Tạm dừng xây dựng công sở để sắp xếp bộ máy: Các địa phương không nên quá cứng nhắc

Chủ trương đúng đắn

Trong bối cảnh hiện nay, từ Trung ương đến địa phương đang gấp rút thực hiện chủ trương sắp xếp lại đơn vị hành chính, cụ thể là bỏ cấp huyện, sáp nhập tỉnh và xã, vấn đề liên quan đến tạm dừng xây dựng trụ sở hành chính đang được dư luận rất quan tâm.

Việc tạm dừng các dự án xây mới hoặc cải tạo công sở, trung tâm hội nghị cấp huyện/xã là cần thiết để tránh tình trạng dư thừa, lãng phí nguồn ngân sách nhà nước cũng như để giảm thiểu các rủi ro trong xử lý tài sản công sau này.

Phối cảnh tổng thể khu hành chính mới của huyện Con Cuông, Nghệ An. Ảnh: Bá Hậu

Khi bỏ cấp huyện, sáp nhập xã, nhiều trụ sở hành chính có thể không còn được sử dụng theo đúng mục đích ban đầu và sẽ được thay đổi công năng. Vì vậy, việc tạm dừng để rà soát lại nhu cầu thực tế là quyết định hợp lý, đúng đắn.

Không ít địa phương trên cả nước đã ban hành văn bản tạm dừng triển khai thực hiện các công trình, dự án đầu tư xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, nâng cấp trụ sở làm việc của các cơ quan, đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn quản lý.

Chủ trương này cũng rất phù hợp với chủ trương sắp xếp lại các đơn vị hành chính hiện nay, hướng đến tinh giản biên chế, sáp nhập các cơ quan có chức năng tương đồng để hoạt động hiệu quả hơn. Sau khi bộ máy được sắp xếp hợp lý, số lượng công sở cần sử dụng có thể giảm xuống, tránh việc xây dựng mới, cải tạo không cần thiết.

Khi bộ máy hành chính được tổ chức lại, việc quy hoạch hệ thống công sở cũng sẽ tổng thể, bài bản, khoa học, phù hợp và mang tính chiến lược hơn so với hiện tại. Nếu xây dựng ngay từ đầu mà không tính toán kỹ, sau này có thể phải điều chỉnh hoặc di dời sẽ gây tốn kém, lãng phí.

Không nên quá cứng nhắc

Có thể khẳng định, việc tạm dừng các dự án đầu tư xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, nâng cấp trụ sở làm việc, trung tâm hành chính, trung tâm hội nghị cấp huyện là một chủ trương đúng đắn. Tuy nhiên, không phải công trình nào cũng cần phải tạm dừng ngay lập tức. Ngoài các dự án chưa khởi công, mới đang ở giai đoạn hoàn thiện hồ sơ, thủ tục đương nhiên cần phải tạm dừng thì các địa phương cần rà soát kỹ lưỡng tình trạng các công trình đang thi công, đặc biệt là những công trình đã gần hoàn thiện.

Nếu một dự án trụ sở hành chính đã hoàn thành khoảng 80 - 90% khối lượng, việc tạm dừng có nguy cơ công trình sẽ bị hư hỏng, phát sinh chi phí duy tu bảo trì sau này, gây thiệt hại cho doanh nghiệp và ảnh hướng tới đà giải ngân vốn đầu tư công.

Huyện Nga Sơn (Thanh Hóa) đang tiến hành sửa chữa, nâng cấp Trung tâm hội nghị với nguồn kinh phí khoảng 8 tỷ đồng. Ảnh: Thanh Phương

Đồng thời, với những dự án mặc đã khởi công nhưng mới thi công được một phần nhỏ khối lượng, việc xem xét tạm dừng là cần thiết để rà soát là cần thiết. Tuy nhiên, cũng có một số dự án đặc thù thì địa phương nên xem xét, xin ý kiến để triển khai tránh lãng phí nguồn kinh phí đã đầu tư... Cơ bản là các địa phương cần linh hoạt, không quá cứng nhắc trong việc tạm dừng các dự án này.

Tại tỉnh Thanh Hóa, ngày 12/3/2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành văn bản đồng ý chủ trương cho các dự án xây dựng mới, cải tạo công sở, trung tâm hội nghị cấp huyện, trung tâm văn hóa thể thao cấp huyện, cấp xã đang được thi công thì vẫn tiếp tục triển khai bình thường. Riêng với các dự án đầu tư đã có chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, có kết quả lựa chọn nhà thầu nhưng chưa khởi công xây dựng thì "mặc định" sẽ tạm dừng.

Các địa phương khác như Gia Lai, Bắc Kạn... cũng đều không tạm dừng đối với các dự án đã thi công. Đây được xem là "nút thắt" trong việc tạm dừng các dự án đầu tư công liên quan đến công sở, trung tâm hội nghị.

Qua ghi nhận, tìm hiểu tại các văn bản chỉ đạo ở một số địa phương thì thấy rằng, các địa phương đều có chung một quan điểm là giao cho Sở Tài chính, Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các địa phương, đơn vị có liên quan tiến hành rà soát kỹ lưỡng, tổng hợp các đề xuất, danh sách cụ thể để UBND cấp tỉnh giải quyết các vướng mắc, cũng như xem xét và sẽ đưa quyết định các dự án có phải tạm dừng hay được tiếp tục thi công.

Trụ sở làm việc cơ quan HĐND - UBND huyện Hoằng Hóa (Thanh Hóa) vừa bị tạm dừng sẽ tiếp tục được thi công. Ảnh: Trần Thắng

Giám đốc một doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa (xin được giấu tên) chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, việc tỉnh Thanh Hóa xem xét, quyết định chưa tạm dừng thi công đối với các dự án đã thi công gần như hoàn thành dự án là đúng đắn, phía doanh nghiệp rất ủng hộ.

“Hiện, công ty tôi đang thi công một dự án đầu tư công trên địa bàn. Nếu xét theo khía cạnh tất cả các dự án đầu tư công liên quan công sở, trung tâm hội nghị cấp huyện phải dừng để sắp xếp bộ máy thì dự án của chúng tôi cũng phải dừng thi công. Thế nhưng, Tỉnh ủy Thanh Hóa đã có văn bản cho phép các dự án đã khởi công được tiếp tục thi công, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp”, vị này chia sẻ.

Cũng theo vị giám đốc doanh nghiệp này, gói thầu mà họ đang thi công có giá trị hơn 10 tỷ đồng, hiện đã hoàn thiện khoảng 90%, chỉ còn vài bước cuối cùng là có thể bàn giao, đi vào sử dụng. Nếu phải tạm dừng, một số hạng mục của công trình này có thể sẽ bị hư hỏng, xuống cấp và mất thẩm mỹ. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng sẽ gặp khó khăn trong vấn đề tài chính.

Nhiều doanh nghiệp khác cũng đã đầu tư nguồn lực lớn vào các công trình đang thi công, chuẩn bị những công đoạn cuối cùng để hoàn thành dự án, việc tạm dừng đột ngột có thể dẫn đến thiệt hại về kinh tế.

Ngoài việc cân nhắc kỹ lưỡng dự án nào cần phải tạm dừng thi công, chính quyền địa phương cũng cần đưa ra chính sách hỗ trợ hợp lý, như việc thanh toán những hạng mục đã hoàn thành cho những công trình đang trong giai đoạn cuối.

Bên cạnh đó, việc tiếp tục hoàn thiện những công trình gần xong còn góp phần tăng giải ngân vốn đầu tư công, đảm bảo tiến độ phát triển hạ tầng và tăng trưởng kinh tế.

Chính vì vậy, các địa phương cần phải rà soát, đánh giá kỹ lưỡng và không nên quá cứng nhắc trong việc quyết định các dự án phải tạm dừng thi công.