Tăng giảm giá xăng dầu: Bỏ qua quy định?

Sau 3 năm vận hành Nghị định 84 về cơ chế kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương thừa nhận vẫn có nhiều bất ổn: hệ thống có lúc đứt nguồn cung; công cụ thuế và quỹ bình ổn bị lạm dụng, điều hành giá luôn có độ trễ, tăng giảm chưa theo đúng nghị định.

CôngThương - Lỗi không do nghị định

Đã có lần, một lãnh đạo trong tổ điều hành về giá xăng dầu tâm tình, chúng ta cứ “đổ tội” cho Nghị định 84 sau những bất ổn ở thị trường xăng dầu, nhưng kỳ thực, nghị định này không có ‘tội”, chỉ có những người thực hiện mới có vấn đề. Trong đó, nguyên tắc điều chỉnh giá đã “chết yểu” từ lâu.

Trình lên Thủ tướng dự thảo mới nhất về Nghị định thay thế Nghị định 84, Bộ Công Thương cho biết, phần lớn thời gian qua, giá xăng dầu là do liên bộ trực tiếp điều hành chứ không giao quyền cho doanh nghiệp như quy định.

Thực chất, “công tác điều hành giá đã lạm dụng công cụ thuế và quỹ bình ổn, chưa tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục khi áp dụng bình ổn giá, chưa theo đúng biên độ điều chỉnh giá đã quy định tại Điều 27 của Nghị định 84”, bộ này nhấn mạnh.

Cùng đó, quy định giá cơ sở được tính bình quân 30 ngày, bằng số ngày dự trữ lưu thông cũng đang gây bất cập lớn. Bên cạnh ưu điểm là không tạo ra cú “sốc” về giá, nhưng mặt khác, quy định này lại gây nên tình trạng khi giá thế giới xuống nhưng giá trong nước vẫn giữ nguyên hoặc giá thế giới tăng nhưng giá trong nước lại chưa được điều chỉnh kịp thời, gây bức xúc dư luận. Giá bán lẻ trong nước coi như luôn có độ trễ so với giá xăng dầu thế giới đến 30 ngày.

Đánh giá trên của Bộ Công Thương trên thực tế đã được nhiều chuyên gia kinh tế khuyến nghị suốt 3 năm qua. Bởi hầu hết tại các lần điều chỉnh giá xăng dầu, chưa bao giờ mức chênh lệch giá cơ sở và giá bán lẻ lên tới 7% như Nghị định 84 quy định. Chỉ cần xê dịch 2-3%, giá xăng dầu đã được tăng ngay. Đến khi giá thế giới giảm, vấn đề hồi phục ngân sách lại được đặt ra hàng đầu bằng việc tăng thuế, trích Quỹ bình ổn... Việc giảm giá cho người tiêu dùng đều xếp cuối cùng.

Và như Bộ Công Thương nhiều lần nhấn mạnh tại một số cuộc họp báo, người cầm trịch cân đo đong đếm chuyện giá xăng dầu là Bộ Tài chính.

Cùng với phân tích trên, Bộ Công Thương cũng cho rằng, chính tâm lý người dân cũng là một nhân tố khiến điều hành giá xăng dầu gặp khó khăn.

“Nhận thức của người tiêu dùng dù một mặt ủng hộ cơ chế kinh tế thị trường nhưng mặt khác, về tâm lý vẫn muốn được Nhà nước can thiệp và thực hiện bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu (trong đó cỏ xăng dầu)”, bộ này nêu rõ.

Chỉ tính riêng trong hai năm 2007 và 2008, khi giá xăng dầu chưa được vận hành theo cơ chế thị trường, số tiền ngân sách nhà nước bù lỗ lên đến khoảng 33.625 tỷ đồng.

Đứt nguồn cung vì để giá lỗ

Nguồn cung và vấn đề lưu thông thị trường xăng dầu là vấn đề thường được né, tránh nhắc đến. Trong khá nhiều trường hợp, khi mà thị trường có tình trạng khan hiếm, hàng chục cây xăng đóng cửa với lý do hết hàng thì thông tin chính thức từ Bộ Công Thương đều khẳng định, nguồn cung đảm bảo.

Thế nhưng, tại tờ trình gửi Thủ tướng, Bộ Công Thương thừa nhận đã có thời điểm, dự trữ lưu thông xăng dầu chưa được đảm bảo đúng theo quy định tại Nghị định 84, dẫn đến có lúc xảy ra tình trạng đứt nguồn cục bộ.

Chẳng hạn, những tháng đầu năm 2011, nguồn cung bị báo động đỏ. Hầu hết thương nhân đầu mối đã giảm nhập, một số đơn vị ngừng nhập khẩu xăng dầu phục vụ tiêu thụ nội địa.

Ví dụ như Tổng công ty Xăng dầu hàng hải Việt Nam - Bộ GTVT, không nhập xăng dầu từ tháng 12/2010. Tổng công ty Xăng dầu Quân đội - Tổng cục Hậu cần, Bộ Quốc Phòng nhập xăng dầu chỉ đạt 6% hạn mức tối thiểu cả năm được phân giao. Công ty CP dầu khí Mê Kông - Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam không nhập khẩu xăng dầu từ tháng 1/2011...

Đây là thời điểm các thương nhân đầu mối không được đáp ứng đủ ngoại tệ để nhập khẩu xăng dầu. Doanh nghiệp bị lỗ lớn, giảm hoa hồng cho các đại lý bán lẻ xăng dầu xuống mức quá thấp, không dù bù chi phí, trong khi đó, các ngân hàng ngần ngại cho các thương nhân vay vì lỗ triền miên. Hệ quả là, các đối tác nước ngoài không cho mua hàng thanh toán trả sau do giảm lòng tin với các thương nhân ngành này.

Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa được Bộ Công Thương nhấn mạnh vẫn là câu chuyện không tuân thủ đầy đủ đúng nguyên tắc điều chỉnh giá xăng dầu tại Nghị định 84.

Bộ Công Thương liệt kê, ví dụ như việc yêu cầu doanh nghiệp cắt giảm lợi nhuận định mức trong tính toán giá cơ sở, sử dụng Quỹ Bình ổn giá chưa đúng thời điểm, đúng mức độ, gây lỗ cho doanh nghiệp.

Như phân tích của Bộ Công Thương, ngay tại thời điểm này, doanh nghiệp xăng dầu được yêu cầu cắt giảm, không tính lợi nhuận định mức đối với 3 mặt hàng: xăng, dầu điêzen, dầu hỏa, tạm tính lợi nhuận 0 đồng/lít, thay vì được tính ở mức 300 đồng/lít. Trên danh nghĩa, các doanh nghiệp không được tính lãi.

Hay như việc trích Quỹ bình ổn, tới nay, 6 doanh nghiệp xăng dầu, chiếm một nửa số doanh nghiệp đầu mối đã âm tới 440 tỷ đồng tiền Quỹ bình ổn. Nếu tính chung cả nước, bù trừ giữa các doanh nghiệp thì Quỹ này chỉ dương có 72 tỷ đồng. Vừa qua, doanh nghiệp đang trích Quỹ từ chính vốn của chính mình.

“Chính điều này đã làm ảnh hưởng đến vốn phục vụ kinh doanh xăng đầu của thương nhân đầu mối và đây là lý do chủ chốt nhất khiến nguồn cung đứt cục bộ”, Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Rốt cục, đã gần hết năm 2013, Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu vẫn chưa được ra đời. Liên Bộ Tài chính - Công Thương trầy trật sửa lên sửa xuống nhiều lần, trong khi độ minh bạch về thị trường xăng dầu vẫn khiến dư luận không an tâm.

Theo VietnamNet

baocongthuong.com.vn
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Thị trường hàng hóa hôm nay 28/11: Giá dầu thế giới kéo dài đà giảm sang phiên thứ ba liên tiếp

Thị trường hàng hóa hôm nay 28/11: Giá dầu thế giới kéo dài đà giảm sang phiên thứ ba liên tiếp

Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) cho biết, sắc đỏ đã quay lại thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới trong ngày giao dịch hôm qua (27/11).
Hà Nội: Cây thông thật ‘cháy’ hàng trước lễ Giáng sinh

Hà Nội: Cây thông thật ‘cháy’ hàng trước lễ Giáng sinh

Tại Hà Nội, thị trường đồ trang trí lễ Giáng sinh đang rất sôi động, trong đó cây thông thật được người mua ‘săn’ đón, gây nên tình trạng ‘cháy hàng’.
Thị trường hàng hóa hôm nay 27/11: Giá ngô nối dài chuỗi suy yếu

Thị trường hàng hóa hôm nay 27/11: Giá ngô nối dài chuỗi suy yếu

Theo ghi nhận của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), đóng cửa phiên giao dịch hôm qua, giá ngô đã giảm hơn 1%, ghi nhận phiên thứ 4 liên tiếp suy yếu.
Thị trường hàng hóa hôm nay 26/11: Giá dầu thế giới giảm sau tin thỏa thuận ngừng bắn ở Trung Đông

Thị trường hàng hóa hôm nay 26/11: Giá dầu thế giới giảm sau tin thỏa thuận ngừng bắn ở Trung Đông

Giá dầu đồng loạt giảm 3% sau thông tin Israel và Lebanon đồng ý một số điều khoản của thỏa thuận chấm dứt xung đột giữa Israel và lực lượng vũ trang Hezbollah.
Động lực mới cho ngành logistics và giao dịch hàng hóa tại Việt Nam

Động lực mới cho ngành logistics và giao dịch hàng hóa tại Việt Nam

Ngày 22/11/2024, tại Hà Nội, MXV và VIMC đã ký kết biên bản thống nhất hợp tác về logistics trong giao dịch hàng hóa.

Tin cùng chuyên mục

Thị trường hàng hóa hôm nay 25/11/2024: Giá dầu thế giới tăng vọt

Thị trường hàng hóa hôm nay 25/11/2024: Giá dầu thế giới tăng vọt

Thị trường năng lượng chứng kiến tuần tăng điểm ấn tượng khi tất cả các mặt hàng đều khởi sắc, trong đó dầu thô là điểm nhấn chính với mức tăng 6%.
Dự báo cà phê và 2 loại hàng hóa có giá

Dự báo cà phê và 2 loại hàng hóa có giá 'đắt hơn tôm tươi' trong năm 2025

Tạp chí The Econmist (Anh) dự báo: Cam, cà phê và kim loại uranium sẽ là những loại hàng hóa có giá ‘đắt như tôm tươi’ trên thị trường toàn cầu năm 2025.
Thị trường hàng hóa hôm nay ngày 22/11: Giá dầu ‘leo thang’

Thị trường hàng hóa hôm nay ngày 22/11: Giá dầu ‘leo thang’

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), sắc xanh chiếm ưu thế trên thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới trong phiên giao dịch hôm qua (21/11).
Chỉ thị của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên về đảm bảo bảo cung cầu, bình ổn giá dịp Tết Ất Tỵ

Chỉ thị của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên về đảm bảo bảo cung cầu, bình ổn giá dịp Tết Ất Tỵ

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên ký Chỉ thị bảo đảm cân đối cung cầu, bình ổn thị trường hàng hoá cuối năm 2024 và dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Giá đậu tương năm 2025 sẽ diễn biến ra sao?

Giá đậu tương năm 2025 sẽ diễn biến ra sao?

Hiện nay thị trường đậu tương thế giới đang diễn biến khó lường trước động thái đẩy mạnh mua hàng tích trữ của quốc gia tiêu thụ lớn nhất - Trung Quốc.
Thị trường hàng hóa hôm nay ngày 21/11: MXV-Index tăng phiên thứ 4 liên tiếp

Thị trường hàng hóa hôm nay ngày 21/11: MXV-Index tăng phiên thứ 4 liên tiếp

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới diễn biến tương đối phân hóa trong phiên giao dịch hôm qua (20/11).
Thị trường hàng hóa hôm nay ngày 20/11: Sắc xanh bao phủ thị trường kim loại và năng lượng

Thị trường hàng hóa hôm nay ngày 20/11: Sắc xanh bao phủ thị trường kim loại và năng lượng

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), lực mua chiếm ưu thế trên thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới trong phiên giao dịch ngày 19/11.
Thị trường hàng hóa hôm nay ngày 19/11: Giá dầu tăng mạnh, thị trường kim loại phục hồi

Thị trường hàng hóa hôm nay ngày 19/11: Giá dầu tăng mạnh, thị trường kim loại phục hồi

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), sắc xanh chiếm áp đảo trên thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới trong phiên giao dịch đầu tuần (18/11).
Doanh nghiệp ngoại thi nhau mở điểm bán, bức tranh thị trường bán lẻ nội cuối năm 2024 ra sao?

Doanh nghiệp ngoại thi nhau mở điểm bán, bức tranh thị trường bán lẻ nội cuối năm 2024 ra sao?

Không đứng ngoài xu thế mở điểm bán sôi động trên thị trường của các doanh nghiệp ngoại, các doanh nghiệp bán lẻ nội cũng đang gia tăng các điểm bán.
Doanh nghiệp bán lẻ tăng mở mới, thị trường kỳ vọng

Doanh nghiệp bán lẻ tăng mở mới, thị trường kỳ vọng 'bùng nổ' cuối năm

Các kênh phân phối bán lẻ lớn đã liên tiếp mở các cửa hàng mới trên khắp cả nước, tung nhiều khuyến mãi để đáp ứng nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng.
Thị trường hàng hóa hôm nay 14/11/2024: Chỉ số MXV-Index chấm đứt chuỗi giảm ba phiên liên tiếp

Thị trường hàng hóa hôm nay 14/11/2024: Chỉ số MXV-Index chấm đứt chuỗi giảm ba phiên liên tiếp

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới diễn biến trái chiều trong phiên giao dịch ngày 13/11.
Doanh nghiệp sẵn sàng nguồn cung hàng hoá phục vụ cuối năm và Tết Ất Tỵ

Doanh nghiệp sẵn sàng nguồn cung hàng hoá phục vụ cuối năm và Tết Ất Tỵ

Thời điểm này, các doanh nghiệp đang rục rịch chuẩn bị nguồn hàng cho cuối năm và Tết Ất Tỵ. Việc này được kỳ vọng sẽ giúp tổng mức bán lẻ hàng hoá tăng trưởng.
Thị trường hàng hóa hôm nay 13/11/2024: Giá đậu tương mở rộng đà suy yếu

Thị trường hàng hóa hôm nay 13/11/2024: Giá đậu tương mở rộng đà suy yếu

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), đóng cửa ngày 12/11, thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới phân hóa rõ nét.
POND’S mang kiến thức chăm sóc da đúng chuẩn tới gần 1000 học sinh Bến Tre

POND’S mang kiến thức chăm sóc da đúng chuẩn tới gần 1000 học sinh Bến Tre

Bước đi ý nghĩa trong hành trình của POND'S Việt Nam nhằm phổ cập kiến thức làm đẹp cho thế hệ trẻ, giúp các bạn nhận biết và chăm sóc tốt cho làn da của mình
Thị trường hàng hóa hôm nay 12/11/2024: Giá dầu thế giới giảm hơn 2%

Thị trường hàng hóa hôm nay 12/11/2024: Giá dầu thế giới giảm hơn 2%

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), giá hàng hóa nguyên liệu thế giới giảm mạnh trong phiên giao dịch đầu tuần (11/11).
Thị trường hàng hóa hôm nay 11/11/2024: Nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc cao kỷ lục đẩy giá tăng mạnh

Thị trường hàng hóa hôm nay 11/11/2024: Nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc cao kỷ lục đẩy giá tăng mạnh

Theo MXV, tuần giao dịch qua (4-10/11), dòng tiền đầu tư có xu hướng dịch chuyển từ thị trường trú ẩn sang các thị trường có tính sinh lời cao hơn như hàng hóa.
Thị trường hàng hóa hôm nay 8/11/2024: Lực mua mạnh mẽ kéo MXV-Index quay lại mức cao nhất trong vòng ba tuần

Thị trường hàng hóa hôm nay 8/11/2024: Lực mua mạnh mẽ kéo MXV-Index quay lại mức cao nhất trong vòng ba tuần

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam, sắc xanh bao phủ thị trường hàng hóa nguyên liệu trong ngày hôm qua (7/11) kéo chỉ số MXV-Index tăng 1,69% lên 2.208 điểm.
Thị trường hàng hóa hôm nay 7/11/2024: Giá kim loại đồng loạt giảm, giá ngô đi ngược chiều thị trường

Thị trường hàng hóa hôm nay 7/11/2024: Giá kim loại đồng loạt giảm, giá ngô đi ngược chiều thị trường

Theo MXV, lực bán đã nhanh chóng quay lại và chiếm ưu thế trên thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới trong ngày giao dịch hôm qua (6/11).
Thị trường hàng hóa hôm nay 6/11/2024: Sắc xanh áp đảo trên thị trường hàng hóa thế giới

Thị trường hàng hóa hôm nay 6/11/2024: Sắc xanh áp đảo trên thị trường hàng hóa thế giới

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), lực mua tiếp tục chiếm ưu thế trên thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới trong ngày giao dịch hôm qua (5/11).
Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 10 tháng năm 2024 tăng 8,5%

Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 10 tháng năm 2024 tăng 8,5%

10 tháng đầu năm 2024, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước đã đạt 5.246,2 nghìn tỷ đồng, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động