ luật đối với lực lượng thú y trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm dịch, kiểm soát giết mổ. Cán bộ thú y phải cam kết chấp hành nghiêm các quy định; mọi trường hợp buông lỏng quản lý hoặc tiếp tay cho sai phạm sẽ bị xử lý và phải chịu trách nhiệm trực tiếp trước pháp luật.

Theo Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến sự bùng phát của dịch là tỷ lệ tiêm phòng vắc xin ngừa dịch tả châu Phi còn rất thấp.