Tăng cường năng lực quản lý thích ứng biến đổi khí hậu cho bộ, ngành

Sự kiện nhằm hỗ trợ các bộ, ngành thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước về thích ứng với biến đổi khí hậu, trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng cực đoan và khó lường, làm thay đổi nhiều quy luật tự nhiên trên quy mô toàn cầu và khu vực.

Việt Nam chủ động thực thi cam kết quốc tế về khí hậu

Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Mai Kim Liên, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Tại Việt Nam, trong thời gian qua, những biểu hiện rõ rệt của biến đổi khí hậu đã thể hiện qua các cơn bão và hoàn lưu bão gây thiệt hại nặng nề ở nhiều vùng trên cả nước. Những tác động này không chỉ gây tổn thất về kinh tế và môi trường mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế và an toàn của người dân.

“Hơn bao giờ hết, việc tăng cường khả năng chống chịu và thích ứng với biến đổi khí hậu đã trở thành vấn đề sống còn đối với các quốc gia, đặc biệt là Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất”- bà Mai Kim Liên cho biết.

Trước thực tế đó, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách, giải pháp nhằm thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu. Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia thực hiện các cam kết quốc tế, cũng như ban hành và triển khai nhiều chương trình hành động như: Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Hệ thống giám sát và đánh giá (M&E) các hoạt động thích ứng biến đổi khí hậu cấp quốc gia...

Trong Báo cáo Chính trị tại Đại hội XIII của Đảng, Định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 – 2030 cũng đã xác định rõ: “Phải chủ động thích ứng có hiệu quả với biến đổi khí hậu, coi đó là vấn đề sống còn đối với quốc gia”.

"Hội thảo hôm nay tập trung hỗ trợ thiết thực cho các bộ, ngành trong việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ phụ trách công tác thích ứng biến đổi khí hậu"- TS Mai Kim Liên cho biết.

TS. Mai Kim Liên nhấn mạnh, việc tăng cường hiểu biết, kỹ năng và phối hợp giữa các cơ quan trung ương và địa phương sẽ giúp việc quản lý nhà nước về thích ứng khí hậu hiệu quả và thực chất hơn, đồng thời góp phần thực hiện các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.

Thông qua hội thảo, các đại biểu sẽ được cập nhật những thông tin mới nhất về Kế hoạch quốc gia thích ứng, nắm vững phương pháp và thao tác trên hệ thống trực tuyến, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm, vướng mắc từ thực tiễn giúp Cục Biến đổi khí hậu hoàn thiện hệ thống M&E trong thời gian tới.

Nâng cao năng lực: Chìa khóa để quản trị khí hậu hiệu quả

Phát biểu tại hội thảo, ông Vũ Thái Trường, Trưởng ban Biến đổi khí hậu, Năng lượng và Môi trường, UNDP Việt Nam chia sẻ, theo tính toán đến năm 2035 các quốc gia đang phát triển mất gần 310 tỷ USD mỗi năm để thích ứng hiệu quả với tác động của biến đổi khí hậu.

Ông Trường cho biết, bên cạnh giảm phát thải, tăng cường khả năng thích ứng đang là ưu tiên hàng đầu của các quốc gia và đây cũng là trọng tâm của COP30 đang diễn ra tại Brazil - nơi dự kiến thông qua Bộ chỉ số mục tiêu thích ứng toàn cầu (GTA). Theo đó, các quốc gia, trong đó có Việt Nam, sẽ phải báo cáo minh bạch tiến độ thích ứng dựa trên bộ chỉ số chuẩn hóa quốc tế.

“Đây vừa là cơ hội, vừa là thách thức khi yêu cầu về dữ liệu định lượng và minh bạch ngày càng cao”- ông Trường nhấn mạnh.

UNDP đã đồng hành cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc xây dựng và triển khai Kế hoạch Thích ứng Quốc gia (NAP) từ năm 2020 và đến nay là phiên bản cập nhật năm 2024.

Hiện phiên bản mới nhất về Kế hoạch thích ứng quốc gia (NAP) đã đặt ra các mục tiêu rõ ràng cho giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và là cơ sở quan trọng cho việc cập nhật Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) phiên bản 3.0, mà Chính phủ Việt Nam đang hoàn thiện.

Theo đại diện của UNDP, để triển khai NAP hiệu quả trong giai đoạn mới, Việt Nam cần tập trung vào một số ưu tiên chiến lược như: Tăng cường năng lực thể chế, đảm bảo phối hợp liên ngành, liên cấp nhất là trong bối cảnh cơ cấu tổ chức bộ ngành và chính quyền địa phương đã có nhiều thay đổi; Hoàn thiện hệ thống giám sát và đánh giá (M&E); Chuẩn hóa các chỉ số theo khung GTA; Huy động tài chính khí hậu, đặc biệt cho các giải pháp thích ứng dựa vào hệ sinh thái, các mô hình có thể nhân rộng; Lồng ghép thích ứng với quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội ở các cấp, đảm bảo yếu tố bình đẳng giới, hướng tới nhóm dễ bị tổn thương và đưa thích ứng trở thành chính sách phát triển bền vững, toàn diện.

Đồng thời, ứng dụng khoa học, công nghệ, cảnh báo sớm và đổi mới sáng tạo trong quản lý dữ liệu và giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

“Một trong những thách thức lớn hiện nay là thiếu dữ liệu định lượng về mức độ thích ứng và thiệt hại do tác động của thiên tai gây ra. Chỉ khi có dữ liệu rõ ràng, Việt Nam mới có thể tiếp cận hiệu quả các nguồn tài chính quốc tế, bao gồm Quỹ Tổn thất và Thiệt hại (Loss and Damage Fund) vừa được kích hoạt.”- ông Trường cho hay.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã trình bày các tham luận về: kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu (bản cập nhật); hệ thống M&E; các mô hình thích ứng biến đổi khí hậu tại Việt Nam; triển khai phần mềm giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu trực tuyến. Đồng thời, các chuyên gia, đại biểu cùng đề xuất các giải pháp lồng ghép thích ứng vào quy hoạch phát triển, để thích ứng trở thành một phần của chiến lược phát triển quốc gia, từng ngành, từng địa phương thay vì một kế hoạch riêng lẻ.