Tại sao giá khí đốt của châu Âu bất ngờ quay đầu giảm?

Giá khí đốt bán buôn đã tăng mạnh, dẫn đến dự đoán mất điện, phân chia khẩu phần và người dân không thể sưởi ấm cho ngôi nhà của họ. Trong suốt tháng 8, các nhà phân tích đưa ra dự báo (ngoại suy từ giá khí đốt bán buôn) cho thấy giá năng lượng tăng trong suốt mùa đông và mùa xuân. Các chính phủ đã phản ứng bằng cách vội vã công bố các kế hoạch cực kỳ tốn kém để giới hạn giá cho người tiêu dùng. Điều này, một phần, đã góp phần vào sự tê liệt ở Anh khi các thị trường hoảng sợ rằng chính phủ sẽ không thể tài trợ 100 tỷ bảng Anh cộng với bảo lãnh giá năng lượng.

Tuy nhiên, kể từ đó, giá khí đốt bán buôn đã bất ngờ giảm mạnh. Ngày 24/10, giá khí đốt đã lần đầu tiên giảm xuống dưới 100 euro/MWh lần đầu tiên kể từ tháng 6 - chưa bằng một phần ba so với mức đỉnh vào tháng 8. Có thể chính sách bảo đảm về giá năng lượng của chính phủ - vẫn còn hiệu lực cho đến tháng 4, khi có thể được thay thế bằng một kế hoạch ít hào phóng hơn - sẽ khiến người nộp thuế không mất gì cả.

Vậy chuyện gì đang xảy ra? Giá dầu và khí đốt luôn rất nhạy cảm với những thay đổi nhỏ trong cán cân cung cầu - và đó chính xác là những gì đang diễn ra hiện nay. Để chuẩn bị cho mùa đông này, các nước châu Âu đã nhanh chóng lấp đầy các cơ sở lưu trữ khí đốt của họ bằng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) được nhập khẩu bằng tàu từ Qatar, Mỹ và các nơi khác. Các cơ sở đó hiện đã được báo cáo là gần như đầy đủ.

Hiện tượng mới nhất là các tàu LNG đang xếp hàng ngoài khơi các bờ biển châu Âu để chờ dỡ hàng của họ - và bị giữ lại vì thiếu không gian lưu trữ và phương tiện để dỡ hàng. Người ta tin rằng có khoảng 50 con tàu như vậy hiện đang ở ngoài khơi châu Âu. Đồng thời, nhu cầu về khí đốt thấp hơn đáng kể so với những năm gần đây - thấp hơn khoảng 7% so với mức trung bình trong 3 tháng 10 vừa qua. Điều này một phần là do người tiêu dùng cẩn thận hơn với việc sử dụng năng lượng để phản ứng với giá cao hơn và các chính phủ đang cố ý áp dụng các biện pháp giảm nhu cầu. EU đã đồng ý cố gắng cắt giảm tiêu thụ 15% trong mùa đông này. Các nhà máy tiêu thụ năng lượng như nhà máy thép đã được lệnh giảm sản lượng. Nó cũng giúp Tây Âu có một tháng 10 đặc biệt ôn hòa.

Câu hỏi đặt ra là: điều gì xảy ra bây giờ? Giá khí đốt tăng vọt vào mùa hè có phải là kết quả của một nỗ lực hoảng loạn để tích trữ, hay giá bán buôn sẽ bắt đầu tăng trở lại khi thời tiết chắc chắn trở nên lạnh hơn và các cơ sở lưu trữ năng lượng bắt đầu cạn kiệt? Về mặt tích cực, châu Âu đang gấp rút tăng cường các cơ sở hạ tải và tái khí hóa LNG. Ví dụ, Đức đã phát triển năm thiết bị đầu cuối LNG nổi trong năm nay. Điều đó sẽ giúp thay thế lượng khí đốt của Nga bị hao hụt.

Tuy nhiên, nhập khẩu LNG bằng tàu là một quá trình tốn kém hơn so với nhập khẩu qua đường ống - khoảng 10% năng lượng bị thất thoát trong quá trình hóa lỏng và sau đó khử khí. Do đó, ngay cả khi châu Âu có thể thành công trong việc thay thế hoàn toàn khí đốt của Nga bằng LNG, không nhất thiết phải hy vọng giá khí đốt sẽ trở lại như trước cuộc khủng hoảng năm nay. Ở mức 100 Euro/MWh, giá khí bán buôn vẫn cao hơn gấp đôi so với giá trị của hầu hết thập kỷ qua.

Ngoài ra còn có vấn đề về tác hại gây ra đối với các nền kinh tế châu Âu bởi giá khí đốt cao trong năm nay. Liệu sản xuất ở nước ngoài do giá năng lượng cao có bao giờ quay trở lại? Nhưng hiện tại, có vẻ như một số dự đoán nghiệt ngã cho mùa đông 2022-2023 có thể đã bị phóng đại. Thị trường đã thực hiện công việc của mình và điều chỉnh sự mất cân bằng giữa cung và cầu. Mùa đông có lẽ sẽ không còn quá lạnh như chỉ vài tuần trước đây.