Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong công tác phòng, chống mua bán người

Tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 6, ngày 28/8, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, các đại biểu thảo luận về dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp

Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) sau khi được tiếp thu, chỉnh lý có 8 chương, 65 điều (giảm 01 điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội, trong đó bỏ các điều 45, 56, 58, 59; bổ sung các điều 21, 40 và 64; sửa đổi 63 điều, giữ nguyên 2 điều).

Dự án Luật Phòng chống mua bán người (sửa đổi) đã được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024). Ngay sau kỳ họp, Thường trực Ủy ban Tư pháp đã phối hợp chặt chẽ với Cơ quan chủ trì soạn thảo, Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp và các cơ quan hữu quan nghiên cứu ý kiến của các đại biểu Quốc hội để tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Qua thảo luận, các đại biểu đánh giá cao Ủy ban Tư pháp và các cơ quan hữu quan đã giải trình, tiếp thu dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) một cách nghiêm túc, nhiều nội dung trong dự thảo Luật đã được chỉnh sửa và hoàn thiện theo ý kiến của các vị ĐBQH tại Kỳ họp thứ 7 vừa qua, đáp ứng được các yêu cầu, mục đích về quản lý Nhà nước trong lĩnh vực phòng, chống mua bán người.

Về cơ bản, các ý kiến nhất trí cao với nhiều nội dung đã được giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) trong Báo cáo của Ủy ban Tư pháp cũng như dự thảo Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Quan tâm đến các hành vi bị nghiêm cấm quy định tại Điều 3 của dự thảo Luật, đại biểu Thạch Phước Bình, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh cho rằng, Điều 3 đã liệt kê chi tiết các hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến mua bán người.

Tuy nhiên, để tăng cường hiệu quả và tính răn đe của pháp luật, cần bổ sung một số quy định vào dự thảo Luật. Cụ thể, bên cạnh các hành vi mua bán người và mua bán bào thai đã được quy định, cần bổ sung các quy định cấm việc “gây quỹ” hoặc “tài trợ” cho các hành vi mua bán người nhằm ngăn chặn nguồn tài chính cho các hoạt động phạm pháp này.

Ngoài việc cấm cưỡng bức và môi giới, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị, cần xem xét bổ sung các quy định ngăn chặn việc “hợp pháp hóa” hoặc “che đậy” các hành vi này qua các kênh hợp pháp như môi giới hôn nhân quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.

Bên cạnh đó, quy định hiện tại về đe dọa và trả thù đã rất rõ ràng, nhưng cần mở rộng để bảo vệ “các tổ chức hỗ trợ nạn nhân” và “các tổ chức bảo vệ quyền con người” khỏi bị đe dọa hoặc trả thù, đảm bảo môi trường hoạt động an toàn cho các cá nhân và tổ chức đang làm việc trong lĩnh vực này.

Ngoài các hành vi lợi dụng phòng, chống mua bán người để trục lợi đã được quy định, đại biểu đoàn Trà Vinh cũng đề nghị cần bổ sung thêm các biện pháp ngăn chặn việc lợi dụng các chương trình quốc tế hoặc quỹ viện trợ để trục lợi cá nhân…

Góp ý về việc thành lập cơ sở hỗ trợ nạn nhân, cơ sở trợ giúp xã hội khác quy định tại Điều 47 của dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương nêu rõ, dự thảo đang quy định giao Chính phủ quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục thành lập các cơ sở trên. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị nên xem xét luật hoá nội dung này, đặc biệt là các quy định về điều kiện thành lập.

Liên quan đến việc hỗ trợ các nhu cầu thiết yếu trong quá trình tiếp nhận, xác minh người đến trình báo là nạn nhân quy định tại Điều 27 của dự thảo, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết, khoản 1 Điều 27 dự thảo Luật quy định về việc Ủy ban nhân dân cấp xã tiếp nhận người đến khai báo có căn cứ cho rằng mình là nạn nhân theo quy định của Luật.

Song, để các địa phương có căn cứ, cơ chế thực hiện nhiệm vụ này, theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, nên quy định giao HĐND cấp tỉnh quy định, bố trí kinh phí cho nhiệm vụ này. Ngoài ra, các chi phí về hỗ trợ nhu cầu thiết yếu, chi phí đi lại nạn nhân, người đang trong giai đoạn xác minh là nạn nhân cũng nên giao cho HĐND địa phương quy định, bố trí trong khả năng ngân sách địa phương (có thể theo mức khung do Chính phủ quy định).

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao tinh thần làm việc của Cơ quan chủ trì soạn thảo và Cơ quan chủ trì thẩm tra, việc chuẩn bị hồ sơ, tài liệu đầy đủ, có chất lượng.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, sau hội nghị này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra - Ủy ban Tư pháp và Cơ quan chủ trì soạn thảo - Bộ Công an phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan để tiếp thu nghiêm túc các ý kiến của đại biểu Quốc hội để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật; đồng thời, gửi xin ý kiến chính thức của Chính phủ, của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội để hoàn chỉnh hồ sơ trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 8 tới.