Tăng trưởng tín dụng: Dư địa mong manh

CôngThương - Trên thị trường liên ngân hàng, lãi suất một số kỳ hạn đến ngày 31/7/2012 đã hạ xuống dưới 5%/năm, cụ thể: các kỳ hạn qua đêm, 1 tuần, 2 tuần lần lượt là 3,15%, 3,75% và 3,59%/năm; kỳ hạn 6 tháng là 6,66%/năm, cao nhất là kỳ hạn 12 tháng cũng chỉ nhỉnh hơn trần lãi suất huy động một chút, đứng ở mức 9,06%/năm.

Thông tin mới nhất từ Vụ Tín dụng - Ngân hàng Nhà nước (NHNN) - cho biết: Đến hết ngày 31/7/2012, tăng trưởng tín dụng đã ở mức 0,76% so với cuối năm 2011. Bà Trần Thị Hồng Hạnh - Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam - khẳng định: Chính sách lãi suất đã phát huy hiệu quả, doanh nghiệp và ngân hàng cần có sự gắn kết, trao đổi, minh bạch các thông tin hơn nữa.

Thanh khoản dồi dào và dư địa tăng trưởng tín dụng còn rất lớn, trong khi nhu cầu vốn giá rẻ của các doanh nghiệp vẫn rất cao, vì vậy, một số chuyên gia kinh tế và tổ chức tín dụng cho rằng vẫn còn cơ sở để lãi suất sớm giảm. Theo nhận định của Khối nghiên cứu kinh tế - Ngân hàng HSBC, với thực tế lạm phát toàn phần đang chậm lại và sẽ tiếp tục giảm nữa trong những tháng tới, mức lạm phát cơ bản được dự đoán sẽ giảm xuống đáy khoảng 7%, khiến NHNN sớm cắt giảm thêm 1% lãi suất chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn và lãi suất huy động trong thời gian gần.

Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng, việc hạ lãi suất cũng nên thận trọng theo tín hiệu thị trường và chính sách điều hành vĩ mô. Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa đưa ra một kịch bản cho dư địa hạ lãi suất cũng như những khuyến cáo có thể xảy ra. Theo đó, trường hợp lạm phát ở mức 4- 6% thì lãi suất sẽ như thế nào? Dẫn giải cụ thể hơn cho thấy, đã có một thời gian dài để chống lạm phát, chúng ta duy trì lãi suất nội tệ 14% và lãi suất USD 2%. Chênh lệch 12% giữa lãi suất nội và ngoại tệ được tính: Trừ đi 2% rủi ro hối đoái trong hoạt động, trừ 6% lạm phát dự tính của Việt Nam và cộng với 2% lạm phát của Mỹ thì vẫn còn 6% chênh lệch có lợi cho nội tệ. Chính sự chênh lệch lớn này khiến cho doanh nghiệp và dân cư, kể cả các ngân hàng, đều chuyển trạng thái tài sản từ ngoại tệ sang VND. Điều này cũng lý giải tại sao từ cuối 2011 và những tháng đầu năm 2012, NHNN đã mua được nhiều ngoại tệ đến thế. Đến nay, lãi suất VND xuống 9% nhưng ngoại tệ vẫn ở mức 2%, phép tính đưa ra: mức chênh lệch còn 7%, trừ đi 1% rủi ro hoạt động, trừ tiếp 5% lạm phát dự tính và cộng với 2% lạm phát của Mỹ thì vẫn còn 3%. Như vậy, dư địa để Ngân hàng Trung ương có thể giảm lãi suất trong trường hợp lạm phát bằng 5% là 3%. Trước đó, HSBC cũng đưa ra con số dư địa để Việt Nam có thể giảm lãi suất xuống là 2%.

Tuy nhiên, theo ông Nghĩa, dư địa đó khá mong manh. Nếu điều chỉnh lãi suất còn 8% thì có thể xảy ra tình trạng chối bỏ nội tệ sang ngoại tệ, dẫn đến tỷ giá tăng. Vì thế, NHNN rất cẩn trọng trong điều hành chính sách.

Tiến sĩ Lê Đình Ân- nguyên Giám đốc Trung tâm Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia - cho rằng: Lãi suất khó có thể giảm sâu theo nhịp giảm của lạm phát. Để có được tăng trưởng hợp lý, không gây lạm phát cao cho năm 2013, mức tăng tín dụng từ nay đến cuối năm chỉ nên từ 6- 8%. Trong bối cảnh tổng cầu của nền kinh tế vẫn còn yếu, nợ xấu tiếp tục gia tăng thì tín dụng đối với nền kinh tế vẫn chưa thể cải thiện. 

Thùy Linh